نویسنده : نیره قیومی هوشیار /// داستان مهاجرت، امروزه محدود به اقلیم و کشور خاصی نیست، بلکه وقتی فرد تصمیم به مهاجرت می‌گیرد اهداف دیگری را مانند تغییر سبک زندگی، آرامش نیز درنظرمی‌گیرد.
در چند دهه اخیر، به‌دنبال افزایش بحران‌های اقتصادی و همچنین مشکلات اجتماعی و سیاسی شاهد روند فزاینده‌ی مهاجرت ایرانیان بوده‌ایم. البته مهاجرت به‌طور کلی به دو صورت عمده انجام‌پذیر است؛ مهاجرت در داخل کشور (از شهرهای کوچک به کلان‌شهرها) و مهاجرت به خارج از کشور.
معروف‌ترین نظریه درباره مهاجرت مربوط به "گیدنز" است. وی معتقد است که مهاجرت، حاصل رشد و پیشرفت جهانی بوده و نخستین گام بعد از مهاجرت، دوری و دست کشیدن از آداب و رسوم و فرهنگی بومی است. البته این روند، زمینه‌ساز پاره‌ای تناقضات فردی نیز می‌شود که در بلند مدت قابل رفع است چرا که فرد تدریجا خود را با فرهنگ محیط جدید و نیز هنجارهای آن وفق می‌دهد و این، همان تغییر در سبک زندگی است که در مهاجرت غیر قابل انکار محسوب می‌شود. جامعه‌شناسان، به تغییر سبک زندگی حاصل از مهاجرت، فرهنگ پذیری می‌گویند.
ریشه تاریخی مهاجرت ایرانیان
اولین گروه ایرانی که اقدام به مهاجرت کردند در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم بود. این مهاجرت‌ها تحت تأثیر عواملی مانند جنگ، تجارت بین‌المللی و مشکلات سیاسی صورت می‌گرفت. در قرن نوزدهم و پس از انقلاب مشروطه برخی از تجار ثروتمند ایرانی و همچنین روشنفکران و مخالفان سیاسی به کشور ترکیه مهاجرت کردند که در همان زمان حدود چهار هزار خانوار ایرانی در استانبول و ازمیر سکنا گزیدند. در آستانه جنگ جهانی اول نیز تعدادی از ایرانیان برای یافتن کار و کسب درآمد به روسیه مهاجرت کرده و اکثریت آنها به شهرهای باکو ایروان و تفلیس رفتند.
با نگاه به تاریخ مهاجرت در ایران، می‌توان به ایرانیانی که به کشور عراق مهاجرت کردند اشاره کرد، که تعداد نسبتاً زیادی از آنها به دو شهر مقدس شیعیان که نجف و کربلا بود رفتند. کشورهای حاشیه خلیج فارس هم از این امر مستثنی نبودند زیرا ایرانی‌های فراوانی به قصد کار و سرمایه‌گذاری به کشورهای کویت، یمن، قطر و حتی عربستان‌سعودی نیز مهاجرت کردند.
تا پایان جنگ‌جهانی‌دوم بسیاری از ایرانی‌ها در کشورهای نزدیک و مجاور ایران سکنی گزیدند. اما بعد از انقلاب اسلامی مسیر مهاجرتی ایرانی‌ها تغییر عمده‌ای یافت و آنها به‌سمت کشورهای اروپایی و آمریکا روی آوردند. در دهه هفتاد تعداد مسافران کشورهای غربی افزایش چشم‌گیری یافت. در این دهه تعداد مهاجران ایرانی ۴ برابر گذشته شد.
خیلی از مردم گاهی در ذهن خود مدینه فاضله‌ای را مجسم می‌کنند که آنجا نه غمی نه غصه‌ای نه استرس و تنش روزانه وجود ندارد. باید باور کرد که همه حتی برای یک‌بار هم که شده به‌چنین آرمان‌شهری فکر کرده‌اند. اما پس از این تفکرات تصمیم به مهاجرت گرفتن موضوع دیگری است.
با آغاز جنگ تحمیلی عراق و از اواسط دهه شصت تعداد زیادی از جوانانی که در طبقات اجتماعی متوسط و یا نسبتاً مرفه بودند به دلایل اجتماعی و سیاسی ایران را به‌قصد مهاجرت ترک کردند. با پایان جنگ ایران و عراق، رشد اقتصادی در کشور یکی از بهترین دوره‌های خود را در پس از انقلاب می‌گذراند ولی مهاجرت ایرانیان به خارج از کشور همچنان ادامه داشت.
بهترین کشورها برای کار و اقامت
طبق بررسی‌های بین‌المللی یکی از بهترین کشورها برای کار و اقامت سوئیس است. سوئیس به‌عنوان پرآرامش‌ترین کشورهای جهان محسوب می‌شود، مالیات در این کشور بسیار پایین است و همچنین افراد مقیم این کشور از حقوق دریافتی بسیار بالایی برخوردار هستند.
آلمان یکی دیگر از کشورهای مناسب برای اقامت و کار است. هزاران شغل در این کشور وجود دارد و مشاغل مهندسی، استارتاپ‌ها و کمپانی‌های بین‌المللی را به‌وفور در آلمان خواهید دید. کشور انگلستان نیز در مرتبه بعدی قرار دارد که بهترین کشورهای اروپایی برای اقامت و کار را به خود اختصاص می‌دهد؛ چون این کشور نسبت به سایر کشورهای اروپایی چند مزیت عمده دارد. اول‌ازهمه زبان این کشور است.
تعداد مشاغل در این کشور بسیار بالا است و تمام کمپانی‌های بزرگ دنیا در انگلستان شعبه دارند. رتبه چهارم از فهرست بهترین کشورهای اروپایی برای اقامت و کار به هلند تعلق می‌گیرد. پس‌ازاین کشورها می‌توان به کشور سوئد اشاره کرد که در فهرست بهترین‌ها قرار دارد.
انواع مهاجرت
از انواع مهاجرت می‌توان مهاجرت خارجی، پناهندگی و مهاجرت داخلی نام برد.
– مهاجرت خارجی: به معنای مهاجرت از کشوری به کشور دیگر است و باهدف دستیابی به منابع طبیعی، ثروت و رفاه انجام می‌شود که به آن مهاجرت اختیاری هم گفته می‌شود.
– پناهندگی: نوعی از مهاجرت است که مشکلات و عوامل داخلی کشور باعث می‌شود که مردم را مجبور به نقل‌مکان می‌کند و زمینه‌ساز پناهندگی افراد به کشورهای دیگر می‌شود.
– مهاجرت داخلی: به معنای جابجایی افراد در داخل کشور حال به هر دلیلی (آلودگی هوا، خشکسالی، ریزگرد، بیکاری و غیره) باعث می گردد مردم اقدام به کوچ و یا مهاجرت کنند.
عوامل مهاجرت
امروزه از عوامل ایجاد انگیزه برای مهاجرت در افراد می‌توان به چند مورد به‌صورت اجمالی اشاره کرد. اقدام به مهاجرت به علل و عوامل زیادی بستگی دارد که این عوامل در فرد باعث جذب و کشش به این امر می‌شود که یکی از این موارد فقر و بیکاری است که برای فرار از فقر و نداری و رسیدن به یک زندگی راحت مرفه اقدام به مهاجرت می‌نمایند و همچنین برای بعضی از مهاجران تحصیل و کسب دانش جدید حائز اهمیت است و برای کسب مدارج عالی علمی و استفاده از دانشگاه‌های معتبر دنیا به مهاجرت روی می‌آورند و یا برخی از بازنشستگان کشورهای ثروتمند دنیا به کشورهایی که دارای آب‌وهوای بهتر و هزینه‌های پایین هستند مهاجرت می‌کنند و یا برخی به دلیل علایقشان به اقامت در کشورهای توسعه‌یافته و یا پیشرفته می‌روند.
و اما برخی دیگر از افراد به دلیل عوامل غیراقتصادی همانند مسائل مذهبی، سوءاستفاده اقتصادی، تصفیه نژادی و حتی قتل‌عام به خاطر افراط‌گرایی و رادیکالیسم، درخطر بودن به دلیل جنگ، حرکت‌های سیاسی و غیره باعث هجوم پناهندگان برای فرار از دیکتاتوریسم می شود.
بعد از انقلاب اسلامی مسیر مهاجرتی ایرانی‌ها تغییر عمده‌ای یافت و آنها به‌سمت کشورهای اروپایی و آمریکا روی آوردند. در دهه هفتاد تعداد مسافران کشورهای غربی افزایش یافت. در این دهه تعداد مهاجران ایرانی چهار برابر گذشته شد.
موانع مهاجرت
موانع مهاجرت فقط مسائل قانونی نیست بلکه مهاجران هنگام ترک کشور خود باید بسیاری از علایق خود را پشت سر گذارند، مانند خانواده، فرهنگ و غیره را باید ترک نمایند و تمامی دارایی‌هایی که ظرف چند سال با سختی جمع‌آوری کرده‌اند برای خرج سفر صرف نمایند.
پس از ورود به کشور جدید با مشکلات و سختی هایی مواجه می شوند، مانند پیدا کردن شغل، محل زندگی و زبان جدید و مسائل دیگر روبرو خواهند شد.
مزایای مهاجرت
باعث تعجب خواهد شد وقتی بشنوید که طبق آخرین آمار برنامه توسعه سازمان ملل متحد، مهاجرت به نفع کشورهای فقیر است، زیرا نیروی کار مازاد، کشور را ترک کرده و همین دلیل باعث می‌شود هزینه دولت در کشورهای فقیر با کاهش جمعیت کم شود.
مهاجرت‌های بین‌المللی باعث ایجاد و کسب مهارت و آموزش می‌شود. از مزایای دیگر مهاجرت برای کشورهایی که تولد در آنها کم است و فاکتور جمعیت رو به منفی شدن می‌رود پذیرش مهاجر باعث رشد جمعیت و نیروی کار جوان در کشور می‌گردد.
"خیلی از مردم گاهی در ذهن خود مدینه فاضله‌ای را مجسم می‌کنند که آنجا نه غمی نه غصه‌ای نه استرس و تنش روزانه وجود ندارد". باید باور کرد که همه حتی برای یک‌بار هم که شده به‌چنین آرمان‌شهری فکر کرده‌اند. اما پس از این تفکرات تصمیم به مهاجرت گرفتن موضوع دیگری است.
در این چندساله اخیر به دلیل تحولات سیاسی و اقتصادی در کشور موجی به‌وجود آمده، و خیلی از افراد نیز برای سوءاستفاده برآن سوارند. آن‌هایی که روی این موج‌سواری می‌کنند دودسته هستند: دسته اول آن‌هایی که در حال تحصیل و یا مشغول به‌کار هستند و هرروز با نوسانات بر روی یک موج قرار می‌گیرند و تصمیم به مهاجرت می‌گیرند. اما دسته دوم افرادی هستند که بر روی این موج سواری می‌کنند و با دادن وعده و عید به‌بهانه مشاوره مبالغ هنگفتی دریافت نموده و داوطلبان مهاجرت را به ناکجاآباد هدایت می‌کنند.
در پایان باید گفت مهاجرت چیز بدی نیست، حتماً نباید مهاجرت جابجایی و خروج از کشور باشد. مهاجرت می‌تواند خروج از افکار غلط و باورهای اشتباه باشد، می‌توانیم از روزمرگی‌ها که به مردگی مبدل شده مهاجرت کنیم، از بی‌هدفی و بی‌برنامگی مهاجرت کنیم، از تنبلی و بیکاری مهاجرت کنیم. گاهی هم به‌جای نگاه کردن به لیست کشورهایی که مهاجرپذیر هستند وقت خود را صرف تهیه فهرستی برای مهاجرت از افکار و عادات غلط خودنماییم.
ثبت دیدگاه