هم اکنون در خانه ی پیغمبر این امت «علیه الصلاه والسلام» هستیم تا به هر سو نگاه کنیم. صحابه واقعیت درون این خانه را از فرش، اثاث و سایر ادوات برای ما بازگو میکنند.
و ما خوب میدانیم که تماشای حجرهها و اتاقها جایز نیست، اما به منظور سرمشق و الگو قرار دادن، برخی از وسایل درون آن را میبینیم! خانهای است که اساس آن را فروتنی تشکیل میدهد و سرمایهاش ایمان است ... بر دیوارهایش تصویر و عکس هیچ موجود زندهای آویزان نشده است چنانکه امروزه بسیاری از مردم این کار را میکنند!!
پیغمبر ص فرموده است: «لا تدخل الملائکة بيتاً فيه کلب ولا تصاوير» [البخاري].
«ملائکه به خانهای که در آن سگ و عکس(جاندار) موجود باشد وارد نمیگردند.» بعد به این سو و آن سوی خانه بنگر تا برخی از وسایل مورد کاربرد روزانة رسول الله ص را ببینی.
از ثابت منقول است که «انس بن مالک کاسة درختی رسول الله ص را به ما نشان داد. کاسهای کلفت و ضخیم که شکافهایش با آهن چفت شده بود. گفت ای ثابت این کاسه و پیالة رسول الله ص است». [الترمذی].
«رسول اللهص آب و شربت خرما و انگبین و شیر را در همین کاسه میآشامید.» [الترمذی].
از انس منقول است که «رسول اللهص هنگام آشامیدن سه بار تنفس میکشید، یعنی لب از کاسه میکشید و در خارج آن تنفس میکرد.» [متفق علیه].
«رسول اللهص از تنفس کشیدن در درون کاسه و فوت کردن به آن نهی فرموده است.» [الترمذی].
و اما زرهیی که رسول اللهص به هنگام نبرد و در جهاد و ایام بأس و شدت میپوشید .. چه بسا که هم اکنون در خانه وجود ندارد. سراغ آنرا در کجا باید گرفت. بعنوان گرو در مقابل سي پیمانهای از جو نزد فرد یهودی گذاشته شده است که رسول اللهص آنرا از او به قرض گرفته است، و چنانکه ام المؤمنين عایشه رضی الله عنها نقل میکند پیغمبر در حالی از دنیا رفت که زرهی او نزد مرد یهودی در گرو بود. [متفق علیه].
رسول اللهص هرگز بصورت ناگهانی بر همسران و خانوادههایش وارد نمیشد تا نسبت به آنها بدگمان باشد یا آسیبی به آنها برساند، بلکه همواره با آگاهی قبلی بر ایشان وارد میشد. و بر آنها سلام میکرد. [زادالمعاد: 2/38].
با دیدی کاوشگر و دلی زنده و آگاه در این فرموده رسول الله ص بنگر که فرمود: «طوبى لمن هُدى إلى الإسلام وکان عيشه کفافاً وقنع». [الترمذي].
«خوشا به حال آنکه به سوی اسلام هدایت شده است. و زندگیش در سطح کفایت است و بدان راضی و قانع.»
و با گوش (جان) به این حدیث گهربار گوش فرا بده که: «من أصبح آمنا في سربه معافى في جسده، عنده قوت يومه فکأنما حيزت له الدنيا بحذافيرها». [الترمذي].
«هر کس در حال امنیت و سلامت و مصونیت نفس خود (یا خانوادهاش) شب را به روز کند، جسمش سالم، و از قوت روزانه بهرهمند باشد گویی همهی دنیا و متعلقات آن به او اختصاص داده شده است.»
رفتار خانوادگی هر کس معیار و محکّ حقیقی شخصیت، اخلاق پسندیده، کمال ادب، و معاشرت خوب، و صفا و پاکی اصل و ریشه او بشمار میرود زیرا انسان در خانه، در پشت دیوارها و در اتاقهای خود قرار دارد و هیچ احدی او را نمیبیند، هر کس در داخل منزل خود با اعضای خانواده طوری عمل میکند که منعکس کنندة شخصیت حقیقی او - به دور از تصنع و ساختگی - است چرا که او در خانواده آقا و ارباب، نهی کننده و امر کننده است، و همه اعضای خانواده در دست او ناتوان و ضعیفاند، حال ببینیم رسول و پیشوای این امت در داخل خانوادة خود چه رفتاری داشته است؟ با این همه منزلت و عظمت و مرتبة بلند در داخلِ منزل چگونه رفتار کرده است؟
از عایشه رضی الله عنه سؤال شد: رسول الله ص در خانه چگونه رفتاری داشت؟ گفت: «كان بشراً من البشر، يفلي ثوبهُ ويحلبُ شاتهُ، ويخدم نفسه». [أحمد والترمذي].
«همچون سایر انسانها با دست خود لباسهای خود را شپشزدای میکرد، و گوسفند خود را به دست خود میدوشید و به خدمت خویش بر میخاست».
این نمونة تواضع و خودکمبینی و عدم تکبر و تکلیف درست نکردن برای دیگران است، او بهنگام مشارکت شریف و محترمانه عمل میکرد، و بوقت همکاری بزرگوارانه، هر چند برگزیدة اولاد آدم بود، این چنین عمل میکرد و در آن خانه مبارک که نور هدایت بر آن تابیده بود آن چنان قانعانه و فقیرانه زندگی میکرد که بعضی از اوقات چیزی نمییافت که شکم را خود را بدان سیر کند.
نعمان بن بشیر س میگوید: «لقد رأيت نبيكم ص وما يجدُ من الدقل ما يملأ بطنه». [مسلم].
«پیغمبر ص را چنان نادار دیدم که به مقدار سیر کردن شکم، خرمای خراب و کم قیمت در خانهاش یافت نمیشد».
از عایشه رضی الله عنها منقول است که «إن كنّا آل محمدٍ نمكث شهراً ما نستوقدُ بنارٍ إن هو إلاَّ التمرُ والماء». [البخاري].
«یک ماه تمام بر خانواده و اهل بیـت رسول اللهص سپری میگشت در این مدت آتش در خانه ما به قصد پخت غذا روشن نمیشد و به خوردن خرما و آشامیدن آب روی آن، قناعت میکردیم».
ولی سختی زندگی وضیقت معیشت هرگز او را از عبادت باز نداشت و به محض شنیدن «حيّ على الصّلاة، حيّ على الفلاح» بسرعت جواب لبیّک میداد و مشاغل دنیایی را رها میکرد و به سوی مسجد جهت اقامهی نماز میرفت.
اسود بن یزید میگوید: از عایشه رضی الله عنها سؤال کردم رسول اللهص در خانه چه کارهای میکرد؟ فرمود: «كان يكون في مهن أهله، فإذا سمع بالأذان خرج». [مسلم].
«در کارهای منزل به همسرانش کمک میکرد و چون صدای اذان میشنید همهی کارها را رها میکرد و به سوی نماز میشتافت».
روایتی دال بر اینکه رسول اللهص نماز واجب و فرض را در منزل خوانده باشد در دست نیست، مگر در زمان شدت گرفتن مرض موتش، آنگاه که تب بر او شدّت گرفت و نتوانست از منزل خارج شود.
علیرغم رحمت و شفقت فراوان رسول الله ص نسبت به امتش، با ترک کنندگان نماز جماعت به شدت برخورد کرد و فرمود: «لقد هممت أن آمر بالصلاة فتُقام ثم آمر رجلاً أن يصلي بالناس، ثم أنطلق معي برجال معهم حُزَمٌ من حطبٍ إلى قومٍ لا يشهدون الصلاة فأحرق عليهم بيوتهم». [متفق عليه].
«قصد کردم که کسی بجای من به امامت نماز جماعت بایستد و من با تعدادی از افراد با هیزم جمعآوری شده بروم و منزل کسانی را که در نماز جماعت شرکت نمیورزند بدان بسوزانم».
و این به دلیل اهمیت فراوان نماز جماعت است، رسول الله ص فرمود: «مَنْ سَمِعَ النِداءَ فَلَمْ یُجِبْ فَلا صَلاةَ لَهُ إِلّا عَنْ عُذْرٍ» [ابن ماجه وابن حبان].
«هر کس صدای اذان بشنود و حاضر نماز جماعت نشود نمازش مقبول واقع نمیگردد، مگر اینکه عذری (چون مرض یا ترس) داشته باشد.»
منبع:سایت تذکره