گلو درد

گردآورنده:یسری کریمی

التهاب گلو و لوزه ها (فارنژِیت)

گلو درد یکی از عوامل شایع مراجعه به کلینیک میباشد.علیرغم اینکه اکثریت گلودردها ناشی از عوامل غیر باکتریال میباشد اکثر بیماران بدون دلیل آنتی بیوتیک دریافت میکنند و این مسئله باعث ایجاد ارگانیسم های مقاوم و همچنین افزایش میل به دریافت آنتی بیوتیک در بیماران شده است.

گلو درد علل متفاوتی دارد ک شامل:

۱.تحریک کننده ها:

حدود ۳۰تا۶۵درصد از گلو دردهایی که نمیتوان علت خاصی برایشان یافت ناشی از تحریک کننده ها میباشند.این نوع از گلو دردها بیشتر به صورت خشکی و خارش و احساس خراشیدگی در گلو بروز میکند. محرک ها میتوانند خارجی یا داخلی باشند.

یکی از شایعترین عوامل محرک خارجی سیگار است.در افراد سیگاری این نوع گلو دردها بسیار شایع است.از دیگر عوامی محرک خارجی آلرژی ها هستند که بخصوص در افراد حساس ایجاد علایم سوزش گلو و چشم آبریزش بینی و عطسه میکنند.

یکی از عوامل مهم و شایع ایجاد کننده گلو درد اسید معده در افراد مبتلا به برگشت اسید مری به معده(گاستروازوفاژیال رفلاکس)میباشد.که این نوع گلودرد معمولا صبح ها بوده همراه با گرفتگی صدا و علایم دیگر شامل سوزش سر دل و احساس ترشی در دهان.

۲.عفونت های ویروسی:

ویروس ها شایعترین علت عفونی گلو دردها می باشند و تعداد زیادی از ویروس ها می توانند سبب گلو درد شوند.ویروس های عامل سرماخوردگی(رینو ویروس_کرونا ویروس_ویروس بین سی_پارا آنفولانزا ویروس)باعث بروز گلودرد به همراه دیگر علایم شایع سرماخوردگی مثل آبریزش بینی و چشم و سرفه و تب ملایم میشوند.این ویروس ها در فصول سرد شیوع بیشتری دارند.

آدنوویروس هابیشتر در بچه های زیر ۶سال شایع میباشند و میتوانند باعث ایجاد تب بالا و گلو درد چرکی شوند.شیوع این ویروس بیشتر در آخر تابستان و پاییز می باشد.کوکساکی ویروس ها نیز در کودکان شایع بوده و میتوانند باعث تب بالا و بروز تاول یا زخم های کوچک با قاعده ملتهب و قرمز در حلق و نیز در کف دست ها و پاها شوند.

این نوع ویروس هم در تابستان و هم پاییز شایع هستند هرپس ویروس نیز می تواند تب بالا و تاول یا زخم سطحی در مخاط دهان و حلق ایجاد نماید.

ویروس های ایجاد کننده منونوکلئوز عفونی (ویروس اپشتین بار و ساتیو مگالوویروس که در سطوح اجتماعی اقتصادی بالا و در بین جوانان بخصوص در بین کسانی که در تماس نزدیک به سر میبرند مانند دانشجویانی که در خوابگاههای کالج زندگی میکنند)شایع بوده و باعث بروز گلودردهای چرکی همراه با تب متوسط تا بالا و التهاب و تورم غدد لنفاوی و بخصوص در قسمت حلقی گردن میشوند.

۳.گلودردهای باکتریال:

شایعترین و مهم ترین عامل گلو دردهای باکتریال استرپتوکوک بتا همولتیک گروهAمیباشد.حدود ۵تا ۱۰درصد گلودردبالغین و ۳۰تا۵۰درصد گلودردها در بچه ها را شامل میشود.

گلودرد استرپتوکوکی معمولا در سنین۵تا ۱۵سال و رد فصول زمستان و بهار شایع میباشد.علایم گلودرد استرپتوکوکی گلودرد شدید همرا با درد هنگام بلع _لوزه های متورم و قرمز_تب همرا با لرز و ضعف _سردرد_وجود غدد لنفاوی دردناک و متورم در جلوی گردن و بعضی علایم گوارشی مثل تهوع و دل درد می باشد.

علایمی که بایستی در بیماران دچار گلودرد جدی گرفته و حتما توسط پزشک پیگیری شود شامل:

۱.وجود گلودرد مدام بدون هیچ گونه بهبودی بیش از یک هفته

۲.وجود مشکل تنفسی بخصوص صداهای غیرعادی در هنگام دم

۳.عدم توانایی در بلع ترشحات دهانی

۴.مشکل در بلع غذا یا مایعات

۵.وجود درد شدید گلو بدون وجود قرمزی و التهاب

۶.وجود توده قابل لمس در گلو

عوارض گلو درد استرپتوکوکی شامل:تب روماتیسمی گلومرونفریت(التهاب کلیوی)و عوارض چرکی مثل سینوزیت _ایجاد آبسه_عفونت گوش و ریه ها و عفونت غدد لنفاوی گردن می باشد.

تشخیص و درمان:

درمان آنتی بیوتیکی گلودردهای عفونی فقط در مورد گلو درد استرپتوکوکی جایز می باشد.

تشخیص معمولا کلینیکی بوده و اگر بیمار دچار گلودرد به همراه تب بیش از ۳۸درجه سانتی گراد باشد لوزه های ملتهب و متورو و چرکی غدد لنفاوی دردناک و متورم جلوی گردن بوده و دچار سرفه نباشد به عنوان گلودرد استرپتوکوکی تلقی و درمان میشود.در صورت شک برای موارد استرپتوکوک و عدم وجود تمام این علایم از کشت گلو ک تست تشخیص استاندارد برای وجود استرپتوکوک می باشد برای تشخیص قطعی استفاده می شود.

درمان گلودرد استرپتوکوکی شامل یک دوره ۱۰روزه آنتی بیوتیک(مثل پنی سیلین یا آموکسی سیلین و در افراد حساس به پنی سیلین اریترومایسین استفاده میشود)

دردهای همراه که با سرفه آبریزش بینی سوزش و التهاب چشم ها و تب خفیف تا متوسط و گاهی اسهال همراه میباشند معمولا ویروسی بوده و نیاز به درمان آنتی بیوتیکی ندارند.

برای درمان این نوع گلودردها مسکن های خوراکی برای رفع تب و درد(مثل استامینوفن و استفاده از سرم نمکی برای شستشوی بینی و دهان و نوشیدن مقدار کافی مایعات توصیه می شود.

منبع:

Medical Information Dr.Ali Khaghani