مرگ و یاد کردن آن

نویسنده این مطلب آقای سامان عباسی نیا دانشجوی سال اول رشته ی حقوق ،دانشگاه تبریز بوده که بنا به تقدیر الهی در اردیبهشت ماه۱۳۸۷ در اثر بیماری درگذشت.

یاد مرگ؛ از جمله موثرترین راههای کسب آرامش درون است و انسان را در خود فرو می برد و به تفکر وا میدارد و به خود می گوید که به راستی هیچ یک از کسانی که پیش از من آمده اند زنده نمانده اند.
از محبوبترین کسان نزد خدا گرفته تا به فرعونان و ثروتمندان رسیده همه این دنیا را ترک کرده اند پس از مرگ گریزی نیست و نباید به خوشی های این دنیا دل بست و از غمها و ناراحتی هایش هم مأیوس شد و غمگین گردید. مسلمانان امروزه آن طور که به امور دنیوی و حیات مادیشان اهمیت می دهند
که به روز قیامت و جهان آخرت توجهی ندارند چه بسا در ذهن وخیال بسیاری از مردم این روزگارفکر آن روز عظیم و بزرگی که در پیشگاه پروردگارشان می ایستند شکل نگرفته باشد.

قبل از اینکه تابستان گرم و زمستان سرد از راه برسد مردم خود را برای تحمل گرما و سرما آماده می کنند اما پیش از اینکه مرگشان فرا رسد خود را برای نجات از حرارت سوزان دوزخ و سردی زمهریر آماده نمی کنند و در غفلت از آن بسر می برند.
فکر کن امروز روز مرگت فرا رسیده است و آخرین روز زندگی توست به عنوان آخرین روز زندگی ات چکار خواهی کرد؟اگر هر لحظه انسان این تفکر را در خود بپروراند آیا باز هم بدی خواهد کرد؟آیا باز هم گناه خواهد کرد؟
حالا مرده ای بستگانت دارند برایت شیون می کنند و از همه تعلقات دنیوی بریده ای.دارند جنازه ات را غسل می کنند و برای اندام بدون حرکتت دارند کفن می دوزند حال روی شانه های مردم هستی و تو را به سوی گورستان حرکت می دهند تو را در داخل چاله ای تنگ و تاریک به نام قبر قرار می دهند و سقف آن را هم با خاک و سنگ می پوشانند این آرامگاه ابدی توست دیگر با دنیا کاری نداری و از آن جدا شده ای جایی که هر وقت به فکرش می افتادی وحشت می کردی. به جایی وارد شده های که بار اول خداوند تو را از جنس آن آفریده است.از همان خاک بوده ای و باز هم خاک خواهی شد.مردم تو را به خاک می سپارند و تو را با خاک و اعمالت تنها می گذارند و بعد از مدتی فراموشت می کنند انگار نه انگار در دنیا زندگی کرده ای و هرچه را هم جمع کرده بودی بین خودشان تقسیم می کنند.خودت هم وقتی در دنیا بودی دهها و شاید صدها و هزاران مورد این چنین را دیده بودی.
حال تصور کن روز محاسبه است همه در صحرای محشر ایستاده اند تو هم در میان آنها هستی و در حضور خداوند حاضر هستی.راستی فکر می کنی خوشحال هستی یا ناراحت؟

کل نفس ذائقه الموت      (هرکسی مزه ی مرگ را می چشد)          آل عمران ۱۸۵
قل إن الموت الذی تفرون منه فإنه ملقیکم ثم تردون إلی علم الغیب و الشهده فینبئکم بما کنتم تعملون  جمعه ۸
(بگو قطعا مرگی که از آن می گریزید سرانجام با شما رویاروی می گردد و شما را در می یابد بعد از آن به سوی کسی برگردانده می شوید که از پنهان و آشکار آگاه است و شما را از آنچه کرده اید آگاه می سازد.)
أینما تکونوا یدرککم الموت ولو کنتم فی بروج مشیده.   نساء ۷۸
(هر کجا باشید مرگ شما را درمی یابد اگرچه در برج های محکم و استوار جایگزین باشید.)

آثار و نتایج یاد مرگ :

۱-مؤثرترین راه کسب آرامش قلبی
۲-ذوب کردن انجمادها و قساوتهای قلبی
۳-اعتراف به فنا پذیری همه چیز غیر از خدا (کل شئ هالک الا وجهه) قصص ۸۸
۴- توازن بخشیدن به شخصیت انسان
۵-راهکار عملی انسان سازی
۶- مهار کردن سرکشی های درونی
۷-رعایت حدود و دوری از حد شکنی
۸- بهتر شناختن خود
۹-از ارکان رشد شخصیت ایمانی
۱۰- مرگ بهترین واعظی است که دل را نرم و منفعل می گرداند و به آن صفا و طراوت می بخشد.
۱۱-همچنان که یاد خدا آرامش دهنده دلهاست یاد مرگ هم آرامش دهنده قلوب است.
۱۲- بهترین دوا برای سرکشی های نفس
۱۳-بیرون راندن شیطان
۱۴-آماده تر کردن سرزمین نفس برای کاشتن دانه ذکر خداوند
۱۵-عظیم ترین و کوبنده ترین چکش بر خودخواهی وخودبینی نفس
۱۶- مرگ از صفا و لذت نعمت های دنیا می کاهد
۱۷- مرگ اندیشی،خدا اندیشی،به دنبال دارد
۱۸- کم اهمیت جلوه دادن غم و مصیبت های دنیا

نسبت انسان ها با یاد مرگ :

امام غزالی در احیاء علوم الدین می گوید:
۱- کسانی که در این دنیا شیرین زندگی می کنند و اهل غفلتند و به دنیا دل بسته اند.
این افراد مرگ را یاد نمی کنند و در صورت یادآوری مرگ متأسف می شوند که زندگی شیرین از آنها ستانده خواهد شد.
۲- توبه کنندگان:افرادی هستند که از بدکرداری خویش نگرانند و می خواهند بهتر از این باشند ولی توانایی ندارند.این افراد با یاد مرگ پشیمان می شوند و ترس دارند که مرگ فرا برسد و تدارک مافات را نکرده باشد
این مرگ خائفان را و اهل توبه ومقصران است.
۳- عارفان:این گروه دنیا را زندان می دانند و مرگ را راهی برای رهائی از زندان در دو محنت رنج به حساب می آورند.
احادیثی از پیامبر(ص) درمورد مرگ و یاد آن:
– زیرک ترین مردم کسی است که از مرگ بیشتر یاد کند و بیشتر آماده این سفر باشد.
– زرنگ و فهمیده کسی است که نفس خود را حقیر و کوچک بنماید و برای پس از مرگ کار کند.
– مرگ هدیه اهل ایمان است.
– مرگ برای تمامی مسلمانان کفاره گناه است.

چگونه می توان یاد مرگ را به ملکه ذهن تبدیل کرد؟

۱- خالی کردن دل از همه چیز به جز یاد مرگ
۲-یادآوری دوستانی که از قبل از او مرده اند
۳- زیارت قبور
۴- مشاهده کردن حال مریضان