هجوم به فرهنگ مردم کردستان با سریال ماهواره

گردآورنده : محمد رضاییان  

یکی از اصلی‌ترین دلایل گسترش تغییرات فرهنگی در کردستان را باید در تلاش شبانه‌روزی شبکه‌های ماهواره‌ای جست‌وجو کنیم که به شدت در پی ترویج سبک زندگی غربی هستند که در آن تلاش برای القای فرهنگ خود بر سایر جوامع است.

در روزگاران نه چندان دور روستاها و محله های شهرمان دارای فرهنگی کمی متفاوت تر از امروز بودند. مردمی ساده و بی آلایش و در بین جوان و پیر و زن و مرد شرم و حیا حرف اول را می زد.مراسمات رایج در منطقه با شکل و شیوه اصیل و سنتی خود به دور از هرگونه تخریب و تحریف فرهنگی برگزار می شد.با آمدن رسانه و وسایل ارتباطی فرهنگ و منش خانواده ها و جامعه تغییر یافت این تغییر از طرز پوشش و  لباس گرفته تا ارتباطات اجتماعی  و نحوه روابط خانوادگی را شامل می شود.امروز ما نباید به خاطر پوشش ها بلکه برای تغییرات فرهنگ بومی و اسلامی که زیر چکمه های بی فرهنگی بیگانگان رفته رفته از بین می رود ترس و هراس داشته باشیم.
اگر امروز به خانواده واقع در دورافتاده ترین نقطه شهرستان سری بزنیم تاثیرات عمیق ماهواره ها را می توان مشاهده نمود در این راستا استفاده نادرست از وسایل ارتباطی همچون موبایل نیز به این تاثیرات دامن زده و بوسیله آن راهی برای انتقال بیشتر مفاهیم فرهنگی بیگانه فراهم شده است.

توسعه وسایل ارتباط جمعی، موجب تغییرات فرهنگی و ارزشی در سطح جوامع شده است. یکی از پیامدهای منفی این مساله ، کمرنگ شدن ارزشهای خانوادگی و گسستگی نهاد خانواده است . ازدیاد طلاق در جوامع امروزی ، از نشانه های این گسستگی است که به دنبال خود مسائلی چون فقر ، بزهکاری ، افزایش فرزندان بی سرپرست را به همراه دارد .
 در جامعه جوانی مثل ایران، انتخاب نوع پوشش و سبک آرایش، بی تاثیر از برنامه های ماهواره نیست با نگاهی کوتاه به این مساله متوجه می شویم که نفوذ فرهنگ غرب آرام آرام وارد کلیه اندامهای درخت کهنسال فرهنگ ایران  و مخصوصا کردستان که از اقوام اصیل و فرهنگی ایران است می شود وخود را بسرعت ناباورانه ای به عنوان بخشی از فرهنگ جامعه به جوانان عرضه می کند.در چنین شرایطی، مدیران فرهنگی جامعه باید حرکت خلاقانه و آگاهانه ای را برای کاهش اثرات منفی برنامه های شبکه های ماهواره آغاز کنند.

 از زمانی که ماهواره وارد خانه‌ها شد، طیف گسترده‌ای از شبکه‌های ماهواره‌ای مورد توجه و استقبال مخاطبان قرار گرفت. در ابتدا به دلیل محدود بودن شبکه‌های فارسی‌زبان، شبکه‌های خارجی مورد توجه بینندگان برنامه‌های ماهواره‌ای قرار داشت، اما پس از مدتی با گسترش شبکه‌های فارسی‌زبان و کاهش سختگیری‌ها نسبت به استفاده از ماهواره، این پدیده به صورت گسترده‌ای به خانه‌ها راه یافت.

یکی از اصلی‌ترین دلایل گسترش تغییرات پوششی در کردستان را باید در تلاش شبانه‌روزی شبکه‌های ماهواره‌ای جست‌وجو کنیم که به شدت در پی ترویج سبک زندگی غربی هستند که در آن تلاش برای القای فرهنگ خود بر سایر جوامع است.

امروز رسانه‌های غرب درصددند نوع جدیدی از زندگی را در جامعه رواج دهند که شاید بتوان شاخص حرکت این پویش اجتماعی را در مسئله پوشش کندوکاو کرد. ماهواره‌ها در منازل پیامدهای مخرب بسیاری را در پی دارد که قسمتی از این پیامدها مربوط به آسیب‌های اجتماعی این پدیده در سطح جامعه است. شبکه‌های فارسی زبان که در سال‌های اخیر رشد روزافزونی داشته‌اند، مدت‌ها است با انتخاب سریال‌هایی خاص بر پایه موضوعاتی چون روابط بی‌بندوبارانه و بی‌توجهی به تعهد خانوادگی، در قالب‌های فریبنده سعی در رسوخ به خانواده‌های ایرانی داشته‌اند. شبکه‌های غیر فارسی‌زبان ماهواره نیز سرشار از برنامه‌هایی با مفاهیم جنسی و غیراخلاقی است. برنامه‌های ماهواره‌ای با عادی جلوه دادن روابط زنان و مردان، سعی در تغییر الگوهای رفتاری بر مبنای اخلاق و دین در میان جوامع هدف دارند.
این برنامه‌ها از مفاهیمی چون خانواده و تعهد، تقدس‌زدایی می‌کنند و گناه را امری عادی جلوه می‌دهند. یکی از پیامدهای اجتماعی ورود مار خوش خط و خال ماهواره در منازل، قبح‌زدایی از روابط غیرشرعی میان زنان و مردان در سطح جامعه است. به این وسیله دختران و پسران را به روابط خارج از چارچوب ازدواج دعوت می‌کنند و جوانان نیز پس از مدتی به چنین روابطی گرایش پیدا می‌کنند.
به سطح شهر می روم تا بیبینم تاثیر ماهواره به چه حدی بوده است از یکی از شهروندان که سن وسال بالای هم دارد می پرسم آیا به ماهواره نگاه می کنید و بیشترچه کانال و برنامه ای نگاه می کنید در پاسخ به سئوالم چنین جواب داد: بله نگاه میکنم اغلب کانالها را سر می زنم ولی شب ها بیشتر سریالها ی کانال gem tvرا همراه خانواده نگاه می کنیم.
از جوانی هم این سئوال را پرسیدم گفت: اغلب کانالهای کرد زبان و فارسی زبان را نگاه میکنم و ایشان هم گریزی به کانال  gem tvمی زدند واز سریالهای مخالف عرف و فرهنگ اجتماع ما لذت می بردند.
بله امروز در خانه های روستاها و شهر دیواندره به جای بازی های محلی و شب نشینی ها کانون خانواده را کانال gem tvگرم می کند و با نشان دادن سریالهای خود رد چند نوبت فرهنگ محلی ما را نشان گرفته است.به خیاطی دوخت لباس زنانه که بر روی شیشه اش زده است لباس با فرم خرم خاتون دوخته می شود نگاهی تاسف بار می اندازم و از خیاط می پرسم آیا لباس کردی واقعا این قدر بی ارزش شده است که باید لباس خانمی که در تاریخ هم به بدنامی مشهور است مد شود و زنان و دختران ما از این خانم بی بند و بار الگو بگیرند ویا به یک لوکس فروشی مراجعه میکنم فروشنده با زبانی چرب و نرم ابزارالات خرم خاتون را برای خرید تبلیغ و سفارش می کند.
وقتی پدر با دختر و پسر جوانش پا به پای هم سریالهای بی بند و بار این شبکه را نگاه می کنند جایی برای شرم و حیا و  بزرگتر و کوچکتر باقی نمی ماند.

برای این مشکلات باید گریزی هم به کم کاری ها و بی مدیریتی های خودمان نیز بزنیم و ببینیم واقعا ما هم در کجا کم کاری کرده ایم.ما در سطح شهر در بعضی نقاط شهر کانالهای تلویزیون به سختی قابل دریافت هستند ، حالا چه برسد به نقاط روستایی! برنامه های تلویزیونی نیز تا حدودی جذابیت لازم جهت جذب بیننده را ندارند.مسئولین فرهنگی شهر نیز برنامه  خاصی نداشته و از کمبود اعتبارات فرهنگی اختصاصی گله مندند.مسئولین انتظامی نیز باید بدانند با زور و شکستن دیش نمی توان مردم را از ماهواره دور کرد تنها راه حل این معضل کار فرهنگی می باشد که باید مد نظر مسئولین امر قرار گیرد.

——————————————————-

منابع :

– سارال

– پارسینه