نویسنده : دکتر محمد بدیع، رهبر اخوان المسلمین / ترجمه: عبدالخالق احسان
ما در حال تنفس نسیم عطر آگین رمضان مبارک هستیم که به تشریف آوری آن احساس سعادت می کنیم؛ چون در رمضان نسیم الهی می وزد و این ماه رحمت و مغفرت و رهایی از آتش است.
درین ماه درس های مهمی وجود دارد و در واقع رمضان مدرسه آموختن و آموختاندن محسوب می گردد و جایگاه تربیتی به مفهوم عام آن می باشد که مسلمان در آن بسا عبادات را عملی نموده و به اخلاق عالی و متینی آراسته می گردد و از اخلاق پست و مذموم پاک می شود و اراده انسان مسلمان از هر قید و تسلطی رها شده و همتش بلند و رفتارش مهذب می گردد.
خداوند می فرماید: { یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ کُتِبَ عَلَیْکُمُ الصِّیَامُ کَمَا کُتِبَ عَلَى الَّذِینَ مِن قَبْلِکُمْ لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ } بقره ۱۸۳ ای کسانی که ایمان آورده‌اید ! بر شما روزه واجب شده است ، همان گونه که بر کسانی که پیش از شما بوده‌اند واجب بوده است ، تا باشد که پرهیزگار شوید .
چون تقوای الله متعال و مراقب دانستن او در پنهانی و آشکارا از بزرگترین حکمت ها و مقاصد ماه مبارک رمضان می باشد.
فضایل رمضان:
حکمت خداوندی بر این است که بین مخلوقات خویش از حیث زمان و مکان برتری می دهد، بعضی جاها را فضیلت بیشتری داده و بعضی زمانه را نیز برتری بخشیده است؛ در زمان ها ، ماه مبارک رمضان را برسایر ماه های سال فضیلت داده و آن را به فضایل و مزایای ویژه ی اختصاص داده است.
- رمضان ماه نزول قرآن: { شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِیَ أُنزِلَ فِیهِ الْقُرْآنُ هُدًى لِّلنَّاسِ وَبَیِّنَاتٍ مِّنَ الْهُدَى وَالْفُرْقَانِ} بقره ۱۸۵) ( آن چند روز معیّن و اندک ) ماه رمضان است که قرآن در آن فرو فرستاده شده است ( و آغاز به نزول نموده است ودر مدّت ۲۳ سال تدریجاً به دست مردم رسیده است ) تا مردم را راهنمائی کند و نشانه‌ها و آیات روشنی از ارشاد ( به حق و حقیقت ) باشد و ( میان حق و باطل در همه ادوار ) جدائی افکند.
- رمضان ماهِ است که خداوند روزه آن را فرض گردانیده { یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ کُتِبَ عَلَیْکُمُ الصِّیَامُ کَمَا کُتِبَ عَلَى الَّذِینَ مِن قَبْلِکُمْ لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ } بقره ۱۸۳) { فَمَن شَهِدَ مِنکُمُ الشَّهْرَ فَلْیَصُمْهُ } بقره ۱۸۵) پس هر که از شما ( فرا رسیدن ) این ماه را دریابد ، ( چه خودش هلال را رؤیت کند و چه با دیدن دیگران فرا رسیدن رمضان ثابت شود ) باید که آن را روزه بدارد .
- رمضان ماه توبه، آمرزش گناهان و معاصی: رسول خدا صلی الله علیه وسلم می فرماید: (نماز های پنجگانه، جمعه تا جمعه و رمضان تا رمضان کفاره گناهان هستند؛ اگر از گناهان کبیره اجتناب صورت گیرد) مسلم. و نیز میفرمایند( کسی که رمضان را از روی ایمان داری و طلب ثواب روزه گیرد، گناهان گذشته اش بخشیده می شود).
- رمضان ماه نجات از آتش دوزخ: رسول خدا فرمود: ( در رمضان فرشته ی ندا می کند که ای کسی که خواستار خوبی هستی رو بیاور و ای کسی که خواستار بدی هستی کوتاه بیا و خداوند در هر شب رمضان تعدادی را از دوزخ نجات می دهد) . ترمذی
- درین ماه دروازه های بهشت باز و دروازه های دوزخ بسته می شوند وشیطان ها به زنجیر کشیده می شوند. رسول خدا صلی الله علیه وسلم می فرماید: ( آنگاه که رمضان بیاید دروازه های بهشت باز و دروازه های دوزخ بسته و شیاطین به زنجیر کشیده می شوند).
- در رمضان شب قدر وجود دارد که از هزار ماه بهتر است خداوند می فرماید: { لَیْلَهُ الْقَدْرِ خَیْرٌ مِّنْ أَلْفِ شَهْرٍ } شب قدر شبی است که از هزار ماه بهتر است . و رسول خدا فرمودند: ( در ماه رمضان شبی است که از هزار ماه بهتر است کسی که ازین شب محروم ماند از همه خوبی ها وفضایل محروم می گردد.
- رمضان ماه صبر است ؛ چون صبر و شکیبایی در بهترین چهره اش درین ماه جلوه گر می باشد و در رمضان، مسلمان شهوات و خواسته های نفسانی را زیر پا می کند، از همین جهت روزه نصف صبر بوده و پاداش صبر بهشت می باشد. خداوند می فرماید: { إِنَّمَا یُوَفَّى الصَّابِرُونَ أَجْرَهُم بِغَیْرِ حِسَابٍ } زمر آیه ۱۰) قطعاً به شکیبایان اجر و پاداششان به تمام و کمال و بدون حساب داده می‌شود .
- رمضان ماه سخاوتمندی و احسان است ؛ چون رسول خدا صلی الله علیه وسلم در رمضان بیشترین سخاوتمندی را داشت.
- این ماه دعاست: رسول خدا می فرماید:( دعای سه نفر رد نمی شود، روزه دار تا وقت افطار، پادشاه عادل و دعای مظلوم) خداوند بعد از بیان آیات مربوط به روزه می فرماید: { وَإِذَا سَأَلَکَ عِبَادِی عَنِّی فَإِنِّی قَرِیبٌ أُجِیبُ دَعْوَهَ الدَّاعِ إِذَا دَعَانِ} بقره ۱۸۶) و هنگامی که بندگانم از تو درباره من بپرسند ( که من نزدیکم یا دور . بگو : ) من نزدیکم و دعای دعاکننده را هنگامی که مرا بخواند ، پاسخ می‌گویم ( و نیاز او را برآورده می‌سازم ) .
- این ماه وحدت امت اسلامی است، همه مسلمانان مانند برادرانی اند در یک خانواده که در یک لحظه افطار می کنند، یک لحظه را امساک دارند، این کاش این مفاهیم و معانی ارزشمند را احساس کنیم و زندگی خویش را حرکت دهیم متحدانه اهداف و مقاصد بلند و بالای امت را دنبال نماییم و اختلافات را به عقب انداخته و وحدت را زنده سازیم تا مثل گذشتگان خویش با عزت زندگی نماییم.
ماه قرآن:
حضرت جبرئیل، قرآن را در رمضان همراه پیامبر صلی الله علیه وسلم مدارسه می کرد، قرآن بیشترین تأثیر را در تربیه و تغییر روش زندگی و جلب رضای خداوند دارد؛ چون:
- قرآن کتاب هدایت است. { هُدًى لِّلنَّاسِ وَبَیِّنَاتٍ مِّنَ الْهُدَى وَالْفُرْقَانِ} بقره ۱۸۵) { إِنَّ هَذَا الْقُرْآنَ یِهْدِی لِلَّتِی هِیَ أَقْوَمُ وَیُبَشِّرُ الْمُؤْمِنِینَ الَّذِینَ یَعْمَلُونَ الصَّالِحَاتِ أَنَّ لَهُمْ أَجْراً کَبِیراً } اسراء آیه ۹) این قرآن ( مردمان را ) به راهی رهنمود می‌کند که مستقیم‌ترین راهها ( برای رسیدن به سعادت دنیا و آخرت ) است ، و به مؤمنانی که ( برابر دستورات آن ) کارهای شایسته و پسندیده می‌کنند ، مژده می‌دهد که برای آنان ( در سرای دیگر ) پاداش بزرگی ( به نام بهشت ) است .
- در قرآن بزرگترین اندرزها، رسا ترین موعظه ها و بهترین قصه ها وجود دارد: { نَحْنُ نَقُصُّ عَلَیْکَ أَحْسَنَ الْقَصَصِ بِمَا أَوْحَیْنَا إِلَیْکَ هَذَا الْقُرْآنَ وَإِن کُنتَ مِن قَبْلِهِ لَمِنَ الْغَافِلِینَ } یوسف ۳) ما از طریق وحیِ این قرآن ، نیکوترین سرگذشتها را برای تو بازگو می‌کنیم و ( تو را بر آنها مطّلع می‌گردانیم ) هرچند که پیشتر از زمره بی‌خبران ( از احوال گذشتگان ) بوده‌ای.
- قرآن شفای قلب هاست: { یَا أَیُّهَا النَّاسُ قَدْ جَاءتْکُم مَّوْعِظَهٌ مِّن رَّبِّکُمْ وَشِفَاء لِّمَا فِی الصُّدُورِ وَهُدًى وَرَحْمَهٌ لِّلْمُؤْمِنِینَ } یونس ۵۷) ای مردمان ! از سوی پروردگارتان برای شما اندرزی ( جهت رهنمود زندگی ) و درمانی برای چیزهائی که در سینه‌ها است ( همچون کفر و نفاق و کینه و ستم و دشمنی با حق و حقیقت ) آمده است ( که قرآن نام دارد ) و هدایت و رحمت برای مؤمنان است.
پس بر ماست که به سفره رحمان توجه نموده و از فضایل این ماه بهره مند شویم، بخوانیم، تدبر کنیم، همراه آیات قرآن زندگی نموده و عملی سازیم تا از ثواب و فضایل قرآن و رمضان مستفید شده وخویشتن را دگرگون کرده به رضای پروردگار نایل گردیم.
مبدء و اساس ساختن یک حرکت، ساختن انسان هست و ساختن انسان ممکن نیست مگر در چارچوب مجموعه از اساسات و زیر بناهای اخلاقی استوار اسلامی که یگانه مصدر تحقق این اخلاقیات وحی آسمانی می باشد که هیچ با طلی به آن راه نمی یابد. { صِبْغَهَ اللّهِ وَمَنْ أَحْسَنُ مِنَ اللّهِ صِبْغَهً وَنَحْنُ لَهُ عَابِدونَ } بقره ۱۳۸) ( خداوند ما را با آئین توحیدی و ایمان راستین زینت داده است و ) این رنگ و زینت خدا است و چه کسی از خدا ( می‌تواند ) زیباتر بیاراید و بپیراید ؟ و ما تنها او را می‌پرستیم .
ماه تصمیم گیری و آبادانی:
با وزش این همه فضایل، نور آزادی به طرف ما می درخشد تا به اراده قوی، هر طاغوت را شکست دهیم و هر ظلم و فساد را ریشه کن نماییم. رمضان روح سازندگی ر ا در وجود ما رشد می دهد، این سازندگی اراده راستین، عزم جوانمردانه می طلبد که در رمضان در نفس های ما نهادینه می سازد. اساس تربیه بر مقابله علیه شهوات و شیطان استوار است، این دو عنصر را رمضان در نفوس ترسیخ می کند تا بر طاعت ها ثابت قدم بماند، مهمترین شهواتی که باید به آن مقابله کرده، شهوت قدرت و سلطه است؛ چنانچه می بینیم بعضی زورمندان، ملت خویش را نابود کرده و سرزمین خود را به خاطر حفظ کرسی و مقام شان ویران می کنند.
رمضان بعد از انقلاب های مبارک عربی لذت و مزه دیگری دارد، از خداوند می خواهیم این لذت را بر ما دوامدار بدارد و ما را از برکت آن بهره مند سازد، درین رمضان نسیم آزادی را تنفس می کنیم که سال های طولانی از آن محروم بودیم، حتی از اجرای عبادات به صورت آزادانه و از بهره مندی از مقاصد رمضان ممنوع شده بودیم. در آن وقت بر ادای نماز، استحکام روابط، افطار جمعی و حرکت موانعی وجود داشت که خوشبختانه همه این قیود درهم شکست.
از بزرگترین مقاصد و دست آوردهای رمضان، آزادی اراده به مفهوم عام آن است تا فرد از تمام خواسته های زمینی آزاد شده و روح ، خلق و اعمالش بلند شده و بنده ربانی الله متعال گردد. آنگاه که اراده فرد آزاد شود، اراده امت آزاد می گردد؛ چنانچه امروزه این آزادی و سربلندی ملت ها را به چشم سر مشاهده می کنیم.
امت مسلمه خیلی نیازمند است تا از خصایص و ویژگی های رمضان استفاده نموده و مزه عزت و کرامت و آزادگی را بچشد و دیگر زیر بار ذلت و زبونی تن ندهد. همه ملتها، حکومت ها، و مؤسسه های اسلامی می بایست که معانی و اساسات روزه را در زندگی شان عملی سازند تا الگوی زیبای از تطبیق اساسات اسلامی به جهانیان ارایه گردد که درین مسئله خوشنودی و جلب نصرت الله متعال نهفته است.
ثبت دیدگاه