مرز پاوه ، مرزی که از سال ۱۳۳۵ دارای گمرک بوده و به قول ایرنا ، قدیمی ترین پایانه گمرک کشور را دارد. خبر خوش باز شدن مرز پاوه ، سال هاست ، قرار است به اطلاع مردم این شهرستان برسد. در طول ۵۰ سال گذشته ، کمتر مسئولی را می توان یافت که در مورد مرز پاوه صحبت نکرده باشد.
خبرگزاری پاوه پرس؛ مرز پاوه ، مرزی که از سال ۱۳۳۵ دارای گمرک بوده و به قول ایرنا ، قدیمی ترین پایانه گمرک کشور را دارد. خبر خوش باز شدن مرز پاوه ، سال هاست ، قرار است به اطلاع مردم این شهرستان برسد. در طول ۵۰ سال گذشته ، کمتر مسئولی را می توان یافت که در مورد مرز پاوه صحبت نکرده باشد. شاید امید به باز شدنش خیلی ها را حتی به نمایندگی مجلس رسانده. یا دوره بعدش ، نماینده ای را از مجلس به خانه کشانده است.
بازار این باز گشایی ها هم تقریبا ۵ سال پیش به حدی داغ شد که یکی از اعضای کمیسیون امنیت ملی مجلس حرف هایی چنین در مورد مرز پاوه گفت :
“خوشبختانه هفته آینده جلسه شورای توسعه غرب در وزارت کشور به ریاست وزیر کشور تشکیل می شود و در این شورا استاندار کرمانشاه هم حضور دارند، از فرصت پیش آمده برای رسمی شدن مرز پاوه استفاده خواهیم کرد.”
فرصتی که هیچگاه ایجاد نشد!
هر چند از زمان های گذشته ، مرز بیشتر کارکرد دفاعی – امنیتی داشته و از آن به عنوان سپر دفاعی یک کشور یاد می کردند اما از دهه های اخیر به علت پیشرفت اقتصاد و توسعه کشورها ، مرزها دیگر آن کارکرد دفاعی امنیتی خود را از دست داده و روی به کارکردی با نام کارکرد تجاری-ارتباطی نهاده اند.به عقیده صاحب نظران، فعالیت های اقتصادی مناطق مرزی می تواند نقشی اساسی در ترقی و توسعه اقتصادی نواحی مرزی، بهبود استاندارهای زندگی مردم، کاهش فقر،توزیع مناسب درآمد و … در بسیاری از کشورهای جهان ایفا کند.
اما اهمیت ویژه ای که رسمی شدن مرز ، برای ساکنان پاوه دارد را می شود ، در چرخه اقتصادی زندگی مردم جستجو کرد. چرخه ای که سال هاست از حرکت باز ایستاده. این چرخه بازایستاده را ، به راحتی می شود از رقابت مغازه داران راسته اصلی اقتصادی شهر ، نه در بازار کار و کاسبی ، بلکه در بازی تخته نرد پهن شده ، در جلو مغازه هایشان ، تشخیص داد!
جدای از این جفت شش آوردن ها ،بازار پاوه ، همیشه دچار رکود بوده. عده ای عدم سرمایه گذاری در شهر را دلیل آن می دانند و سرمایه گذاران هم ، نبود بسترسازی مناسب را. اما ربط این رکودها را می شود در گفته یکی از مسئولان شهر جستجو کرد که بنا به گفته اش در طی سال های اخیر ، مرز شوشمی بهترین فرصت برای سرمایه گذاری بوده. چون کالایی که از مرز شوشمی وارد پاوه می شود بسیار ارزانتر از سایر مرزها تمام می‌شده است. به قول این مسئول ، کالا از پاوه به شهرهایی مثل کرمانشاه یا جوانرود می رود، اما چون بازرگانان شهر ، حاضر به سرمایه گذاری در شهر خودمان نیستند شاهد وضعیت اکنون بازار در پاوه هستیم. از رد یا تایید چنین ادعایی که بگذزیم ، به همین بهانه ، خیلی ها هم ، از ثروتمندان شهر درخواست سرمایه گذاری کردند. اما سرمای سرمایه گذاری در پاوه همچنان مانده و یخش هم ، حالا حالاها قصد آب شدن ندارد.
نگاهی به چندین دهه گذشته نشان می دهد که هر کاندید مجلس شورای اسلامی نیز ، برای رسمی شدن مرز شعار می داده و حتی کار به جایی رسیده ، که برخی نمایندگان به شدت کم کار مجلس در حوزه پاوه و اورامانات ، به ناچار ، به منظور همسو شدن با افکار عمومی حوزه انتخابیه خود ، برای رسمی شدن مرز پاوه و تحقق آرزوی چند ساله مردم ، تلاش هایی صورت داده اند. اما به نظر می رسد حالا قضیه به طور کلی فرق کرده. شاید این شعارها هم رنگ و بوی دیگری به خود گرفته و این بار مسئله اصلی دیگر تنها رسمی کردن و پیگیری بازگشایی مرز و همه اینها نیست.
تقریبا از یکسال پیش و همزمان با انتشار خبر خوشبینی نماینده فعلی به بازگشایی مرز پاوه و اینکه باز شدن مرز پاوه باید به تایید نهایی وزیر کشور برسد و همچنین آمد و شدهای مکرر برخی کارشناسان وزارتخانه های درگیر ، مسئله بازشدن مرز پاوه دوباره بر سر زبان ها افتاد و امیدهای پیشین را دوباره زنده کرد. تا اینکه نماینده فعلی پاوه در روز دوشنبه ۲۳ / ۲ / ۹۳ از آغاز تردد رسمی مسافر از مرز شوشمی پاوه به اقلیم کردستان عراق خبر داد. خبری مسرت بخش که نشان از پیگیری های مکرر و مداوم ایشان و عنایت ویژه رئیس جمهور دکتر روحانی و سایر مسئولان کشوری و منطقه ای داشت.
بازتاب بازگشایی مرز در سایت ها و خبرگزاری ها در طول چند ساعت به حدی بود که بحث پیرامون آن ، ساعت ها فضای واقعی و حتی مجازی و سایبری شهر را به خود اختصاص داد.حتی برخی سایت ها و خبرگزاری های محلی ، بازگشایی مرز را یک “ماراتون سخت و طاقت فرسا خواندند” و انتشار این خبر ، موجی از شادی و امید را در دل مردم شهرستان پاوه رقم زد. کار به جایی رسید که حتی عده ای هم ، نماینده را به بهره برداری تبلیغاتی از وضعیت فعلی متهم نموده و باز شدن مرز را حاصل تلاش های ده ها مسئول پیشین و فعلی دانستند.
برای این نوشته و حتی به نظر می رسد برای شهروند پاوه ای جدای از اینکه کدام مسئول در کجا و چه زمان در جهت منافع عمومی گام برداشته ، مهمتر ، برونداد و نتیجه این تلاش و پی گیری ها است که هر چند مدت زمان زیادی از خبر بازگشایی می گذرد اما همچنان درهای مرز پاوه بسته مانده است. ورای مسائل مربوط به مرز به قول یکی از اعضای شورای شهر پاوه حتی مسئله مرز و خوشبینی به باز شدن آن ، خود یکی از موانع توسعه شده و مسائل و مشکلات اصلی دیگر را تحت الشعاع قرار داده است. به عنوان مثال آیا رواست در حالیکه انسان ها و درختان شهرستان پاوه ، از مشکل کم آبی رنج می برند اما همچنان باید نظاره گر هدر رفت میلیون ها متر مکعب آب روان و جاری در جوار خویش بود. حالا دفن چشمه بل ، این اثر طبیعی ملی نیز در نوع خود بی نظیر است و سکوت اشخاص و رسانه های منطقه ای و سراسری در برابر این فاجعه ملی در نوع خود حکایتی شنیدنی دارد.
از این موضوع که بگذریم جالب توجه اینکه در طی هفته های گذشته ، برخی چهره های شهر و عده ای از افراد سرشناس اقتصادی ، مرز را عامل پس رفت و بوجود آورنده مشکلات فرهنگی و زیست محیطی دانسته و خواستار محقق نشدن این امر در برخی محافل غیر رسمی شده بودند. اما این نوشته با عبور از قصه شیرین و تکراری خــوابیدن وجـدان ها ، تنها به همین چند جمله بسنده می کند که :
آری بهار زیباست
باران دل انگیز است،
برف زیباست
وقتی از پشت پنجره اتاقی گرم
نظاره گرش باشی
باران از دید کودک فقیر یعنی :
صدای چکه کردن سقف
دردهایمان زیاد است و درمان کم ، و ذکر این دردها از حوصله این نوشته خارج است.
ناگفته نماند ، حتی نماینده فعلی به خبر خوش بازشدن مرز بسنده نکرد و گام های بعدی و قریب الوقوع از جمله احداث آزاد راه قازانچی – شوشمی را از جمله پروژه های دیگر برشمرد. فضای واقعی و مجازی شهر چنان در بهت ، شور وشعف بود که انگار همه چیز آنطور می شود که دوست داریم.
دیری نپایید که انتشار اخبار دیگر تا حدی جشن و پایکوبی همشهریانمان را متوقف کرد.ابتدا اعلام شد که آمد و شد تنها به صورت مسافر بوده و خودرو شخصی امکان تردد نخواهد داشت. سپس یکی از مسئولان سیاسی استان اعلام کرد که مردم اورامانات تنها در محدوده ای مشخص . تا عمق ۵۰ کیلومتری عراق می‌توانند از مرز شوشمی تردد داشته باشند. هر چند نوشته حاضر این اجازه با تمام محدودیت هایش را هم ، قابل تامل می داند و قدر دان تلاش های تمام اشخاص و افراد و مسئولان پیگیر است اما ابهام در باز شدن مرز با تمام محدویت هایش ، اتفاقات ناگوار در این چند هفته اخیر و انتشار شایعاتی دیگر ، فعلا آب پاکی رو دستان شهروندان خوشحال و شادمان پاوه ریخته و دیگر نه از گام های بعدی مرز خبری شده و نه گلگی های مسئولین از همدیگر که چرا بدون هماهنگی و به صورت یکجانبه خبر خوش بازگشایی مرز اعلام شده است.
زمانی که نلسون ماندلا از زندان ۲۷ ساله اش آزاد شد به محض رهایی ، در مصاحبه ای با یکی از خبرنگاران اعلام کرد به فکر انتقام از مسببان سال ها محکومیتش یا برگزاری جشن آزادی خویش نبوده و نیست. تنها دغدغه اش ریشه کن کردن فقر مردم آسیب دیده اش است و اینجاست که می شود تفاوت اصلی اینگونه انسان ها با همنوعشان را فهمید. به قول شاعر :
به من بگو نگو ، نمیگویم ،
اما نگو نفهم ،
که من نمی توانم نفهمم ،
من می فهمم.
هر چند نوشته حاضر علی رغم تمامی مسائل پیش آمده ، همچنان به باز شدن مرز خوشبین است اما به نظر می رسد هزینه اصلی این ابهامات ، سلب اعتماد شهروندان شهری است که به اندازه عمرشان از باز شدن مرز شنیده اند و شاید دیگر گوششان به این حرف ها و خوشبینی ها هم بدهکار نباشد.
همانظور که پیشتر نیز آمد ، متاسفانه مسئله باز شدن مرز خود به عقب ماندگی محدوده پاوه و اورامانات دامن زده است و به اعتقاد این نوشته به نظر می رسد زمان آن فرا رسیده که فارغ از مسئله مرز ، حل مشکلات و معضلات مختلف از جمله فقر ساکنان شهر پاوه و حوزه پیرامونی ، مهمترین دغدغه شهروندان ، بخش خصوصی و بالاخص مدیریت شهری قرار گیرد.
با تمام این اوصاف باز نشدن مرز به هر دلیلی که می تواند باشد : از نبود زیر ساخت جاده ای تا امنیت راه ، از کارشکنی های سطوح بالاتر یا عدم پیگیری مسئولان رده های میانی و پایین تر ، اما نکته ای جالب ، همیشه در این میان خودنمایی می کند ، شاید ایده آمدن چنین متنی بر روی تارنمایتان هم ، همین باشد :
آدمی با امید زنده است.
پاوه هم به امید بازشدن مرزش!
—————————————————————
۱- مراجعه کنید به مقاله های “تحلیل بازتاب های سیاسی و فضایی مرز” و “بررسی و تحلیل بازتاب های سیاسی فضایی بازارچه های مرزی” نوشته هادی زرقانی و “ارزیابی اثرات اقتصادی بازارچه های مرزی بازتاب های توسعه مناطق مرزی” نوشته عبدالرضا افتخاری
۲- رجوع کنید به خبرگزاری دانشجویان ایران-ایسنا- کد خبر ۰۰۰۰۵۴۵۲۵۶
ثبت دیدگاه