نویسنده : حسن قادری
همه ساله بخت تو پیروز باد همه روزگار تو، نوروز باد (فردوسی)
نوروز که به نامها و اوصاف، عید ، عید نوروز،جشن بهار ، نوروز جمشیدی مشهور است،یکی از قدیمی ترین جشن های ملی ایرانیان است، این جشن قرن های متمادی است که مورد توجه مردم کشورما و سرزمین هایی است که با ما دیرینه ی فرهنگی مشترک دارند و از مدت ها پیش از فرا رسیدن آن، منتظر قدومش هستند و برای رسیدنش لحظه شماری می کنند، خانه تکانی می کنند،شیرینی می پزند، جامه نو می دوزند و سعی می کنند مراسم شادیهایشان و عروسی عزیزانشان در این ایام برگزار کنند . در این ایام دید و بازدیدها شروع می شود و به جاهای دیدنی می روند و با طبیعت پیوند دوباره می بندند. هدیه ها و عیدیها مبادله می شود و همه از پیر و جوان در این شادی و ایام فرحبخش شرکت می کنند . در بین اقوام و ملیت های مختلف کردها بیشتر از دیگران از این ایام استقبال می کنند و آن را جزء فرهنگ و آداب و رسوم خود می دانند .
به همین جهت بسیاری از شاعران فارس و کرد زبان این ایام را توصیف می کنند و آن را گرامی می دارند. فردوسی از جمله شاعران نامداری است که نوروز را گرامی می دارد و می گوید .
نـگــه دار آییــن جشن ســــده هـــــمان فرّ «نوروز» و آتشکده
هـمان اورمــزد و مــه و روز مـهر بشـوید به آب خرد،جان و چهر
* واژه ی نوروز در زبان پهلوی به صورت (نوکروچ، Nokroč) آمده است که مرکب از دو جزء بخش اول (نوک) به معنی نو و جدید و تازه و بخش دوم به معنی روز است و روی هم معنی روز تازه و نو و یوم الجدید را دارد که در عربی به صورت « نوکروز»و «نیروز» و «نیریز» به کار رفته است .
نورزو با نخستین روز از نخستین ماه سال خورشیدی در بهاران، آنگاه که روز و شب برابر می گردد، آغاز می شود.
نوروز ا زمراسم بسیار کهن ایرانیان آریایی نژاد است که اگر چه از این جشن و مراسم آن در اوستا سخنی نرفته است، اما در کتب دینی پهلوی از آن گفت و گو شده است .
ساسانیان نوروز را بسیار با اهمیت می دانستند در آن روز مردم دست از کار می کشیدند و تا غروب به شادی و سرور می پرداختند. مالیات های خود را می پرداختند و به بازی و تفریح مشغول می شدند .
خیام نیشابوری در نوروز نامه آورده است :
آئین عجم از زمان کیخسرو تا به روزگار یزد جرد چنان بوده است که روز نوروز ، موبد موبدان پیش پادشاه آمدی . و خطاب به او بگفتمی:
شها! سروش آورد تو را دانایی و بینایی و کاردانی و دیر زیستی با خوی هژیر . شاد باش بر تخت زرّین و انوشه خور به جام جمشید و رسم نیاکان و … سرت سبز باد چون خوید، اسبت کامگار و پیروز و تیغت روشن و کاری و بازت گیرا و خجسته و شکار و کارت راست چون تیر، کشور بگیری تو با درم و دینار ….
در نخبه الدّهر آمده است که ایرانیان می پندارند که خداوند در نوروز نور را آفرید ،همه ایرانیان در عیدهای خویش به شب هنگام آتش می افروزند و مردم را از فرارسیدن نوروز آگاه می کنند . ابتدا جشن نوروز پنج روز بود اما بعد ها از اول فرودین ماه تا سیزدهم فروردین ادامه یافت و به ۱۳ روز رسید.
طبری نوشته است که جمشید در نوروز به مردم فرمان داد تا به تفریح بپردازند و با موسیقی شادمانی کنند.
در همین مورد ابوالفدا می نویسد :
جمشید نوروز را بنیان نها د و آن را جشن قرار داد تا مردمان در این روز به شادمانی بپردازند. به همین جهت در سنت ایرانیان نوروز همیشه توأم با شادی و سرور و موسیقی و شیرینی است .
در شاهنامه آمده است که داستان باربُد و رهیابی او به دستگاه خسرو پرویز در نوروز اتفاق افتاد.
(باربد هنرمندی مشهور بود که درباریان چاپلوس و هنرمندان درباری مانع ورود او به کاخ خسرو پرویز شدند. نا امید شد که پادشاه را ببیند و شکایت خود را به او برساند او را راهنمایی کردند که در عید نوروز پادشاه به باغ زیبایش می آید و شما در آنجا پناه گیر تا او سر برسد و او را از خواسته خود آگاه کنی. او چنین کرد و در بالای درختی پناه گرفت و با آواز دلنشین توجه خسرو پرویز را به خود جلب کرد و به خواسته اش رسید. )
باربد چنان صدای دلنشینی داشت که دیگر هنرمندان برای پادشاه جلب توجه نمی کردند و همین باعث شده بود که دیگر هنرمندان مانع ملاقات او با پادشاه شده بودند.
در تاریخ بلعمی آمده است که « جمشید علماء را گرد کرد و از ایشان پرسید : چیست که این مُلک را باقی و پاینده دارد؟
گفتند : داد کردن و در میان خلق نیکی کردن،پس او داد بگسترد و علماء را بفرمود که من به مظالم بنشینم ، شما نزد من آیید تا هرچه در او داد باشد،مرا بنمایید تا من آن کنم و نخستین روز که به مظالم بنشست ،اورمزد روز بود(اول فروردین) از آن پس آن روز را نوروز نام کردند .
خواجه نظام الملک در سیاست نامه داستانی دارد:
چنین می گویند که رسم مَلِکان عجم چنان بوده است که در نوروز و مهرگان بار دادندی مرعامه را و هیچ کس را در بازداشت نبودی . پس مَلِک از تخت به زیر آمدی و در پیش موبد به دو زانو می نشستی و گفتی بر هر کس ستمی رفته بی محابا بر من باز گوید .
عید نوروز
از لحظه تحویل سال یعنی لحظه شروع سال جدید،آغاز می شود،مهمترین بخش مراسم نوروزی چیدن سفره هفت سین است و در کنار آن ها قرآن ،آیینه و شمع مرسوم مسلمانان است .
قرائت چند آیه از قرآن ،دعای تحویل سال و تصمیم گرفتن برای شروع زندگی بهتر و زنده شدن روح معنویت در وجود آدمی و به عبارت روشن تر یک نوع تولد دوباره و جدید همگام با تولد طبیعت برای انسان خوش آیند می باشد .
مولوی کرد می گوید :
هه ر که س ته وه لود دوباره ش نیه
ئه ل به ت سه عاده ت سه تاره ش نیه ن
سعدی هم می گوید :
برگ درختان سبز در نظر هوشیار هر ورقش دفتری است معرفت کردگار
هماهنگ شدن طبع آدمی با بهار طبیعت به نوعی نشاط و شادابی را در روح و روان انسان به جای می گذارد . انسان وقتی احساس می کند همه جا سبز و خرم و در حال نو شدن است به درون خود رجوع می کند و لحظه ای احساس نو شدن و تغییر و تحولی در رفتار و اعمال خود می نماید اگر این حالت ، مداومت و استمرار داشته باشد انسان را به مرحله ی جدیدی رهنمون می کند.
مراسم نوروز در هورامان از صفا و صمیمیت بیشتری برخوردار است علاوه بر جشن های این ایام و شادی و نشاط مردم، برای کشاورزان و باغداران منطقه اورامانات فصل کار و تلاش و درختکاری و زراعت است. در حقیقت هر چه را کشاورزان و باغداران در شش ماه آینده استفاده می کنند در این یک ماه در زمین های مرغوب غرس می کنند و با آبیاری و مراقبت در انتظار چیدن ثمر و رشد نهال ها و زراعت های خود گام بگام پیش می روند .
جشن نوروز یکی از قائمه های سنن و فرهنگ پایدار و عمومی ایرانی است و از زمانی که در دوره ساسانیان اسلام وارد کشور ما شده است با آداب و رسومی که مغایرتی با اصول و مبانی دینی نداشتند مخالفتی صورت نگرفت و مردم زندگی عادی خودشان را با حفظ آداب و رسوم، زبان،ملیت، لباس ادامه دادند. برگزاری جشن های نوروزی که بمناسبت سال جدید برگزار می شوند و مردم به شادی و نشاط می پردازند از جمله ی آداب و رسومی است که در فرهنگ عمومی ما جای دارند .
بعضی ها از آیه ۷۶ سوره قصص و حدیث ضعیف کان النبیُّ (ص) متواصل الاحزان ، برای جلوگیری و مخالفت با شادی و نشاط جامعه برداشت تنگ نظرانه ای را ارائه داده اند .
آیه ۷۶ قصص درباره قارون و تکبر و فخر فروشی او بحث می کند و در آخر آیه در زبان قومش می فرماید ، لا تفرح اِنّ الله لا یحب الفرحین
فخر فروشی و خود ستایی مکن زیرا خداوند فخر فروشان را دوست نمی دارد.
مولوی هم در این باره می گوید :
شادی آن شادی است کز جان رویَدَت تا درون از هر ملالی شویَدَت
و رنه آن شادی که از سیم و زر است آتشی دان کآخرش خاکستر است .
لذا از مفهوم این آیه منع شادی و نشاط در حد معمول بدون انجام اموراتی که مغایر اصول و مبانی دینی و اخلاقی باشد، استنباط نمی شود.
و یا در حدیث مذکور که پیامبر (ص) پیوسته در غم و اندوه بودند. دکتر یوسف قرضاوی آن را حدیثی ضعیف و غیر قابل استناد می داند . و در عوض پیامبر (ص) مشوِّق شادی و سرور بودند و اطرافیان خود را از این کار نهی نمی کردند .در حدیثی آمده است در محله ای یک عروسی برگزار کردند و بدون سر و صدا این کار را انجام دادند . پیامبر (ص) فرمودند : چرا به دنبال کسی نفرستادید که همراه این عروس آواز بخواند و بگوید :
أیتناکم أیتناکُم – فحَیوُّنا نُحییّکُم .
آمدیم آمدیم نزد شما ما را تبریک گویید به شما تبریک می گوییم .
هی بادَوو بادَوو بادَه یا خودَا مه بارهک بادَه
همان چند کلمه ی معمول تمام عروسی های منطقه کردنشین که خوانندگان آن را ادا می کنند لذا مفهوم شادی و نشاط و سرور مایه آرامش روح و روان آدمی است و در هیچ دینی مورد مذمت و تحریم قرار نگرفته است
بیشتر شادیهای مناطق کردنشین از نوع شادی هایی است که به زدودن غم و غصه و کدورت و کینه و حسادت از دل و درون تعبیر می شود، نه شادیهایی که حاصل زر اندوزی ، مستی و فخر فروشی باشد.
در جامعه ما غم و اندوه از شادی و تفریح کم هزینه تر و از مجالس جشن و شادی از امنیت و آرامش بیشتری برخوردار است. در مقابل مجالس جشن و شادی استرس زا ، پر هزینه و پرحاشیه است، گاهاً جوانان ما برای برگزاری یک کنسرت موسیقی هفت خوان رستم را طی می کنند زیرا غم و غصه در جامعه ما نهادینه شده است اما جشن و شادمانی استثناء و برای بعضی ها نا مأنوس است. در حالیکه نشانه یک جامعه سالم استمرار شادی و نشاط و استثناء بودن غم و اندوه می باشد.
جشن نوروز هر سال یک دفعه در اولین روز فصل بهار برگزار می شود. پذیرش و تحمل احساسات و علایق نسل جوان و پرهیز از برخوردهای سلبی و احساسی ضرورتی اجتناب ناپذیر است . در پایان از جوانان انتظار می رود کاری نکنند که شادی آن ها اندوه و مصیبت دیگران را در پی داشته باشد .
دلهایتان شاد و نوروزتان پیروز باد .
حسن قادری
پاوه / اسفند ۱۳۹۰
منابع :
۱.تفسیر فرقان – سید بهاءالدین حسینی – مرکز پخش آراس
۲.ریاض الصالحین – احادیث نبوی – نشر احسان
۳.فردوسی و هویت شناسی ایرانی – منصور رستکار فسائی – طرح نو
۴. لغت نامه دهخدا، ذیل کلمه ی نوروز
۵. امیر فریدون گرگانی – نوروز – انتشارات سروش – ص ۶۵
۶. نخبه الدّهر فی عجایب البر و البحر- ترجمه ناصر طبیبیان ، ۱۳۵۷ – تهران – ص ۴۷۳
۷. نخستین انسان،نخستین شهریار – ص ۴۳۶ – 446
۸. تاریخ بلعمی ص ۱۳۱-۱۳۰
۹. سیاست نامه – خواجه نظام الملک – چاپ شفر – ص ۳۹-۳۸
با سلام اگر بشود و برایتان مقدور باشد نظر اسلام را در مورد این رسم- البته به صورت کامل -شرح دهید ممنون میشوم.
با تشکر فراوان
سلام تشکر آقای قادری مقاله خیلی خوبی بود
کسی که مسلمان می شود و به آیین و دین اسلام ایمان می آورد؛ در حقیقت متعهد می شود که به اصول کلی آن پایبند باشد و یکی از اصول اصلی اسلام اینست که به تمامی ادیان و معتقدات و رسومات آنها کافر شود و آنها را قلبا و زبانا و عملا انکار کند، زیرا تجلیل و بزرگداشت آن روزها به معنای تایید و تکریم آیین آنهاست، درحالیکه پیامبر صلی الله علیه وسلم می فرمایند:
«من تشبه بقوم فهو منهم» رواه أحمد و غیره بسند جید
یعنی: «کسی که از قومی تقلید کرد از جمله ی آنها است».
و قطعا یکی از آیین های مجوسیان و زرتشتیان تجلیل از این سه روز است، چراکه بعنوان بخشی از رسوم و آیین آنها تلقی می شود، از اینرو یک مسلمان موحد که محبت دین خدا در قلبش جای گرفته، از بزرگداشت و تجلیل این سه روز پرهیز می کند و آنرا انکار می کند، و تنها روزهایی را از سال تجلیل کرده و بزرگ می دارد که دینش برای وی تعیین کرده که همانا دو روز عید قربان و عید رمضان است، بجز این دو روز هیچ روزی از ایام سال را تجلیل نمی کند و آنرا به شادی سپری نمی کند، چنانکه پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمودند:
«.. إِنَّ اللَّهَ قَدْ أَبْدَلَکُمْ بِهِمَا خَیْرًا مِنْهُمَا: یَوْمَ الْأَضْحَى، وَیَوْمَ الْفِطْرِ». “السلسله الصحیحه” (۲۰۲۱).
یعنی: «خداوند دو روز دیگر را به جای آن دو برایتان قرار داده است که خیر و نیکی دنیا و آخرت در آن دو قرار دارد: روز عید قربان و روز عید فطر» ابوداود (۱۱۳۴) و نسائی (۱۵۵۶).
با سلام، این نظر مختصر اسلام درباره این رسم و آیین است، اگر قانع نشدید میتونم کامل ترش رو هم بذارم .
وقتی دو عبارت( مهمترین بخش مراسم نوروزی چیدن سفره هفت سین است و در کنار آن ها قرآن ،آیینه و شمع مرسوم مسلمانان است) و ( از زمانی که در دوره ساسانیان اسلام وارد کشور ما شده است با آداب و رسومی که مغایرتی با اصول و مبانی دینی نداشتند مخالفتی صورت نگرفت و مردم زندگی عادی خودشان را با حفظ آداب و رسوم، زبان،ملیت، لباس ادامه دادند. برگزاری جشن های نوروزی که بمناسبت سال جدید برگزار می شوند و مردم به شادی و نشاط می پردازند از جمله ی آداب و رسومی است که در فرهنگ عمومی ما جای دارند ) را کنار هم می گذاریم ادعای شما در مورد تایید نوروز از جانب اسلام ثابت می شود.در حالی که استدلال شما عقلی است.۲نکته: ۱)لازم است ادعای خود را باسند و استدلال نقلی ثابت کنید ۲) در مقابل استدلال عقلی شما: هزاران بدعت اکنون در جامعه مسلمانان وجود دارد در حالی که حکم بدعت را نیز می دانیم
پایبند بودن به دین اسلام بر دو عنصر بسیار مهم قرار گرفته است وآنهم :
پذیرفتن واطاعت کردن از فرمایشات شارع .
منکر شدن وکافر شدن به آئین وعقائد باطل ونادرست .
واز آنجائیکه أعیادی مانند : عید نوروز وکریسمس وغیره از آئین ومقدسات غیر اسلامی بشمار می آید واجب است هر فرد مسلمان منکر این نوع عیدها باشد .
زیرا جشن گرفتن وشاد بودن به این نوع عیدها مانند اینست که شخص آنها را پذیرفته باشد در حالیکه در دین اسلام دو عید بیشتر وجود ندارد وآنهم عید فطر وقربان همانگونه که در حدیثی که أبو داود (۱۱۳۴) ونسائی (۱۵۵۶ از رسول الله صلی الله علیه وسلم روایت کرده اند که فرموده است :
” عَنْ أَنَسٍ رضی الله عنه قَالَ قَدِمَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ الْمَدِینَهَ وَلَهُمْ یَوْمَانِ یَلْعَبُونَ فِیهِمَا ، فَقَالَ : مَا هَذَانِ الْیَوْمَانِ ؟ قَالُوا : کُنَّا نَلْعَبُ فِیهِمَا فِی الْجَاهِلِیَّهِ . فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ : ( إِنَّ اللَّهَ قَدْ أَبْدَلَکُمْ بِهِمَا خَیْرًا مِنْهُمَا : یَوْمَ الْأَضْحَى ، وَیَوْمَ الْفِطْرِ ) وصححه الألبانی فی السلسله الصحیحه (۲۰۲۱).
زمانیکه رسول الله صلی الله علیه وآله وسلم وارد مدینه شدند مشاهده کردند أهل مدینه دو روز در سال را بعنوان عید اعلام کرده اند ودر آن جشن ومراسم برگزار می کنند که از آن پرسید وگفتند این روزی است که ما در آن جشن می گیریم
رسول الله صلی الله علیه وآله وسلم فرمودند : ” پروردگار دو روز بهتری را برایتان قرار داده است وآنهم عید فطر وقربان است ”
ذهبی رحمه الله درکتاب “التمسک بالسنن والتحذیر من البدع” گفته است:
” أما مشابهه الذِّمه فی المیلاد ، والخمیس ، والنیروز ، فبدعه وحشه”
شباهت با کفار در عید میلاد وپنچ شنبه ( که از عید نصاری محسوب می شود )وعید نوروز از جمله ی بدعتها دور از اسلام بشمار می رود .
وروی عن عبد الله بن عمر رضی الله عنهما أنه قال : من مر ببلاد الأعاجم فصنع نیروزهم ومهرجانهم وتشبه بهم حتى یموت وهو کذلک , حشر معهم یوم القیامه .
از عبدالله ابن عمر وارد شده است که فرمودند :
” اگر شخصی به شهرهای عجمها ( ایرانیان وغیره) سفر کرد ومانند ایشان در نوروز وعیدهایشان شرکت کرد وبه ایشان شباهت نمود وبر همین وضعیت باقی ماند تا از این دنیا رفت پس روز قیامت همراه ایشان حشر خواهد شد .
همچنین قاضی خان فرموده است : “رجل اشترى یوم النیروز شیئا لم یشتره فی غیر ذلک الیوم : إن أراد به تعظیم ذلک الیوم کما یعظمه الکفره یکون کفرا , وإن فعل ذلک لأجل السرف والتنعم لا لتعظیم الیوم لا یکون کفرا . وإن أهدى یوم النیروز إلى إنسان شیئا ولم یرد به تعظیم الیوم , إنما فعل ذلک على عاده الناس لا یکون کفرا . وینبغی أن لا یفعل فی هذا الیوم ما لا یفعله قبل ذلک الیوم ولا بعده , وأن یحترز عن التشبه بالکفره” .
شخصی چیزی را فقط در روز نوروز می خرد وآن چیز را در غیر از آن روز نمی خرد اگر نیتش تعظیم آن روز باشد همانگونه که کفار آن را تعظیم می کنند کفر خواهد بود واگر به قصد ترفه باشد کفر بشمار نمی رود واگر هدیه ی به شخصی داد نه بقصد بزرگداشت آن روز فقط به قصد عادت وتقلید مردم انجام داد کفر نخواهد بود وشایسته است آن فعل را درآن روز انجام ندهد واز مشابهت با کفار بپرهیزد .
شیخ ابن جبرین حفظه الله فرموده است : ” لا یجوز الاحتفال بالأعیاد المبتدعه کعید المیلاد للنصارى ، وعید النیروز والمهرجان ، وکذا ما أحدثه المسلمون کالمیلاد فی ربیع الأول ، وعید الإسراء فی رجب ونحو ذلک ، ولا یجوز الأکل من ذلک الطعام الذی أعده النصارى أو المشرکون فی موسم أعیادهم ، ولا تجوز إجابه دعوتهم عند الاحتفال بتلک الأعیاد ، وذلک لأن إجابتهم تشجیع لهم ، وإقرار لهم على تلک البدع ، ویکون هذا سبباً فی انخداع الجهله بذلک ، واعتقادهم أنه لا بأس به ، والله أعلم ” برگرفته از کتاب “اللؤلؤ المکین من فتاوى ابن جبرین” ص ۲۷ .
جشن گرفتن به عید بدعتگرایان مانند عید نصاری ( مسیحیان ) وعید نوروز وهمچنین جشنهائی مانند مولود پیامبر که در ربیع الاول انجام می گیرد وجشن اسراء ومعراج ومانند آن جایز نبوده ویکی از أمور نوآوری در دین بشمار می آید .
وجایز نیست شخص از غذاهائی که نصاری ( مسیحیان ) وکفار ومشرکین به قصد جشن در آن روز آماده کرده اند بخورد وهمچنین جایز نیست در آن مراسم شرکت کند برای اینکه پذیرفتن دعوتشان دلگرمی برایشان خواهد بود وهمچنین تأئیدی خواهد براین نوع مراسمشان ومدرکی خواهد بود برای برخیهائی که معلومات شرعی ندارند وندانسته به استناد به حضور فلان شخص ایشان نیز حاضر شوند والله أعلم
برگرفته از کتاب “اللؤلؤ المکین من فتاوى ابن جبرین” ص ۲۷ .
فکر نمیکنم حتی این نوشته ها بتواند نظر ناسیونالیستهای آنتی عربیسم را نسبت به اسلام تغییر دهد؛ زیرا آنان اسلام را با عرب مترادف میدانند و با قضاوتهای غیرمنصفانه شان خطاها و مفاسدِ اعراب را به حسابِ اسلام میگذارند. به نظر من شما بجای اثباتِ عدم مغایرتِ عیدِ نوروز با دین اسلام، به تفهیم جهانی بودنِ اسلام و شمولیتِ آن در تمامی عرصه ها بپردازید. فکر نمیکنم سیاست نامه و شاهنامه و اشعار شاعران و فرهنگ دهخدا منابع تشریع باشند!! منابع اسلام، قرآن و سنتِ رسول(ص) اند. آیات و احادیثی که شما به آن استناد فرموده اید، شاید صحیح باشند، اما نامربوط اند؛ یعنی هیچ ربطی به مشروعیتِ جشن نوروز ندارند و نمیشود از این آیات و احادیث، الفتِ عید نوروز با دین اسلام را استنباط کرد!! به همه ی آنانی که در صددِ این هستند که عید نوروز را اسلامی جلوه دهند یک توصیه دارم و آن اینکه: برای جذبِ یک عده ناسیونالیست که برخی اوقات حاضرند هم کیشانِ خود را بخاطر ملیت به دشمن بفروشند و به هم آیین های خود خیانت می کنند و به آنان نارو می زنند، کاری نکنید آنانی هم که پیرامونتان هستند و همفکرتان هستند و حاضرند بخاطر اعلای فکرتان جان و مالشان را فدا کنند از پیرامونتان دور شوند! همچنین با آیات قرآن سوگیری های خودتان را محقق نسازید! مساوی نیستند آنانی که اول ایمان می آورند و بعد قرآن میخوانند با آنانی که اول قرآن میخوانند و بعد ایمان می آورند!!ترجیح میدهم اول قرآن را بخوانم و اعتقاداتم را از آن بگیرم، نه اینکه اول اعتقادم را در درونم نهادینه کرده باشم و بعد بیایم و در قرآن و احادیث برای آن اعتقادات دلیل پیدا بکنم!!! با احترام فراوان.
در مورد چهارشنبه سوری (آخرین چهارشنبه از سال شمسی) باشد و در مورد موقعیت عید نوروز در اسلام سئوال شده است.
به طور کلی ما چیزی به نام چهارشنبه سوری نداریم و اصلاً چنین چیزی نیست. به طور کلی روزهای خدا همه یکسان است. اماکن و زمان هایی که برای عبادت تعیین شده به دلیل عبادت در آن جا برتری دارد. مکه معظمه به اراده خدا مرکز آغاز اسلام بوده، مدینه منوره مرکز رشد و نمو اسلام بوده، بیت المقدس مرکز تأسیس دیانت ابراهیم و بعد بنیانگذاری شریعت حضرت موسی (علیه السلام) بوده. این اماکن به دلیل اینکه فعالیت پبامبران و استوار بودن دین خدا از آنجا آغاز شده مورد توجه خدا قرار گرفته است.
روزهایی نیز در اسلام هست که به دلیل اینکه زمان عبادت است برتری دارد مانند: شب جمعه، روز جمعه، روز عید، روز عرفه، دهه اول حج، دهه آخر رمضان و … اما به طور کلی روز نحس وجود ندارد. ممکن است امروز برای کسی که پدرش مرده روز نحسی باشد ولی برای کسی که امروز عروسی اش است روز نحسی نیست و برایش روز مبارکی است. بنابراین، این حالات است که زمان را نحس می کند.
وقتی که خداوند از هلاک قوم عاد خبر داد فرمود: هفت شب و هشت روز نحس، به آنها عذاب دادیم (فی ایامٍ نحسات) یعنی برای قوم عاد از صبح روز شنبه نحسی بود تا آخر روز شنبه هفته بعد. هفت شب و هشت روز(سخر علیهم سبع لیالٍ و ثمانیه ایام) باد و طوفانهای مداوم بر آنها مسخر کردیم هفت شب و هشت روز اینها توانستند تا هفت روز خود را داخل خانه هایشان نگه دارند. چون به هود (علیه السلام) اخطار کرده که می گفتند: ما از خانه هایمان بیرون نمی آییم حالا هر چقدر که طوفان بیاید از خانه بیرون نمی آییم تا طوفان تمام شود، روز هفتم شروع کرد به گرد باد، دروازه ها را می شکست، انسان را از داخل اتاق ها در می آورد و به بالای کوهها پرتابشان می کرد و یک نفر را زنده نگذاشت چون گفته بودند ما داخل خانه هایمان می مانیم و بیرون نمی آییم و خدا دیگر چکار می کند؟، پس برای آنها کل هفته نحس بود.
بنابراین عملاً ساعت نحسی وجود ندارد. بعضی اوقات تضادی هم وجود دارد اگر که به زمان مربوط باشد. در مورد روز شهادت حضرت حسین بن علی (علیه السلام) سئوال می شود. آیا کسی می گوید آن روز، روز نحسی بوده؟ فکر نمی کنم. و اگر کسی بوده که گفته روز مبارکی بوده به چه معنی مبارک بوده است؟ اگر به معنی مبارزه بود، جهاد و شهادت، امر به معروف و نهی از منکر، بله مبارک است ولی اگر به معنی اینکه یکی از عزیزان رسول الله (صلی الله علیه و سلم) در آنروز مظلومانه کشته شد از این جهت روز مبارکی است؟! پس دیدگاه ها مختلف است بنابراین کلاً نمی شود گفت که زمان نحس است مگر نسبت به حالات و حوادثی که برای شخص پیش می آید.
بنابراین چیزی به نام چهار شنبه سوری نداریم و اصولاً هرچیز و یا مراسمی که در آن آتش است بقایای زرتشتی است و هر مراسمی که آتش در آن است بجز برای گرم کردن خود و غذا پختن، فقط بقایای زرتشتی است. در فارس بعضی از جاها رسم است که وقتی کسی مُرد و معمولاً جایی که مرده شور خانه ای جداگانه نیست، خانواده های محترم یا افرادی که امکان دارند میت خود را در داخل خانه می شویند و آماده می کنند و میت را برای نماز به مسجد می برند. این رسم است، حالا در آن اتاقی که میت راشسته اند، سه شب در آنجا شمع روشن می کنند. این آیین زرتشتی است. شمع روشن کردن خودش فقط و فقط بقایای زرتشتی است و گرنه از این سوزاندن شمع در جایی که لامپ ۱۵۰۰ هم روشن است چه نفعی عاید میت یا دیگران می شود، اصلاً چه احترامی برای میت قایل شده اید؟
برای میت فاتحه می خوانید؟ قبول است، سخن خداوند می باشد و روح میت شاد می شود. برای میت دعا می کنید؟ قبول است، خداوند دعای شما را قبول می کند و بر میت روح و رَوح و رضوان می فرستد. اما شما شمع روشن می کنید، پول را آتش می زنید این چه نفعی برای میت دارد؟! بقایای زرتشتی است حالا چرا به نام اسلام مانده، خدا می داند؟
در مورد عید نوروز… در ایران فقط همین یک عید نبوده. عید نوروز بود، عید مهرگان بود، در ایران باستان سه، چهار تا عید بود. وقتی رسول اکرم (صلی الله علیه و سلم) به مدینه هجرت فرمود: در اولین عید نوروز به رسم ایرانیان، آتش بازیهایی و تقدیم هدایایی آغاز شد. علتش این بود که حجاز غیر مستقیم زیر حکم ایران بود. وقتی حرکتهایی به نام جشن نوروزی دیده شد رسول اکرم (صلی الله علیه و سلم) فرمود: «إن لکل قوم عیداً و لنا عیدان الفطر و الاضحی» هر قومی یک جشن دارد و ما دو جشن داریم جشن عید فطر و عید قربان.
و در تاریخ اسلام هیچ مراسمی و هیچ دعایی برای عید نوروز ثبت نشده. اگر هم دعایی درست کرده اند ایرانیان وطن دوستی بودند که می خواستند بین عادات ملی و عادات مذهبی هماهنگی به وجود بیاورند. این هماهنگی همه جا وجود دارد شما اگر به هندوستان بروید می بینید که خیلی از مسلمانان هندی عادتهای اجداد و نیاکان هندی خود را در اسلام جا داده اند. در ترکستان نیز می بنید که خیلی از عادات ملل ترک قبل از اسلام، به داخل اسلام آوردند.
محققان ایران قبول دارند که کلیه مراسم عزاداری که اینک در بعضی کشورهای اسلامی به ویژه در کشور عزیز خودمان انجام می گیرد مثل کتل گردانیدن، سیاه پوشیدن، پرچم سیاه بلند کردن و … همه اینها مسیحیان در سالروز شهادت مسیح به موجب عقیده خودشان انجام می دادند و تدریجاً این به اسلام آمده. همان که مناره درست کردند، تسبیح گرفتن هم تقلید مرد از مسیحیان است. جشن تولد گرفتن مخصوصاً آنها که روز جشن تولد به تعداد سالهای تولدشان شمع می گذارند، اینها همه تقلید کورکورانه از دیگران است.
و آخرین مطلب: مشهور است وقتی حضرت علی (علیه السلام) در اثر فتنه و آشوب داخلی نتوانست خلافت راشده خویش را در مدینه منوره ادامه بدهد ناچار شد موقتاً دارالخلافه اسلام را به کوفه منتقل کند. سه سالی که حضرت علی در کوفه بود در یکی از این سالها برای حضرت فالوده آوردند، عربها عموماً خشن خور بودند، حضرت عمر (رضی الله عنه) نهی می کرد از نرم خوری و از این بسیار بدش می آمد می فرمود: خشن بخورید و خشن بپوشید به نرمی عادت نکنید زیرا انسان را تنبل بار می آورد. حضرت علی (علیه السلام) در کوفه فالوده را مزه کرد و فرمود این چیست و به چه مناسبت است؟ گفتند: یا امیرالمؤمنین این فالوده است هدیه نوروز. گویا حضرت علی فرمودند: هر روز ما نوروز است از این غذا هر روز به ما بدهید. چقدر این عبارت بلیغ است و به هر حال حضرت علی غذا را رد نکرد چون بالاخره بتی در کار نبود، غذا برای بت نداده بودند، نوروز بتی نیست که مورد پرستش قرار بگیرد، یک زمانی خیالی ست و آغاز فصلی است.
اسلام یک دینی است مستقل خودش همه چیز دارد نیاز به هیچ چیز از دیگران ندارد. ولی هرکس آمد مسلمان شد بالاخره در رگ و خون و وجودش یک چیزهایی از پدرش هست. خیلی مشکل است یک انسان ۳۰ ساله مسلمان شود و از پدر و مادرش و پدر بزرگش هیچ چیزی به ارث نبرد و طبیعی است که یک زرتشتی وقتی مسلمان شد نمی تواند بگوید این مال زرتشتی هاست، احساسش باعث می شود که بگوید بله در اسلام این جایز است و اشکال ندارد.
“سخنرانی شیخ محمد ضیایی”
ممنون از مطلب زیبای شما آقای قادری عزیز . امید است مدیران این وب با ما تبادل لینک داشته باشند.
اولا عجیب است که یک مسلمان چنین نظری بدهد . درست برخلاف نظر شما کسیکه به اسلام معتقد میشود باید تمامی ادیان و کتب آسمانی و پیامبرانشان را (بصورت تحریف نشده نه کتب فعلی) تایید کرده و ایمان داشته باشد.
ثانیا اسلام دینی است که گاها بعضی احکام را برای زمان و مکان و مصلحت تغییر می دهد. مانند اینکه در سوره بقره کلمه درست راعنا را برای مسلمین ممنوع کرد چون یهود سوء استفاده نکنند و یا حضرت عمر در قحط سالی حکم قطع ید را اجرا نکرد و …
ثالثا شما چطور با استناد به چند حدیث نظری که نوشتید را نظر اسلام میدانید؟ رابعا ما بحث های مفصلی دراینباره داشتیم توجه شما را به بهترین نظر جلب می کنم
دوستان مسلمان و مومن
راجب به نوروز و در کل سنتها چهار مقوله داریم
مقوله اول – در دین اسلام هر سنت دینی که مخالف قرآن و سنت پیامبر باشد محکوم است و بدعت و خرافات محسوب می شود مثل قمه زنی
مقوله دوم – در اسلام هر سنت دینی که قرآن و سنت آن را تایید کند پسندیده و است و به تعداد افراد عمل کننده به آن برای ایجاد کننده ثواب حاصل می شود مثل تشویق به مدرسه سازی
مقوله سوم – در اسلام هر عید و رسم و رسومی که از فیلتر قرآن گذشته و عاری از خرافات باشد پسندیده است مثل نوروز و هر قسمتی از آن که آغشته به خرافات شده فقط خرافات آن باید پاک گردد و کل عید نباید محکوم شود. مثلا خرافات سیزده بدر که مردم به جای روز فرار از نحسی می توانند روز آشتی با طبیعت مد نظر قرار دهند و کل سیزده بدر نباید محکوم شود
مقوله چهارم – هر عید و مراسمی که برگرفته از مراسم شرک آلود و خرافات باشد به هیچ عنوان نباید انجام و ترویج شود مثل چهارشنبه سوری و در این امر خجالت کشیدن و دیگر مثال فقط باعث فریب خودمان می شود.
چهارشنبه سوری از قدیم روز پرستش آتش بوده و درست است که امروزه کسی آتش نمی پرستد ولی اصل این آیین شرک و خرافات می باشد.
همه ما ایرانی هستیم و به آن افتخار می کنیم ولی ما تا وقتی ایرانی هستیم که ایرانی بودنمان با قرآن و سنت تعارض نداشته باشد
همه موفق باشید