نویسنده : لقمان رضوی
یکی از عوامل مربوط به سعادت انسان ،معرفت و شناخت این حقیقت است که دلبستگی به غیر خداوند بیش از حد نیاز و خارج از حدود شرعی باشد ،حال چه دلبستگی به دنیا باشد یا مال و اموال و پست و مقام ، زیان های بسیاری را برای انسان به دنبال خواهد داشت و او را در ادای وظیفه ی اصلی و عبادت و بندگی ایزد منان دچار مشکل می کند. و باعث توقف انسان از تزکیه ی نفس ، بندگی خداوند و انجام عبادات لازم می شود و موانعی و مشکلاتی را برای او پدید خواهند آورد .
در این چند سطر برای ادای وظیفه و یادآوری برای خودمان و برادران و خواهران هم کیش ، قسمتی از نامه ی پر مغز و مضمون امام حسن بصری (رحمه الله) را به عمر بن عبدالعزیز (رحمه الله) مرور خواهیم کرد تا انشاءالله مایه ی خیر و برکت و بیداریمان باشد :
ابن ابی الدنیا نقل می نماید که : حسن بصری نامه ای بدین مضمون برای عمر بن عبدالعزیز نوشت :
دنیایی که همه ی هم و غم و مایه ی دلبستگی آدمی شود و بیش از حد به آن وابستگی پیدا نماید همچون آنست که کسی از ما آگاهانه جام زهری را سر بکشد، و جان خویش را از دست بدهد.
ای امیر المؤمنین! تو در آن همچون کسی باش که زخم خویش را مداوا می کند و برای گریز از مشقت و دردی طولانی تر داروهای تلخ و دردآور را تحمل می نماید. پس از این سرای فریبنده ،پر نیرنگ و خیال و ملال آور بر حذر باش.دنیایی که با انواع فریبندگی ها و نیرنگ ها خود را آراسته و انسانها را دچار فریب نموده است.
ای امیرالمؤمنین! به جای حرص و ولع برای بدست آوردن دنیا ، به سختی از آن بر حذر باش. زیرا هرگاه دنیا دوستان در لذتی قرار می گیرند ، دیری نمی پاید که در مشقت و زحمتی واقع می شوند. آرزوهای آن همه دروغ و دغل ،و امید به آن عین ناامیدی است. زلالی آن چیزی جز گل آلودگی و زیستن در آن به جز رنج وآزردگی نیست.
اگر خداوند هم از آن خبری نمی داد و مثالی نمی زد ،زوال آن ،خود، خوابیده ها را بیدار و غافلان را هوشیار می کرد.»
مردمی که دنیا را بیش از حد دوست بدارند ، دنیا آنان را به صلیب می کشد. امید آنکه با دیدی واقع بینانه به دنیا بنگریم و بتوانیم آن چنان که لازم و ضروری است از آن استفاده کرده و تزئینات و گل و گلزار ظاهری آن فریبمان ندهد.
نامه ی پر مغز امام بصری را با حکایتی از منطق الطیر فریدالدین عطارنیشابوری به اتمام می رسانیم.
« حکایت مسافر »
پس سبک مردی،گران جان،می دوید در بیابانی به درویشی رسید
گفت: چون داری توای درویش، کار گفت:آخر از چه پرسی ، شرم دار
مانده ام در تنگنای این جهان نیک تنگ است این جهانم،این زمان
مرد گفتش: آنچه گفتی نیست راست در بیابانِ فراخت ، تنگناست
گفت : اگر اینجا نبودی تنگنا تو کجا افتادیی هرگز به ما
گر توراصد وعده ی خوش می دهند این نشان زان سوی آتش می دهند
آتش تو چیست ؟ دنیا ، در گذر همچو شیران ، کن از این آتش حذر
چون گذر کردی ، دلی خوش بایدت پس سرای خوش دلی ، پیش آیدت
آتشی در پیش و ، راهی سخت دور تن ضعیف و، دل اسیر و، جان نفور
تو زجمله فارغ و پرداخته در میان ، کاری چنین بر ساخته
گر بسی دیدی جهان ، جان بر فشان کز جهان ، نه نام داری ، نه نشان
گر بسی بینی ، نبینی هیچ تو چند گویم بیش از این ، کم پیچ تو
———————————————————————-
منابع :
۱ـ منطق الطیر عطار نیشابوری
۲ـ ترجمه ی طب القلوب امام ابن قیم جوزی
به خداوندگار قسم که دلبستگی به یوزارسیفم نابودم کرد!
اگر همچون زلیخا که در پایان عمرش به درگاهِ خدا روی آورد،به درگاهِ خدا روی بیاوری، یوسف را نصیبت خواهد کرد! اما اگر از بندگی خدا به بندگی یوسفت درآیی، شوکت و زیبایی ات را ستانده و آواره ی کوچه هایت خواهد کرد… او همان خداییست که یوسف را از قعر چاه و از زندانهای مصر، به ریاستِ یک مملکت در آورد…
باسلام وتشکر از مطلب بسیار مفیدتان .کسی که سرمایه اش دنیا باشد زبانها از وصف و بیان خسارت دینش کوتاه و ناتوان است .
با عرض سلام و تشکر خدمت نویسنده عزیز
دین به دنیا فروشان چه خرند / یوسف فروشند تا چه خرند (سعدی)
یوسف: استعاره از دین