تب !

گردآورنده: یسرا کریمی
تب، عکس العمل دفاعی بدن است و برای افزایش درجه حرارت بدن انسان برای هر یک درجه ۵۸کالری انرژی باید مصرف شود.(در یک شخص ۷۰کیلوگرمی)درجه حرارت طبیعی بدن حدود ۳۷درجه سانتی گراد است که البته در همه افراد و در تمام مدت شبانه روز یکسان نیست و حدود یک درجه اختلاف دارد.

هنگام ورزش و یا بر حسب درجه حرارت محیط هم تغییر میکند و این تغییرات تابع متابولیسم بدن است. به علت سوختن مواد در سلول که در بین اعضا بدن کبد فعالترین آنهاست ۲۰تا ۳۰درصد حرارت بدن را تامین میکند. افزایش درجه حرارت بدن با مصرف انرژی بیشتر به هر علتی که باشد تعداد تنفس و اکسیژن را بالا می برد و گاهی هم به ۶۰درصد حالت عادی میرسد. هنگام تب، برای بالا بردن درجه حرارت حرکت غیر ارادی عضلات شروع میشود که هم لرز قبل از تب و نشانه شروع بیماری است. ممکن است به علت سرما، بدن نیاز به لرزیدن داشته باشد که حالت آن با تب، متفاوت است و در هنگام تب، افزایش ضربان قلب هم شروع میشود. بهتر است همیشه در هنگام بیماری و تب، تعداد ضربان قلب هم کنترل شود. مرکز کنترل درجه حرارت بدن، هیپوتالاموس و هورمون افزایش درجه حرارت تیروکسین است که از هورمونهای غده تیرویید است. خود این مرکز حرارت، نسبت به ازدیاد حرارت حساس است و قدرت کنترل را از دست میدهد. به همین علت است که اگر درجه حرارت از ۴۲درجه بالاتر برود ممکن است به علت عدم کنترل، همچنان درجه حرارت بالا برود و تا حدود ۴۴درجه برسد که باعث ضایعات سلولهای مغزی خواهد شد. جذب حرارت خورشید از طریق پوست باعث بالا رفتن درجه حرارت خواهد شد. پوست سفید کمتر از تیره یا سیاه حرارت جذب میکند؛ اما به علت نداشتن ماده رنگی، این نوع پوست بیشتر دچار سوختگی خواهد شد.

اگر درجه حرارت بدن به طور غیر طبیعی بالا برود به آن تب گویند؛ که ممکن است عامل آن ویروس باکتری تومور به خصوص تومور مغزی یا گرمازدگی باشد. و نیز به علت ورود هر نوع پروتیین ناشی از مرگ باکتریها تب ایجاد میشود. بعد از جراحی و نیز تب، ممکن است بوجودآید.

انواع تب:

قبل از پیدایش آنتی بیوتیکها تشخیص بیماری از روی تب بود که هنوز هم دارای اهمیت است؛ مثلا تب مالاریا همراه با لرز است اما مدت آن یک ساعت یا کمی بیشتر است و بعد از ۳تا۴ساعت هم برطرف میشود که البته بستگی به نوع مالاریا دارد و ممکن است ۲تا۳روز یک مرتبه تکرار شود و یا تب های کوتاه مدت دیگر در اثر عفونت های موضعی مثل منونوکلوئوز و عفونت لوله رحم و شروع تب مالت؛ این نوع تب ها هنگام شب بیشتر است.

تب های شدید در بیماری هایی مانند تیفویید پنومونی(بیماری ریوی) و مننژیت و تب های ویروسی دیده میشود.

درمان تب

ساده ترین داروی پایین آورنده تب، ترکیبات ضد تب یا همان تب بر ها هستند؛ مثل آسپیرین. طریقه دیگر پایین آوردن تب کمپرس و پاشویه آب و الکل است؛ درجه حرارت تا حدود ۴۱درجه اصولا مشکل ساز نیست و برای از بین بردن ویروس، بسیار مهم است؛ چون ویروس ها در اثر آنتی بیوتیکها از بین نمیروند؛ اما گاهی در اطفال، تب بالاتر از ۴۲درجه باعث تشنج میشود. آنچه که مهم است زمان شروع تب تا رسیدن به درجه بالا میباشد که اگر این مدت خیلی کوتاه باشد باید هرچه سریعتر به پزشک مراجعه کنید.

—————————————————————————————

منبع:
«medical information» تالیف دکتر علی خاقانی.