به قلم:محمد حقمرادی
شدت، گسترش و عمق مخاطرات و تهدیدات زیست محیطی در نیمه دوم قرن بیستم در مقایسه با دوره های پیشین موجب نگرانی بسیاری از متفکران و بازنگری در مورد جایگاه علم در خصوص تهدیدات زیست بومی شد
و بدین گونه برخی از صاحب نظران و کنشگران، علم را به تنهایی از پاسخگویی به سرشت پهن دامنه و نامعین مخاطرات و مشکلات پیچیده و چند لایه زیست محیطی معاصر ناتوان دانستند. همچنین در دهه های اخیر در میان فلاسفه و جامعه شناسان بحث ها و نظریه های مهم و تأثیرگذاری در خصوص نقد رویکرد عقلانیت ابزاری نسبت به انسان و محیط زیست ارائه شده است؛ یکی از نکات برجسته این نظریه ها، حرکت به سوی نگاه اخلاقی و جامع نگر نسبت به محیط زیست و دوری از نگاه صرف اقتصادی و کالایی به آن است.
این رویکردها و تغیر نگرش ها، باعث تأکید بیشتر بر مسئولیت انسانی در برخورد با زیست بوم وبدل شدن مباحث محیط زیستی به عنوان یکی از مسایل اخلاق عملی و سیاست عمومی شد و پیامد آن خارج کردن انحصارگفتگو و مباحثه بر سر مسائل زیست بومی و راه حل های آنها از انحصار دانشمندان، تکنوکرات ها، بروکرات ها و گشودن باب مباحثه عمومی، مسئولیت پذیری و کنش فعالانه در مورد آنچه به زندگی و سلامت و شادابی مردم که بدیهی ترین و اساسی ترین حقوق بشر محسوب می شود ؛ یعنی برخورداری از محیط زیست سالم و پایدار است، می باشد.امری که در استان کردستان اخیراً بعد عملی و عینی یافته و تبدیل به یک جنش عمومی زیست محیطی شده است و نمود بارز آن مطالبه همیشگی مردم مریوان و استان برای حفاظت بیشتر از تالاب زریوار است.
تالاب زریوار مانند بسیاری از پدیده های طبیعی، صرفا یک مکان جغرافیایی یا طبیعی نیست بلکه دارای ابعاد اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و مردم شناختی است.تالاب زریوار همانند کوه آبیدر سنندج یا رودخانه زایندهرود اصفهان بعدی تاریخی نیز دارد و به خاطرات، دلبستگی ها و فرهنگ مردم آن دیار گره خورده است و به همین دلیل حساسیت ویژه ای نسبت به آ« در میان مردم وجود دارد و اتفاقاً از دلایل اصلی حفظ آن همین رویکرد مردمی نسبت به تالاب زریوار است.
زریوار جدای از افسانه های محلی که در مورد پیدایش آن وجود دارد، به واسطه ارتباط تنگاتنگ آن با حیات و معیشت مردم منطقه و گره خوردن آن با اسکان و زندگی مردم آن دیار،دارای وجهی قدسی و احترام برانگیز است و قرنهاست به بخشی از هویت مردم مریوان و روستاهای اطراف تبدیل شده است. بنابراین لازم است ابعاد زیبایی شناسانه، هویتی و فرهنگی، اکوتوریستی، زیست بومی و اقتصادی آن در چارچوب یک مدیریت جامع و یکپارچه نگریسته شود که در آن صورت قطعاً نقش فعالی برای مردم منطقه، ذینفعان و سازمانهای مردم نهاد در نظر گرفته می شود.
ثبت دیدگاه