گردآورنده : یاسر احمدی
خوانندگان گرامی : با یاری خداوند و امید به همکاری شما دوستان تصمیم دارم سلسله مباحثی را در زمینه ی تاریخ و فلسفه ی علم در این سایت آغاز نمایم. توجه به تاریخ در همه ی زمینه ها امری مفید و بلکه لازم است. بسیاری از مشکلات، کژفهمی ها و کج روی ها ناشی از عدم توجه لازم به امر تاریخ بوده و هستند. علم نیز از این مقوله مستثنی نیست و عدم توجه به تاریخ علم همواره مشکلات فراوانی را در زمینه ی علم و زمینه های مرتبط با آن در مقابل انسان قرار داده است برای مثال اگر در مورد تاریخچه مسئله نسبیت و افرادی که در این زمینه کار کرده اند ونتیجه گرفته اند و نیز کسانی که کار کرده اند اما تلاششان با ششکست مواجه شده است چیزی ندانیم علاوه بر اینکه درک خود مسئله مشکل خواهد شد ممکن است خود آن موضوع وچگونگی دست یافتن به آن توسط دانشمند نیز به گونه ای مرموز و غیر عادی تلقی شود واین راه را بر پژوهش و جستجو خواهد بست چرا که مسایل بسیار بالاتر از سطح توان فرد در ذهن او تلقی خواهند شد.
حتی در برخی موارد ممکن است این امر به بالا رفتن ارزش و احترام دانشمند در اذهان (عمومی و حتی علمی) تا حد تقدس ویا برعکس تنفر عمومی از یک دانشمند گردد، چنانکه فیریک نیوتونی چنان جایگاهی یافته بود که گمان می رفت زبان تبیین کل عالم هستی است و هیچ ایراد و خرده ای بر آن وارد نیست. از سوی دیگر نظریه ی تکامل و مکانیک کونتومی با مخالفت شدید از سوی قشر مذهبی جامعه (و حتی جامعه ی علمی) مواجه شدند و دلیل بیشتر این معضلات را می توان قضاوت ها و نتیجه گیری های نادرست که بخشی از آن به نوبه ی خود ناشی از بی توجهی به پیش زمینه و تاریخچه ی این موضوعات هستند دانست. فلسفه هم که هیچ گاه آنچنان که باید و شاید موضوع پرطرفداری نبوده، کم اهمیت تر از تاریخ نیست و به عقیده بسیاری اصلا جدای از آن نیست. فلسفه ی علم خواه ناخواه در ضمن مطزح کردن تاریخ علم خود را نمایان خواهد ساخت.
به امید خدا سعی خواهم کرد که در هر مبحثی که ارایه خواهد شد تعدادی سوال (که در وهله ی اول دغدغه های خودم هستند) را مطرح کنم تا از نظرات شما دوستان علاقه مند از طریق بخش نظرات درج شده در پایین مطلب آگاه شوم.
۱ – در روزگاران گذشته که مشرق زمین جایگاه ترقی و ترویج و پیشرفت روز افزون دانش بود و عمده ی تولید علم در کشورهای شرقی و عمدتا اسلامی صورت می گرفت آیا به نظر شما شکافی بین علم و دین وجود داشت؟
۲ – اگر این شکاف وجود داشت به نظر شما دلیل آن چه بود؟ و اگر وجود نداشت چرا امروزه این شکاف دست کم در دیدگاه های قسمت عمده ای از جوامع مشاهده می شود؟
سلام
ممنون از درج مطلبتان؛
این حقیقت که گسترش دانش بشری در دوره ای از زمان به دست مسلمانان بوده غیر قابل انکار می باشد امامتأسفانه عوامل گواناگون از جمله تهاجم های فرهنگی ، تضعیف روحیه و سلب تواناییها از جانب سیاستمداران و قدرتمندان غیر مسلمان و دوری از فرامین اسلامی وحقیقی دین از سوی مسلمانان سبب ایجاد ذهنیتی در این زمینه (تقابل دین و علم)شده،
که البته گاهی زمان بیشتری لازم بود تا دستاوردهای علمی را با آموخته های دینی تبیین نمود.در بسیاری موارد هم چون یافته های علمی کامل نبود تصور می شدکه دین در این زمینه کم آورده است،در حالی که بعدها که دستاوردهای علمی کامل تر می شداین نظریه ها باطل می شد.
با سلام امید وارم که بحث های مفیدی در آینده مشاهده کنیم و کارتان قوی و بی وقفه باشد
با سلام امید وارم که بحث های مفیدی در آینده مشاهده کنیم و کارتان قوی و بی وقفه باشد