نویسنده : مریم مرادیان نیری / یکی از رسوم زیبای ایرانیان در آخرین شب پاییز جمع شدن افراد خانواده در منزل پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها و به طور کلی بزرگان فامیل است و این دورهمی‌ها معمولاً با خوردنی‌های متنوعی مانند آجیل، میوه، شیرینی و شام همراه است که اگر با رعایت نکاتی همراه نباشد می‌تواند سلامتی افراد را به خطر بیندازد.
صله‌ی رحم و هم‌نشینی با عزیزان بهترین دستاورد بلندترین شب سال است که باید به آن توجه ویژه داشت ولی به هر حال خورد و خوراک‌های مرسوم این شب هم از مسائلی است که نمی‌توان به آن بی‌توجه بود.
۱- یکی از نگرانی‌های این روزها مسئله‌ی آنفلوانزا است. با این که ما ایرانی‌ها در مهمانی‌ها عادت به دست دادن و روبوسی داریم، شاید بهتر باشد در این زمان کمی بیشتر مراقب باشیم و حداقل نوزادان و کودکان را معاف کنیم! اگر هم فردی بیمار است و در مهمانی به هر دلیلی حضور دارد، بهتر است نکات بهداشتی مانند استفاده از ماسک، شستشوی مرتب دست‌ها و… را به طور کامل رعایت کند.
۲- افراد باید با توجه به مزاج و شرایط بدنی‌شان خوراکی‌ها را انتخاب کنند؛ مثلاً سردمزاجان باید مراقب باشند که در مصرف هندوانه، انار ترش، مرکبات مخصوصاً آن‌هایی که ترش هستند و برگه‌هایی مانند هلو و زردآلو زیاده‌روی نکنند. مخصوصاً افراد سالمند یا افرادی که دچار کم‌کاری تیروئید، افسردگی و ناراحتی‌های گوارشی هستند. این افراد بهتر است از خوراکی‌های با طبع گرم مانند چای یا عرق نعنا، چای دارچین یا زعفران با هل و کمی نبات یا عسل استفاده کنند.
شب یلدا در طب سنتی
۳- گرم‌مزاجان با خیال راحت‌تری می‌توانند از خنکی جات استفاده کنند ولی در عوض باید مراقب باشند در مصرف گرمی جات زیاده‌روی نکنند تا دچار خارش و تحریک پوست، تلخی دهان، سوزش مقعد، سردرد و بی‌خوابی شبانه نشوند.
۴- بهتر است در خوردن خوراکی‌های شب یلدا حواستان به مصلحات آن‌ها هم باشد تا دچار عوارض ناخواسته نشوید. مثلاً انار و باقلا را با گلپر و کمی نمک، هندوانه را با گل‌قند یا عسل، لبو را با آبش و… میل کنید.
۵- از مصرف آجیل‌های شور، مانده و رنگی بپرهیزید. بهتر است آجیل این شب بیشتر آجیل شیرین و ترکیبی از گندمک، نخودچی، شاهدانه، تخمه هندوانه و کدو، بادام، پسته، فندق، گردو، کشمش و مویز، انجیر و توت خشک باشد.
۶- از آنجایی که در این شب، خوراکی‌های خوشمزه‌ی زیادی در دسترس است و کودکان ممکن است بیش از حد غذا و تنقلات بخورند امکان این که حالشان بد شود و دچار دل‌درد شوند، وجود دارد. در وهله‌ی اول بهتر است قبل از مهمانی با فرزندتان صحبت کنید و از عوارض پرخوری و بدخوری برایش بگویید ولی اگر با همه‌ی این‌ها دچار دل درد شد می‌توانید از دمنوش زنجبیل یا ترکیب عسل و دارچین و همچنین ماساژ با روغن زیتون کمک بگیرید.
سردمزاجان باید مراقب باشند که در مصرف هندوانه، انار ترش، مرکبات مخصوصاً آن‌هایی که ترش هستند و برگه‌هایی مانند هلو و زردآلو زیاده‌روی نکنند. مخصوصاً افراد سالمند یا افرادی که دچار کم‌کاری تیروئید، افسردگی و ناراحتی‌های گوارشی هستند
۷- معمولاً در شب یلدا مخصوصاً در مهمانی‌ها، خوراکی‌ها و تنقلات زیادی وجود دارد، اگر می‌خواهید از همه‌ی آنچه به شما تعارف می‌شود میل کنید باید مراقب مقدار آن باشید. این شب که برای خوش گذراندن با نزدیکان و خویشان است نباید تبدیل به شبی شود که برای سلامتی‌تان مشکلی ایجاد کند. برای این که هم به اندازه‌ی کافی لذت ببرید و خوش بگذرانید و به اصطلاح روی میزبانتان را زمین نزنید و هم سالم بمانید کافی است تا آنجا که می‌توانید هر چیزی را برمی‌دارید با کناردستی‌تان شریک شوید؛ مثلاً اگر میوه‌ای را پوست می‌کنید، به دیگران هم تعارف کنید. به طور کلی یک مشت آجیل، یک عدد شیرینی خیلی کوچک با چای و دو عدد میوه و کمی سبزیجات پخته مثل لبو و کدوحلوایی کافی است.
۸- بهتر است در این شب، برخی افراد شام را حذف کنند و یا به خوردن یک شام خیلی سبک اکتفا کنند. اگر هم بیشتر اهل شام هستید و تنقلات و دیگر خوردنی‌های شب چله را خیلی کم مصرف کرده‌اید بهتر است بدانید بهترین غذاها برای شب‌های سرد زمستانی غذاهای با طبع گرم مثل آبگوشت، فسنجان، حلیم بوقلمون و… است.
تغذیه‌ی زمستانی از نگاه طب سنتی
۹- افرادی که دچار چاقی، بیماری‌های قلبی، دیابت، چربی و فشارخون بالا و… هستند این ضرب‌المثل پرکاربرد "یک شب که هزار شب نمیشه" را به کلی فراموش کنند و حواسشان به رژیم غذایی توصیه شده‌شان باشد.
۱۰- پسندیده است در این شب هم مانند همیشه به یاد افرادی که توانایی خرید و داشتن خوراکی‌های متداول در شب چله را ندارند، باشیم و مقداری از هر چیزی که برای خانواده یا مهمان‌هایمان تهیه می‌کنیم را به این افراد هدیه دهیم و آن‌ها را در شادیمان سهیم کنیم. شاید این مورد به بهداشت و تغذیه مرتبط نباشد، اما به تغذیه‌ی روح و روانمان کمک زیادی خواهد کرد.
ثبت دیدگاه