گردآورنده : میثم رحیمی
پاره ای از رفتارهای نوجوان از نگاه والدین و همراهان نوجوان، در زمره ی جلوه های ناخوشایند بلوغ قرار می گیرند.
فائق آمدن بر این مشکلات، نیازمند آگاهی، بردباری و به کار بستن شیوه های صحیح حل مشکل است. این روش ها زمانی کارآیی دارند که ارتباط گیری و اعتمادسازی به اندازه ی کافی انجام شده باشد. همچنین در برخی از مشکلاتی که تبدیل به یک اختلال شده یا نیازمند مداخله در جنبه های خانوادگی نوجوان است، حتما باید از متخصصان بهره گرفت.
نوجوانی دوران زیبایی است به شرط آنکه به درستی از آن عبور کنیم ، این مقاله رفتارهایی را در این سنین بررسی می کند که می تواند مشکل ساز باشد،رفتارهای طبیعی که از نظر اطرافیان خوشایند نیست:
۱- دوستی های افراطی
دوستی های صمیمانه اهمیت زیادی در زندگی نوجوانان دارند یک نوجوان به دوست یا دوستان صمیمی نیاز دارد تا رازهای خود را با آنها مطرح کرده و به درد دل بپردازد. برخی از محققان این حالت را نیاز به «آینه» نامیده اند، زیرا نوجوان در پی یافتن کسی است که شخصیت و هویت او را منعکس سازد نیاز متقابل نوجوانان به آینه شدن برای یکدیگر، به طرق مختلفی ابراز می شود. آنها سعی می کنند نوع پوشیدن لباس، آرایش موی سر، نحوه صحبت کردن و حتی راه رفتن خود را مشابه دوستان خود کرده و با رفتارهای والدین خود مرزبندی کنند به همین جهت دچار نوعی گیجی و پریشانی می شوند نوجوان مایل است بیشتر وقت خود را در گروه همسالان خود بگذراند، در مهمانی ها و جشن تولدشان شرکت کرده و پایبندی خود به دوستی ها را اثبات کند دلایلی برای این کار وجود دارد که مهم ترین آنها عبارتند از اینکه نوجوان در جمعی قرار می گیرد که مانند او هستند، مسائل مشابه او و تمایلات او را دارا هستند، به توانایی ها و مشخصاتش توجه می کنند، اهل امر و نهی کردن و دستور دادن و نیز ایرادگیری نیستند، می تواند آزادانه درباره ی سلیقه ها و دغدغه های خود با آنها صحبت کند و به اندازه ی کافی از نشاط برخوردارند.
توجه به این نکته ها سبب می شود تا همراهان نوجوان اولا زمینه ی چنین رفتاری را خود در ارتباط با نوجوان پدید آورند؛ یعنی به جنبه های خوب وی توجه کافی داشته باشند، فرصت ارائه نظر و ابراز وجود را به او بدهند، از دستورهای پی در پی و خسته کننده بپرهیزند و نیز با نوجوان به شیوه ای احترام آمیز و کریمانه برخورد کنند و ثانیا با پذیرش نیاز نوجوان به رشد اجتماعی و گروه همسالان، این نیاز او را با سوق دادن وی به دوستان مناسب و گروه های دینی مطلوب فراهم کنند. در این راستا می توان معیارهای انتخاب دوست مناسب را به وی معرفی کرد.
توجه داشته باشید که خود را وارد بازی قدرت با نوجوان ننماییدچون روش انتخابی شما هر چه که باشد، باید به دور از تنبیه بدنی و برخورد فیزیکی بوده و به گونه ای اعمال شود که راه برگشت برای نوجوان وجود داشته باشد.
۲- سرپیچی و نافرمانی
نوجوان در راستای پاسخ به نیاز استقلال خواهی خود، زمانی که با مخالفت های بی جا یا بی توجهی های همراهان خود نسبت به جنبه های مثبت خویش رو به رو می شود، دست به طغیان می زند و با زیر پا گذاشتن قوانین خانه در مرحله ی نخست و نیز تمرد از قوانین اجتماعی در گام بعدی تلاش می کند تا به شکلی منفی این نیاز خود را به همگان اعلام کند روش صحیح رو به رو شدن با چنین مواردی استفاده از قانون جدیت در کنار صمیمیت است. یعنی علاوه بر توجه به نیازهای واقعی نوجوان و اعلام درک شرایط مثبت او، و نیز سیراب کردن او از فضای صمیمی ارتباط در مواردی که وی قصد نافرمانی و تغییر شرایط به دلخواه خویش را دارد و شما از آسیب های آن مطلع هستید، باید مقاومت کرده و در برابر رفتارهای منفی او منفعل نشوید.
از آنجایی که سرپیچی نوجوان از قوانین شکل های متفاوتی دارد، نمی توان نسخه ی کاربردی مشترکی برای این مساله پیشنهاد کرد، بلکه به تناسب موضوع باید با او برخوردی مناسب نمود نکته ی مهم در این زمینه این است که در موارد تخطی او از دستورات و قوانین باید کار او را مورد بازخواست قرار دهید نه شخصیت وی را و نیز مجازاتی که برای کارش در نظر می گیرید باید به اندازه ی اشتباهی باشد که انجام داده است.
همچنین توجه داشته باشید که خود را وارد بازی قدرت با نوجوان ننمایید توجه داشته باشید که روش انتخابی شما هر چه که باشد، باید به دور از تنبیه بدنی و برخورد فیزیکی بوده و به گونه ای اعمال شود که راه برگشت برای نوجوان وجود داشته باشد. در پاره ای از موارد رفتار نوجوان فقط متفاوت با شماست و نباید آن را به پای نافرمانی و سنت شکنی بنویسید در این موارد تلاش کنید تا تفاوت ها را شناسایی کرده و با او به گفت و گو بنشینید.
شما می توانید هم خودتان الگویی در تامل و درنگ به هنگام پاسخ گویی باشید و هم نوجوان را در معرض دانسته ها و مهارت های جدیدی قرار بدهید که سرعت کنترل وی بر گفته ها و عملکردهایش را افزایش دهد.
۳- شتاب زدگی
یکی از ویژگی های مشکل آفرین در دوره ی نوجوانی، شتاب زدگی است. این ویژگی سبب بروز ناراحتی هایی در میان همراهان نوجوان شده و گاهی آنها را آزرده خاطر می کند؛ غافل از اینکه وجود این خصوصیت در دوره ی نوجوانی مساله ای شایع است که می تواند با برخورد صحیح اطرافیان به تدریج از میان برود. وجود این خصیصه در داوری عجولانه نسبت به دیگران تصمیم گیری های سریع و عمل سریع به تصمیمات اظهار نظرهای همیشگی و تخصصی با وجود کمی دانسته ها، انتقاد از همه چیز و انتقاد ناپذیری وی و دیگر مسائل مرتبط خود را نشان می دهد. شما می توانید هم خودتان الگویی در تامل و درنگ به هنگام پاسخ گویی باشید و هم نوجوان را در معرض دانسته ها و مهارت های جدیدی قرار بدهید که سرعت کنترل وی بر گفته ها و عملکردهایش را افزایش دهد.
۴- تعارض با خانواده
کاهش اقتدار خانواده در دوره ی نوجوانی، مساله ی مورد اتفاق در میان کارشناسان است. برخی از والدین و اطرافیان نوجوان با نادیده گرفتن این مساله، دست به اقداماتی می زنند که گاهی موجب دوری یا حتی فرار نوجواناز خانه شده یا محیط اجباری خانه برای او دیگر محل آرامش نخواهد بود. وجود چنین فضایی می تواند همه ی تلاش های تربیتی را کمرنگ کند، زیرا محیط خانه و برخورد اعضای خانواده به ویژه والدین با نوجوان سهم مهمی در سپری کردن موفق این دوره دارد از این رو، ضمن تلاش برای آموزش مهارت های ارتباط با نوجوان به خانواده ها از طریق ارتباط های شخصی، آموزش های گروهی و نیز در اختیار قرار دادن منابع مفید، لازم است خود نوجوان را در نگرش به این مساله یاری داد و با ارتقای بینش او نسبت به پدر و مادر از طریق بازگویی سفارشات دین به رعایت احترام و ادب به والدین، آموزش مهارت های لازم برای ارتباط با والدین، پیش بینی رفتار ناخوشایند از سوی والدین به دلیل فاصله ی سنی زیاد مشغله های فراوان و در پاره ای از مواد نا آگاهی نسبت به اهمیت ارتباط درست و دیگر یادآوری های ضروری، از میزان تنش نوجوان در خانه کاست.
ثبت دیدگاه