استرس را زیر پایتان له کنید!

گردآورنده : نسرین صفری 
هر انسانی در طول زندگی خود، استرس را تجربه می‌کند و چنین به‌نظر می‌رسد که این مقوله، جزو لاینفک زندگی امروزی شده و به ندرت می‌توان از آن دوری کرد.

استرس مفهومی است آشنا، مانند عشق، نفرت، گرسنگی و موفقیت که کاربردی روزمره داشته و به زبان رانده می‌شود و برای بقا و تطابق دادن با تغییرات زندگی، امری آشنا به حساب می‌آید. استرس، امروزه به‌دلیل پیشرفت‌ها و تغییراتی که در زندگی پیش آمده، با بیماری‌ها و اختلالات گوناگونی در ارتباط است که زندگی میلیون‌ها انسان را به مخاطره می‌اندازد. وقتی صحبت از استرس می‌شود باید موضوعی را یادآور شویم که استرس در همه حال، موجب پریشانی و تهدید نمی‌شود و گاهی نیز، عاملی مناسب برای مقابله شناخته می‌شود.استرس می‌تواند خوب، بد یا تهدید‌کننده باشد. هنگامی که از افراد خواسته می‌شود تا استرس را تعریف کنند، اغلب به جنبه بد آن اشاره دارند در حالی که می‌تواند جنبه خوب نیز داشته باشد و بسیاری از افراد استرس خوب را نیز تجربه کرده‌اند. برای استرس معانی گوناگونی تعریف شده‌است که به‌طور کلی می‌توان آن را از دست دادن کنترل و نبود آرامش معنی کرد.

در نظر افراد مختلف، پریشانی یا همان استرس می‌تواند باعث سردرد ، دل‌درد و سرماخوردگی‌های متعدد و دردهای کمر و گردن و ایجاد مشکلاتی در روابط زناشویی شود. گاهی اوقات نیز می‌تواند یک حالت تهدید‌کننده برای فرد باشد که ممکن است موجب حملات قلبی ، سرطان ، اضطراب ، افسردگی و … و حتی مرگ شود. نمونه بارز آن در مورد افرادی است که به تماشای مسابقات فوتبال می‌نشینند و به‌دلیل علاقه وافر و غیرواقعی که به تیم خود ابراز می‌دارند طی مسابقه هیجان و استرس زیادی به آنها وارد شده، عوارض و اختلالاتی مانند حمله قلبی را تجربه می‌کنند.

استرس رابطه‌ای است فشارزا بین شخص و محیط که فرد از کنار آمدن با آن احساس ناتوانی و ناراحتی می‌کند و درصورت عدم‌کنترل به مشکلات روانی و عاطفی مبتلا می‌شود. هر فردی استرس را به گونه‌ خاص خودتجربه می‌کند. مثلاً فردی که برای نخستین بار می‌خواهد چتربازی کند ممکن است ترس بر او غلبه کند و نتواند بپرد ولی یک چترباز ماهر بدون نگرانی و پریشانی، از پریدن لذت خواهد برد و این مسئله برای او لذتبخش خواهد بود. در هنگام بروز این عارضه، علائم جسمانی، ذهنی، رفتاری و هیجانی زیادی دیده می‌شود که البته امکان دارد این علائم مربوط به عوامل دیگری نیز باشد. به‌طور مثال یکی از علائم جسمانی رایج، سرد شدن دست‌هاست که می‌تواند به‌دلیل سردی هوا نیز باشد و یا فرد دارای بیماری کم‌خونی بوده که منجر به جریان خون ضعیف در دست‌ها شده باشد.

بعضی افرا برای کاهش تنش خود از الکل و مواد مخدر استفاده می کنند. این روش ها اگرچه ممکن است به طور موقت به نظر برسد استرس را کاهش می دهد، تکیه به آن باعث تضعیف بدن و افزایش سطح کلی استرس می شود

نشانه‌های شایع استرس

دل‌درد ، حالت تهوع ، تردید ، ناتوانی در گرفتن اطلاعات جدید ، عدم‌دقت و توجه ، بی‌خوابی ، بدبینی ، پرخوری ، ناخن جویدن ، غفلت در مورد وضعیت ظاهری ، با سرعت رانندگی کردن ، کناره‌گیری کردن از رفت ‌و آمد با دیگران ، ترس ، افسردگی و…

استرس را تحت کنترل درآورید

برای مواجهه با استرس یا برای اجتناب از آن در قدم اول چه کاری می توانید انجام دهید؟ اکثر روش های مفید مواجهه با استرس به شما می آموزند چگونه استرس به وجود آمده در چالش ها (خوب یا بد) را مدیریت کنید. مهارت های مدیریت استرس زمانی کارساز خواهد بود که آنها را به طور منظم به کار ببرید نه فقط زمانی که با استرس مواجه می شوید. آگاهی از مهارت های مدیریت استرس و به کارگیری آنها در شرایط نسبتا آرام ، به شما کمک خواهد کرد در موقعیت های چالش زایی که برایتان رخ می دهد واکنش مناسب تری نشان دهید.

در ادامه ، راهکارهایی برای به کنترل درآوردن استرس به شما معرفی می شود:

واقع نگر باشید: تلاش نکنید که کامل باشید و از دیگران نیز انتظار کامل بودن نداشته باشید زیرا این انتظار سطح استرس شما را افزایش می دهد. اگر در کاری نیاز به کمک دارید، آن را درخواست کنید.

خواب شبانه خوبی داشته باشید: داشتن خواب کافی ذهن و بدن شما را در بهترین حالت حفظ می کند و به بهترین شکل شما را برای مقابله با هر عامل استرس آور منفی تجهیز می کند. از آنجایی که در طول نوجوانی ساعت خواب بیولوژیک تغییر می کند، بسیاری از نوجوانان ترجیح می دهند شب هنگام کمی دیرتر بخوابند و در صبح نیز کمی دیرتر از خواب بیدار شوند. اما اگر شما دیرتر بخوابید و هنوز نیاز باشد که صبح زود را به مدرسه بروید، ممکن است خواب کافی مورد نیاز خود را دریافت نکرده باشید.

بیاموزید که خود را آرام کنید: پادزهر طبیعی بدن در مواجهه با استرس، تن آرامی نامیده می شود. تن آرامی با اضطراب مقابله می کند و در شما احساس آرامش و بهزیستی برقرار می سازد. علاوه بر تمرین تن آرامی ، فعالیت های لذت بخش مثل مطالعه یک کتاب الهام بخش، زمان گذاشتن برای تفریح یا بودن با دوستان و یک حمام آرام بخش، تاثیر قابل توجهی در آرامش شما خواهد داشت.

با بدن خود به خوبی رفتار کنید: انجام تمرینات ورزشی منظم می تواند در مدیریت استرس به شما کمک کند (البته نه تمرینات افراطی یا اجباری). هم چنین تغذیه مناسب برای کمک به بدن در تامین سوخت مورد نیاز جهت داشتن کارکرد عالی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در شرایط پراسترس بدن بیش از هر چیز به ویتامین ها و مواد معدنی نیاز دارد.

بعضی افرا برای کاهش تنش خود از الکل و مواد مخدر استفاده می کنند. این روش ها اگرچه ممکن است به طور موقت به نظر برسد استرس را کاهش می دهد، تکیه به آن باعث تضعیف بدن و افزایش سطح کلی استرس می شود.

جریان افکار خود را تماشا کنید: افکار و عقاید شما در نوع نگاهتان به دنیا تاثیر می گذارد. آیا فنجان شما تا نیمه پر است یا تا نیمه خالی است؟ مقدار بهینه ای از خوش بینی به شما کمک می کند بهترین واکنش را در موقعیت های پراسترس داشته باشید.

مشکلات کوچک را حل کنید: آموختن حل مشکلات روزمره به شما احساس کنترل می دهد. در حالی که اجتناب از آنها در شما احساس نداشتن کنترل و در نتیجه استرس بیشتر ایجاد می کند. مهارت های خود را برای بررسی دقیق یک مسئله ، شکل دادن انتخاب ها و به کار بردن یک عمل برای راه حل ارتقا بخشید. احساس توانایی برای حل مشکلات کوچک در شما احساس اطمینان درونی ایجاد می کند و با اعتماد به نفس بیشتری در موقعیت های استرس آور از خود واکنش نشان می دهید.

خودتان را مقاوم کنید: تا حالا توجه کرده اید که بعضی افراد به سرعت با موقعیت های استرس آور سازگار می شوند و اقدامات لازم را انجام می دهند. آنها تحت تاثیر هیجان ناشی از استرس قرار نمی گیرند و قادرند مشکلات را همان زمان که رخ می دهند، هدایت کنند.

اگر شما هم می خواهید خودتان را مقاوم سازید می توانید نگرش ها و رفتارهای زیر را در خود تقویت کنید:

* تغییر را به عنوان یک رویداد چالش برانگیز و یک بخش طبیعی زندگی بدانید.

* بدانید که مشکلات موقتی و قابل حل هستند.

* اعتقاد داشته باشید که اگر برای دستیابی به اهدافتان تلاش کنید، موفق خواهید شد.

* برای حل مشکلات اقدامی انجام دهید.

* روابط خود را با خانواده و دوستان قوی تر کنید.

* یک سیستم حمایتی داشته باشید و تقاضای کمک کنید.

* به طور منظم در فعالیت های شاد و آرام بخش شرکت کنید.

بیاموزید که چالش ها را به عنوان فرصت و استرس ها را موقتی بدانید. تمرین کنید به جای گله و شکایت ، مسائل را حل کنید. اهدافی برای خود در نظر بگیرید و پیشرفت خود را پیگیری کنید. زمانی را برای تن آرامی بگذارید. خوش بین باشید. به خود اعتماد کنید. اجازه بدهید استرس های کوچک، انگیزه بخش شما در جهت رسیدن به اهدافتان باشند.