گردآورنده : بشری حیدری / با یاری خداوند برآنم خلاصه ای ازسومین حدیث اربعین امام نووی را در اختیار دوستداران الله جل جلاله قرار دهم … و اما بعد…
" بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ"
با یاری خداوند برآنم خلاصه ای ازسومین حدیث اربعین امام نووی را در اختیار دوستداران الله جل جلاله قرار دهم …
و اما بعد…
قالَ رسُولَ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ:
"بُنِیَ الإِسْلاَمُ عَلَى خَمْسٍ: شَهَادَهِ أَنْلاَ إِلَهَ إِلاَّ اللهُ وَأَنَّ مُحَمَّدًا رَسُولُ اللهِ، وَإِقامِ الصَّلاَهِ،وإِیتَاءِ الزَّکَاهِ، وَحَجِّ البَیْتِ، وَصَوْمِ رَمَضَانَ"
ترجمه‌ی حدیث:
فرستاده برحق خداوند (درود و سلام خدا بر او باد) فرموده اند:
اسلام بر پنج اصل پایه‌گذاری شده است:
"گواهی‌دادن به آن که نیست معبودی به حق مگر خدای یکتا * و گواهی به آن که حضرت محمد پیغمبر خداست * و برپاداشتن نماز * و دادن زکات * و قصد خانه خدا برای ادای حج و عمره * و روزه داری در ماه رمضان"
در نمـــاز و روزه و حـــج و زکـات با منافق مومنان در برد و باخت
مـومنــان را بــــرد باشـد عاقبـت بــر منافق مــات انـدر آخـرت(۱)
شهادتین( أشهدأَنْلاَ إِلَهَ إِلاَّ اللهُ و أشهدوأَنَّ مُحَمَّدًا رَسُولُ اللهِ):
تمام پیامبران با شعار "لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللهُ " مبعوث شده و به میان مردم آمده اند.
"لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللهُ " یعنی عبادت خداوند به معنای شامل آن ! عبادت خداوند به تنهایی و عدم شرک نسبت به او و التزام به آنچه که از سوی او نازل شده است .
ای طالب اگر ترا سر این راهست و اندر سر هوای این درگاه است
مفتاح فتوح اهل حق دانی چیست خوش گفتن لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللهُ است(۲)
"فَاعْلَمْ أَنَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ … "محمد:۱۹ (بدان که قطعاً هیچ معبودی جز الله وجود ندارد.)
نماز(الصَّلَاهَ):
معنی لغوی و شرعی :گفتار و رفتار مخصوصی است که با "الله اکبر" شروع و به "السلام علیکم" پایان می یابد و این رفتار و گفتار مخصوص به خاطر دعاهایی که در آن هست الصَّلَاهَ میشود.
انسان برای اهل شدن، نیازمند نیایش و راز و نیاز با حضرت حق است تا جسم خاکی ضخیم و منکدر خود را صیقل داده، قلب و قالب را با ذکر حق و عمل صالح صفا بخشد و باطن خویش را که با باز گذاشتن دست هوای نفس آلوده ساخته، زلال و شفاف نماید:
تا روم من سوی خلوت در نماز پرسم این احوال از دانای راز
خوی دارم در نماز ، آن التفات معنی قره عینی فی الصلات
روزن جانم گشادهست از صفا میرسد بیواسطه نامه خدا (۳)
"قَدْ أَفْلَحَ الْمُؤْمِنُونَ الَّذِینَ هُمْ فِی صَلَاتِهِمْ خَاشِعُونَ "مومنون:۲-۱
(به درستی که رستگار گشتند آن مومنانی که در نمازشان متوجه بزرگی وجلال خداوند هستند واز قدرت او ترسانند.)
"الَّذِینَ إِنْ مَکَّنَّاهُمْ فِی الْأَرْضِ أَقَامُوا الصَّلَاهَ وَآتَوُا الزَّکَاهَ … "حج:۴۱
(کسانی که اگر ما ایشان را امکان سکونت و زندگی بهتر در این سرزمین دادیم به پاس شکر نعمت ,نماز را به پا میدارند و زکات را می‌پردازند…)
خداوند از مومنان خواسته هر نمازی را در قت و جای خود بگذارند: " فَإِذَا اطْمَأْنَنْتُمْ فَأَقِیمُوا الصَّلَاهَ إِنَّ الصَّلَاهَ کَانَتْ عَلَى الْمُؤْمِنِینَ کِتَابًا مَوْقُوتًا"نسا :۱۰۳
(وقتی که از خطرات دشمن ایمن شدید ,نماز را ( به تمام و کمال و در وقت مشخّص ) برپای دارید . بیگمان نماز بر مؤمنان فرض و دارای اوقات معلوم و معیّن است )
پنج وقت آمد نماز ورهنمون عاشقان را فی صلاه دائمون (۴)
اقامه ی نماز شخص را از پلیدیها مصون میدارد : "وَأَقِمِ الصَّلَاهَ إِنَّ الصَّلَاهَ تَنْهَى عَنِ الْفَحْشَاءِ وَالْمُنْکَرِ" عمکبوت :۴۵
(و نماز را چنان که باید برپای دار . مسلّماً نماز ( انسان را ) از گناهان بزرگ و از کارهای ناپسند ( در نظر شرع ) بازمی‌دارد.)
و خداوند نمازگزاران سهل انگارو تنبل را نکوهش کرده است : "فَوَیْلٌ لِلْمُصَلِّینَ الَّذِینَ هُمْ عَنْ صَلَاتِهِمْ سَاهُونَ" ماعون ۵-۴ ( واویلا به حال نمازگزاران ! همان کسانی که نماز خود را به دست فراموشی می‌سپارند)
زکات(زَکَاهٍ) :
معنی لغوی و اصطلاحی زکات , همان زیادت و تطهیر است. دادن زکات مال را برکت میدهد و پاکیزه میسازد و اما زیاد گردانیدن :
"…وَمَا آتَیْتُمْ مِنْ زَکَاهٍ تُرِیدُونَ وَجْهَ اللَّهِ فَأُولَئِکَ هُمُ الْمُضْعِفُونَ "روم:۳۹
(و آنچه را که به عنوان زکات می‌پردازید و تنها ذات خدا را منظور نظر می‌دارید ، این گونه کسانی دارای پاداش مضاعف خواهند بود.)
"خُذْ مِنْ أَمْوَالِهِمْ صَدَقَهً تُطَهِّرُهُمْ وَتُزَکِّیهِمْ بِهَا وَصَلِّ عَلَیْهِمْ…"توبه :۱۰۳
( ای پیغمبر ! ) از اموال آنان ( که به گناه خود اعتراف دارند و در صدد کاهش بدیها و افزایش نیکیهای خویش می‌باشند ) زکات بگیر تا بدین وسیله ایشان را ( از رذائل اخلاقی ، و گناهان ، و تنگچشمی ) پاک داری ، و ( در دل آنان نیروی خیرات و حسنات را رشد دهی و درجات ) ایشان را بالا بری .
فواید پرداخت زکات به اختصار:
Ø زکات فقر جامعه را برطرف میسازد.
Ø زکات سبب زیاد شدن مال و پاکیزگی روح و نفس است.
Ø زکات سبب ایجاد محبت و همیشگی میگردد و کینه و نفرت را برطرف میسازد.
روزه (الصِّومُ یا الصِّیَامُ):
به معنی سکوت و خویشتن داری است .
"یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا کُتِبَ عَلَیْکُمُ الصِّیَامُ کَمَا کُتِبَ عَلَى الَّذِینَ مِنْ قَبْلِکُمْ لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ "بقره :۱۸۳
(ای کسانی که ایمان آورده‌اید ! بر شما روزه واجب شده است ، همان گونه که بر کسانی که پیش از شما بوده‌اند واجب بوده است ، تا باشد که پرهیزگار شوید .)
فلسفه و حکمت روزه:از خوی درندگی به اخلاق ملکوتی و کمال بندگی رسیدن و در درون آدمیت ابدیت یافتن و روی از دام و دانه شیطان برتافتن و روح کرامت در خود دمیدن ودر پناه رحمت حق آرمیدن .
نفس چون محتاج شد روح به معراج شد چون در زندان شکست جان بر جانان رسید
پرده ظلمت درید، دل به فلک بر پرید چون ز ملک بود دل باز بدیشان رسید(۵)
حج : عبارت است از قصد خانه ی کعبه برای انجام مناسک آن.
"وَأَتِمُّوا الْحَجَّ وَالْعُمْرَهَ لِلَّهِ…" بقره :۱۹۶ (و حجّ و عمره را به تمام و کمال خالصانه برای خدا انجام دهید ( و مراسم و مناسک ظاهری را به پایان برید و هدفتان جز رضای خدا نباشد ).
فلسفه ی فردی حج: عبد مسلمان خود را فرزند ایمانی ابراهیم خلیل الله علیه السلام (منادی توحید)میداند و به پیروی از پدر ایمانیش ابراهیم برای آرایش و بازسازی درون خویش به کعبه می رود و در مقام ابراهیم می ایستد و خود را منادی ندای توحید میبیند و در خانه ی امن الهی دل به صاحبخانه می سپارد .
"… مَقَامُ إِبْرَاهِیمَ وَمَنْ دَخَلَهُ کَانَ آمِنًا وَلِلَّهِ عَلَى النَّاسِ حِجُّ الْبَیْتِ مَنِ اسْتَطَاعَ إِلَیْهِ سَبِیلًا…" آل عمران :۹۷ (… مقام ابراهیم ( یعنی مکان نماز و عبادت او) و هرکس داخل آن ( حرم ) شود در امان است و حجّ این خانه واجب الهی است بر کسانی که توانائی ( مالی و بدنی ) برای رفتن بدانجا را دارند.)
فلسفه ی اجتماعی حج: مسلمین جهان شعاع های دایره ی ایمانند و در حج دایره ای با تمام شعاع هایش به نقطه ی وحدت رسیده و دریایی با تمام قطراتش در یک محیط آرمیدن است پس:
حج من و تو ,ما شدن و قطره به دریاشدن و اصل را یافتن و از فصل روی برتافتن است و به رضای حضرت رحمن رسیدن پناه لطف او آرمیدن است…
منابع:
۱- قرآن کریم
۲- تفسیر نور مصطفی خرمدل
۳- شرح اربعین نووی (ترجمه و شرح محمد علی خالدی /سلطان العلما)
۴- (1,2,3,5,4) برگرفته از مثنوی معنوی
و من الله التوفیق…
بهمن ماه ۹۴
ثبت دیدگاه