نشانگان روده ی تحریک پذیر (IBS) چیست؟

گردآورنده : بصیره حکمتی

زنان دو برابر بیشتر از مردان از IBS رنج می برند این اختلال معمولا در اواخر دوره نوجوانی و اوایل بزرگ سالی شکل می گیرد . نشانگان روده ی تحریک پذیر رایج ترین اختلال روده است و می تواند علائمی به شرح زیر داشته باشد :
– درد های انقباضی شکمی
– تولید گاز زیاد در معده
– وجود نفخ
– تغییر در عادات روده(اسهال،یبوست یا هردو)
– احساس تخلیه ی ناقص روده
– دفع خلط همراه با مدفوع
علائم IBS از شخصی به شخص دیگر متفاوت است دامنه ی علائم می تواند از یک رنجش خفیف (برای اکثریت )تا علائم ناتوان کننده (برای عده ی کمی) نوسان داشته باشد .

برخی شرایط شروع کننده ی علائم عبارتند از :
خوردن :عمل ساده ی خوردن موجب انقباض کولون شده و در حالت طبیعی ۳۰ تا  60دقیقه بعد از هر وعده ی غذایی موجب شروع حرکت روده می شود .در افراد IBSاین حرکت زودتر شروع شده و با درد های شکمی همراه است .
تجمع گاز: تجمع گاز یا سایر موارد در کولون می تواند شروع کننده علائم باشد .
دارو: مصرف برخی داروهای خاص
نوع غذا: خوردن بعضی غذاها (در قسمت بعدی شرح می دهیم)
استرس : موجب انقباض کولون در افراد IBSمی شود
برخی افراد درست وقتی که صبح از خواب بیدار می شوند یا دقیقا زمانی که یک وعده ی غذایی می خورند اسهال(یا چندین حرکت سالم روده)را تجربه می کنند . علائم IBSممکن است بر اثر عوامل فشار زای روانی نظیر مسافرت،وقایع بزرگ اجتماعی یا تغییر در روال معمول زندگی تشدید شوند.
گویا ترین علائم نشانگان روده ی تحریک پذیر : وجود پیوسته یا عود کننده ی علائم زیر برای مدت حداقل سه ماه
۱-درد های شکمی یا احساس ناراحتی ای که:
الف)پس از تخلیه ی مثانه از بین می رود .
ب)در هنگام شروع با تغییر در فراوانی عمل دفع همراه است.
ج)در هنگام شروع با تغییر در برنامه ی دفع همراه است.
۲-همراهی دو یا بیشتر از دو مورد از موارد زیر در حداقل ۴/۱موقعیت ها یا روزهای هفته:
الف)متغییر بودن تعداد دفع مدفوع(بیش از سه بار حرکت روده در روز یا کمتر از سه بار حرکت روده در هفته)
ب)متغییر بودن شکل مدفوع(مدفوع سفت و قلمبه یا شل و آبکی)
ج)متغییر بودن ریتم مدفوع(تخلیه ی کش دارو وطولانی،تخلیه ی سریع،احساس تخلیه ی ناقص)
د)دفع خلط
ه)نفخ یا احساس باد کردگی شکم
در بیشتر افراد IBSدرد عمدتا در قسمت پایین شکم و زیر ناف احساس می شود  هر چند در برخی افراد نیز این درد سراسر شکم را در بر می گیرد مطالعات نشان داده که برخی افراد IBS دچار سوزش قلب نیز هستند علائم دیگر اختلال در خواب است ،احساس خستگی یکی دیگر از شکایت رایج این افراد است .مشکلات ادراری و مثا نه ای نیز با IBS در ارتباط است حالت تهوع، احساس ورم،درد در بالای شکم نیز گاهی با نشانگان روده ی تحریک پذیر همراه است، سردرد های میگرنی نیز با IBSپیوند دارند عضلات صافی که آستر روده ها را شکل می دهنددرشکل دادن آستر رگ های خونی نیز نقش دارندو این امر اثرات تپشی میگرن را به وجود می آورد برخی افراد IBSهم چنین از دردهای کششی عضلات یعنی وضعیتی که در آن عضلات و زرد پی ها حساسیت فزاینده ای یافته و بادرد همراه است نیز رنج می برند .

إن شا الله در ادامه به ۱۰ گام غذایی برای رهایی از این علائم می پردازیم.

—————————————————————————————————————————-

منابع :
۱)رژیم درمانی نشانگان روده ی تحریک پذیر .   مؤلف:الین مگی      ترجمه:دکتر نوشاد قاسمی
۲)جزوات دانشجویی