نویسنده : بشری حیدری / خدایا آغازمان را بر پاکی و ایمان و خیر ساختی ، عاقبتمان را هم بر خیر بساز….
"بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ"
قالَ: حدَّثنا رسولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ، وهو الصَّادِقُ المصْدُوقُ:
"إِنَّ أَحَدَکُمْ یُجْمَعُ خَلْقُهُ فِی بَطْنِ أُمِّهِأَرْبَعِینَیَوْمًا نُطْفَهً، ثُمَّ یَکُونُ عَلَقَهًمِثْلَ ذلِکَ، ثُمَّ یَکُونُ مُضْغَهً مِثْلَ ذلِکَ، ثمَّ یُرْسَلُ إلَیْهِ الْمَلَکُ فَیَنْفُخُ فیهِ الرُّوحَ، وَیُؤمَرُ بأرْبَعِ کَلِمَاتٍ: بِکَتْبِرِزْقِهِ وَأَجَلِهِ وَعَمَلِهِ وَشَقِیٌّ أوْسَعِیدٌفَوَاللهِ الَّذِی لاَ إِلَهَغَیْرُهُ، إِنَّ أَحَدَکُمْ لَیَعْمَلُ بِعَمَلِ أَهْلِ الْجَنَّهِ حَتَّى مَایَکُونَ بَیْنَهُ وَبَیْنَهَا إِلاَّ ذِرَاعٌ، فَیَسْبِقَ عَلَیْهِ الْکِتَابُ،فَیَعْمَلَ بِعَمَلِ أَهْلِ النَّارِ فیَدْخُلَهَا، وَإِنَّ أَحَدَکُمْ لَیَعْمَلُبِعَمَلِ أهْلِ النَّارِ حَتَّى مَا یَکُونَ بَیْنَهُ وَبَیْنَهَا إِلاَّ ذِرَاعٌ،فیَسْبِقَ عَلَیْهِ الْکِتَابُ، فَیَعْمَلَ بِعَمَلِ أَهْلِ الْجَنَّهِفَیَدْخُلَهَا".
ترجمه حدیث:
فرستاده خدا که اوست پیغمبر راست‌گو، و راست‌گو دانسته شده فرموده اند :
که محققاً خلقت یکی از شما در شکم مادرش چنین انجام می‌گیرد: چهل روز به حالت نطفه است، پس از آن پارچه خونی در مدتی دیگر می‌شود، پس از آن همچنین در چهل روز دیگر پارچه گوشتی می‌باشد، پس از مدتی که گذشت، خدای تعالی به سوی او فرشته‌ای می‌فرستد تا روح درآن بدمد، و فرشته مأمور است به نوشتن چهار کلمه: نوشتن روزیش، مدت عمرش، کردارش، و این که بدبخت یا نیک‌بخت است.
پس سوگند به خدایی که هیچ معبودی به حق غیر او نیست، محققاً یکی از شما به کردار اهل بهشت می‌پردازد، تا آن که میان او و رسیدن به بهشت جز یک ذرع نمی‌ماند، در آن موقع سرنوشتش و فرجام کردارش بر او پیش می‌گیرد و به عمل مردم دروزخی می‌پردازد و پایان بد سبب رفتنش به دوزخ می‌گردد.
و محققاً یکی از شما به کردار مردم دوزخی می‌پردازد، تا جایی که میان او و رفتن به دوزخ جز یک ذرع نمی‌ماند، و در آن موقع سرنوشتش بر او پیشی می‌گیرد پس به کردار بهشتیان می‌پردازد و فرجام نیک سبب رفتنش به بهشت می‌شود.
شرح حدیث:
پیامبر (ص) فرموده اند : آن موقع که دمیدن جان در تن جنین می‌رسد، و در آن موقع فرشته‌ای مأمور می‌شود تا سیمی از سیم‌های ارواح به تن جنین متصل سازد، قلب به حرکت می‌آید و رگ‌ها به جنبش می‌پردازند و معده مشغول فعالیت می‌شود و شش‌ها نفس می‌کشند، و تن بی‌جان جنین به صورت یک حیوان زنده و با شعوری درمی‌آید که انسان نامیده می‌شود.
در آن لحظه اتصال روح چهار کار دیگر صورت می‌گیرد، فرشته روزی آن جنین را می‌نویسد که تنگ‌روزی است یا فراخ روزی، و این که از ابتدا تا انتهای عمر تنگ‌روزی است و یا برعکس، و فرشته مدت عمر جنین را می‌نویسد که عمر او دراز است یا کوتاه، و فرشته کار جنین را می‌نویسد که فرجام نیک دارد و عاقبت به خیر است و یا بد فرجام است و عاقبت نابخیر
(مراحل خلقت انسان در قرآن :
" یَا أَیُّهَا النَّاسُ إِنْ کُنْتُمْ فِی رَیْبٍ مِنَ الْبَعْثِ فَإِنَّا خَلَقْنَاکُمْ مِنْ تُرَابٍ ثُمَّ مِنْ نُطْفَهٍ ثُمَّ مِنْ عَلَقَهٍ ثُمَّ مِنْ مُضْغَهٍ مُخَلَّقَهٍ وَغَیْرِ مُخَلَّقَهٍ لِنُبَیِّنَ لَکُمْ وَنُقِرُّ فِی الْأَرْحَامِ مَا نَشَاءُ إِلَى أَجَلٍ مُسَمًّى ثُمَّ نُخْرِجُکُمْ طِفْلًا ثُمَّ لِتَبْلُغُوا أَشُدَّکُمْ وَمِنْکُمْ مَنْ یُتَوَفَّى وَمِنْکُمْ مَنْ یُرَدُّ إِلَى أَرْذَلِ الْعُمُرِ لِکَیْلَا… "(سوره ی حج /آیه ی ۵)
ای مردم ! اگر درباره‌ی رستاخیز ( مردگان و زندگانی دوباره‌ی ایشان ) تردید دارید ، ( بدین نکته توجّه کنید تا به گوشه‌ای از قدرت الهی پی ببرید و به خود آئید : ) ما شما را از خاک می‌آفرینیم ، سپس ( این خاک پیش پا افتاده را ) به نطفه ، و بعد ( نطفه ، این پدیده‌ی اسرارآمیز فراهم آمده از اِسْپِرم مرد و اُووِل زن را ) به خون بسته ( ی زالو مانند ) ، و پس از آن ( این خون بسته را به چیزی شبیه ) به یک قطعه گوشت ( جویده شده ) در می‌آوریم که برخی ( کامل و تامّ الخلقه و ) بسامان ، و برخی ( ناتمام و ناقص‌الخلقه و ) نابسامان است . ( همه‌ی اینها ) بدین خاطر است که برای شما روشن سازیم ( که ما بر آفرینش و تغییر و تبدیل و هرگونه کاری ، از جمله زندگی دوباره بخشیدن توانائیم ) . ما جنینهائی را که بخواهیم تا زمان خود در رحمها نگاه می‌داریم و آن گاه شما را به صورت کودک ( پسر یا دختر ، از شکم مادران ) بیرون می‌آوریم ، سپس ( شما را تحت نظارت و رعایت خود می‌پائیم ) تا به رشد جسمانی و عقلانی خود می‌رسید . برخی از شما ( در این میان ) می‌میرند و بعضی از شما به نهایت عمر و غایت پیری می‌رسند . تا بدانجا که چیزی از علوم خود را به خاطر نخواهند داشت ( و دانسته‌های خویش را فراموش کرده و از یاد می‌برند ، و درست همانند یک کودک می‌شوند …)).
در این حدیث مبارک، مهمترین مسایل زندگی مورد شرح قرار گرفته است: روزی، عمر، پایان و فرجام کارهای شخصی در این حدیث تصریح شده است که روزی و عمر دو موضوع نوشته شده در تقدیر ازلی است و هر فرد تا ذره‌ای از روزیش باقی است، از جهان نخواهد رفت، و این دو امر که بشر تمام همت خود را معطوف آن داشته است، مسأله‌ای است که از آن فارغ گشته و عمل شخص در نکوکاری و بدکاری مایه نیک‌بختی و یا بدبختی اوست، و در حقیقت فرجام نیک درو شده‌ی کردارهای پسندیده است که در آخر کار نتیجه می‌دهد، و عاقبت بد هم درو شده کارهای ناپسندیده است که ثمر تلخ آن بدفرجامی است، نامعلومی پایان کار در همه امور جاری است.
هر که در دایره‌ی گردِشِ ایّام، افتاد *** کان که شد کُشته‌ی او، نیک سرانجام، افتاد(حافظ)
مردم از دست غیر می‌نالند *** سعدی از دست خویشتن فریاد (سعدی)
"وَقُلِ اعْمَلُوا فَسَیَرَى اللَّهُ عَمَلَکُمْ وَرَسُولُهُ وَالْمُؤْمِنُونَ وَسَتُرَدُّونَ إِلَى… توبه /۱۰۵"
بگو : ( هرچه می‌خواهید ) انجام دهید ( خواه نیک ، خواه بد . امّا بدانید که ) خداوند اعمال ( ظاهر و باطن ) شما را می‌بیند ( و آنها را به حساب شما می‌گیرد ) و پیغمبر و مؤمنان اعمال ( ظاهر ) شما را می‌بینند…)
امیدوارم با این عقیده به سرنوشت انسان بنگریم اگر که سعی و تلاش نمود و نتیجه نگرفت، می‌داند سرنوشت او دخالت داشته و برای مصلحت او بوده است .روی این اصل، در برابر هیچ شکستی شخص با ایمان نومید نمی‌شود، و بلکه با ایمان به تقدیر با آمادگی بیشتر و تهیه وسایل مجهز آماده حصول و به چنگ‌آوردن مطلوب می‌شود.
چون قضا آید شود دانش به خواب *** مه سیه گردد بگیرد آفتاب (مولوی)
"هُوَ الَّذِی خَلَقَ لَکُمْ مَا فِی الْأَرْضِ جَمِیعًا… بقره /۲۹"
اوست خدایی که آنچه در زمین است همه را برای شما آفرید!. بهترین گواه است، و معلوم است آنچه برای آدمیان آفریده شده باشد، حصول آنها برای زندگی آدمیان از راه اختیار وکوشش و تلاش میسر خواهد شد.
اختیاری هست ما را در جهان *** حس را منکر نتانی شد عیان
همه اینها برای این است که آدمی در این چهار روز عمر به هیچ مغرور نشود، و در همه کار از خدای بزرگ که بر همه چیز توانا است مدد بخواهد، و همیشه هرچه از خدا می‌خواهد در نظر بگیرد که خواستن تنها کافی نیست، بلکه از خدا بخواهد تا آنچه را می‌خواهد برایش فراهم سازد، و خیر و خوشی او را در آن قرار دهد، زیرا چه بسیار چیزها که می‌خواهیم و هرگاه میسر شود و خیر و خوشی همراه نداشته باشد، همه اش و بال و محنت خواهد بود و خوشا آدمی که همتی بلند و ایمانی قوی داشته باشد و مدار اعمال خود را بر خیر و نیکی بنهد، دنیا و آخرت لبخند نیک‌بختی به روی او می‌زنند.
جهد از تو و از خدا توفیق *** زان که این هردو با همند رفیق (مولوی)
هرگاه جهد و کوشش در راه خیر باشد توفیق خدای تعالی هم با آن یقیناً همراه است، همانطور که اگر جهد و سعی در راه بشر و فساد باشد از توفیق محروم نخواهد ماند. و به قول شاعر: جهد بی‌توفیق جان‌کندن بود !!!
از پروردگار توانا خواستاریم همگی مان را به زیور ایمان آراسته گرداند، و به حلیه اخلاص پیراسته سازد تا به قلب و زبان و اعضایمان همه در راه رضای خدا بکوشیم، و برای سعادت خود و خیرخواهی خلق بجوشیم…
منابع:
۱- قرآن کریم
۲- تفسیر نور جناب مصطفی خرمدل
۳- کتاب شرح اربعین امام نووی (ترجمه و شرح محمد علی خالدی /سلطان العلما)
ومن الله التوفیق
خرداد /۱۳۹۵
ثبت دیدگاه