اطلاعات علمی

گردآورنده: سمیه عسگری

بسیاری از دانشمندان جهان می گویند، که علاقه و توجه آنان به علم از و قتی شروع شد، که هنوز خیلی جوان بودند، و با مطالعه ی مطالب علمی ساده اولین قدم ها را در راه تحقیق و پژوهش برداشته اند. امید است این مطلب  نیز شما را با دنیای علم آشنا کندو منبعی برای مراجعه های بعدی در موارد مختلف باشد.

چرا رعد بعد از برق شنیده می شود؟
به احتمال زیاد رعد و برق جزو اولین پدیده هایی بوده اند، که بشر اولیه را شگفت زده و هراسناک ساخته است. انسان قدیم وقتی زبانه ی آتشین برق را در آسمان می دید، و صدای وحشتناک رعد را می شنید، تصور می کرد، که خدایان خشمگین شده اند، و رعد و برق را برای تنبیه انسان فرستاده اند، و برای فرونشاندن غضب آن ها گوسفند و گاو- و حتی انسان- قربانی می کردند.

برای درک واقعی طبیعت رعد و برق باید حقیقتی را یادآور شویم، که در مورد الکتریسیته وجود دارد. دلیل اصلی رعد و برق اشباع الکتریکی ابرهاست؛ سرچشمه رعدوبرق و صاعقه از میلیاردها قطرات ریز معلق در هواست، که ابرها را تشکیل می دهند. این ابرها از دور منظره ی آرام و باشکوه و زیبا دارند، ولی در داخل آن ها مولکول های آب به وسیله بادهای قوی و طوفان های شدید به هرسو در حرکتند، و سرعت این حرکت آن ها تا ۱۶۰ کیلومتر در ساعت نیز می رسد. و برخی ذرات که دارای بار مثبت شده اند، به بالای ابرها کشیده می شوند، و در نتیجه پایین ابرها به شدت منفی می شوند. وقتی اختلاف سطح الکتریکی بین قسمت فوقانی و تحتانی یک ابر به بیش از ۱۰ میلیون ولت می رسد،عمل تخلیه الکتریکی انجام می پذیرد. اگر این تخلیه الکتریکی بین دو ابر انجام پذیرد برق نامیده می شود، و اگر بین یک ابر و زمین انجام یابد، صاعقه خواهد بود، که هردو معمولا، با صدای شدید همراه است، که رعد نامیده می شود. رعد و برق همزمان ایجاد می شوند، ولی چون سرعت نور خیلی زیاد، و در حدود ۳۰۰هزار کیلومتر بر ثانیه است، آن را زود می بینیم، ولی به دلیل اینکه سرعت صوت کم، و تقریبا ۳۳۰متربر ثانیه است، صدای آن را کمی بعد می شنویم، و هر قدر فاصله ی ابر از مابیشتر باشد، این فاصله زمانی زیاد است.

چرا تب می کنید؟

 بالا رفتن دجه حرارت بدن را تب کردن می نامند. تب کردن نشان می دهد، که شما به نوعی بیماری دچار شده اید. پزشکان به درستی  نمی دانند، که چه چیزی باعث ایجاد تب می شود، اما برای آن ها ثابت شده است، که تب دشمن انسان نیست، بلکه دوست اوست. زیرا به بدن کمک می کند، تا با بیماری  مبارزه کند. هنگامی که شما تب دارید مواد شیمیایی مفید بدنتان از قبیل هورمون ها و آنزیم ها شدیدتر و سریع تر عمل می کنند. به این ترتیب بدن شما به یاری تب فعالیت می کند، تا میکروب را ازبین ببرد. در حالت تب جریان خون سریعتر می شود، نفس تندتر می زند و همه ی اینها برای دفع  مواد سمی و زاید بدن صورت می گیرد. اگر تب تا این حد مفید است، پس چرا پزشک سعی می کند با تجویز داروهای مناسب، تب شما را پایین بیاورد؟ دلیلش این است، که با ادامه تب، شما پروتئین های زیادی را از دست می دهیدکه به آن ها نیاز حیاتی دارید. پزشک با داروهای مناسب می خواهد میکروب هایی را که باعث بیماری شده اند از بین ببرد، و این کار هر چند که بسیار ضروری است، ولی بدن شما را نیز تحلیل می برد، و برای گرفتن مرض هایی در آینده مستعد می سازد. پس باید همیشه سعی کنید، با پیشگیری از مریض شدن، بی نیاز از خوردن دارو باشید.

چرا هنگام حرکت در شب ماه ما را تعقیب می کند؟

فاصله ی ماه از زمین در حدود ۲۳۹۰۰۰ مایل است. در حالی که تقریبا ۲۱۶۰مایل قطر دارد. این فاصله زیاد ماه از زمین باعث می شود، که وقتی ما در شب راه می رویم، یا مخصوصا رانندگی می کنیم، چنین به نظر می رسد، که آن هم دنبال ما راه می افتد. چرا؟پاسخ این است که این عکس العمل ماست، و جنبه روانی دارد. وقتی در امتداد جاده ای به سرعت می رانیم، متوجه می شویم که هر چیزی از ما فاصله می گیرد و عقب می ماند. یا بهتر بگوییم ما از آن ها می گذریم. و اما در مورد ماه: انتظار داریم، هر وقت که به ماه نگاه می کنیم، آن نیز مثل سایر چیزها از ما فاصله بگیرد، و عقب بماند. و چون این طوری نمی بینیم، این احساس به ما دست می دهد، که ماه ما را تعقیب می کند.. دلیلش فاصله زیادی است، که ماه از زمین دارد. این فاصله در مقایسه با مسافتی که وسیله ی نقلیه ی ما در هر ساعت طی می کند، بسیار زیاد است. بنابراین در حالی که ما حرکت می کنیم، در هر لحظه زاویه ای که تحت آن به ماه نگاه می کنیم، خیلی کم تغییر می یابد. اگر در جاده صافی چند کیلومتر حرکت کنیم، به نظر می رسد، که زاویه ی دید ما اصلا تغییر نکرده است. همچنان که همه ی اشیا را مشاهده می کنیم که در جهت مخالف ما حرکت می کنند و هر لحظه فاصله آن ها از ما زیاد می شود، به نظر می رسد که محل ماه اصلا تغییر نکرده است، و فکر می کنیم ماه مارا تغییر می کند. این امر مخصوصا برای آن هایی که کمتر در شب حرکت می کنند، بسیار شگفت انگیز است.

حشره ها چگونه تنفس می کنند؟

تنفس عبارت است از جذب هوا برای به دست آوردن اکسیژن و خارج کردن هوا ی تغییر وضع یافته. هوایی که خارج می شود اکسیژن آن گرفته شده و اکسید کربن به آن اضافه گشته است. ساده ترین شکل تنفس را یک نوع ماهی به نام (( ژله ماهی)) و خیلی از کرم ها دارند. این موجودات اصلا عضو تنفسی ندارند. اکسیژن محلول که از طریق پوستشان، از آب داخل بدن می گردد، سبب زندگی آن ها می شود، و اکسید کربن محلول را از خود دفع  می کند، و همین عمل است، که تنفس موجودات را تشکیل می دهد.. کرم خاکی با ساختمان بدنی پیچیده اش، مایع مخصوصی دارد، که همان خون این موجود است. اکسیژن را از پوست می گیرد، و به اعضای داخلی می رساند، و اکسید کربن را خارج می کند. قورباغه هم  گاهی به همین طریق نفس می کشد، و پوست خود را به عنوان عضو تنفسی مورد استفاده قرار می دهد. و لی این جانور برای مواقعی که بدنش  اکسیژن بیشتری لازم دارد، دارای ریه است. در حشرات تنفس به وضعی غیر عادی و جالب صورت می گیرد. اگر شکم حشره ای را از نزدیک مورد بررسی قرار دهید، در آن به تعداد زیادی منفذ یا مجرا برخورد خواهید کرد، هر یک از این منافذ مدخلی است برای لوله ای به اسم نای. این لوله در حکم همان نای  در بدن انسان است. میزان تنفس حشرات به جثه ی آن ها بستگی دارد. حشرات کوچک به تنفس کمتری نیاز دارند.

زیتون روغن گیاهی بسیار مفید

سرزمین اصلی زیتون نواحی جنوب غربی آسیاست. در جزیره ی (( کرت)) بقایای انبارهای روغن زیتون کشف شده، که قدمت آن ها به ۲۰۰۰ سال قبل از میلاد می رسد.در خت زیتون در همه ی کشورهای اطراف دریای مدیترانه به عمل می آمده است. یک زمان حتی بیابان های خشک و بی آب و علف نواحی آفریقای شمالی با جنگل های زیتون پوشیده شده بود. معروف است که زمانی مسافران از مکه تا مراکش زیر سایه درخت های زیتون، خرما و انجیر سفر می کردند. اسپانیای ها تخم و نهال زیتون را با خود به دنیای جدید بردند، و آن ها در اطراف جایگاه های خود در کالیفرنی کاشتند. این دختان در آب و هوای مزبور رشد زیادی کردند.به طوری که امروزه زیتون مهمترین محصول ایالت کالیفرنیا به حساب می آید و محصول آنجا تقریبا مصرف زیتون همه ی اتازونی را تامین می کند. ولی اسپانیا و ایتالیا هنوز بزرگترین تولید کننده ی زیتون جهان هستند. درخت زیتون عمری طولانی دارد. امروزه درختان زیتونی دیده می شود که عمر آن ها بیش از ۲۰۰۰ سال است هر چند که تنه ی آن ها تجدید شده است، و لی ریشه این درخت ها همان ریشه قدیمی است که به تدریج جوانه های جدید جای تنه ی پوسیده را گرفته است.

—————————————————————————————————

منبع: اطلاعات علمی جهان (برای جوانان و نوجوانان)
مولف: کلودکاناس
ترجمه: کاظم فائقی