اگر کمی چرت بزنید، سرحال می شوید

زینب حکیمی ///  گاهی اوقات افراد از چرت زدن ما در روز گله مند می شوند و ما را تنبل خطاب می کنند. در حالیکه چرت زدن یک فرم سریع خواب است که می تواند بدن و ذهن را بازسازی کند و تحقیقات زیادی فواید آن را نشان داده اند. چرت زدن ۴۰ دقیقه ای عملکرد فرد را تا ۳۴ درصد و هوشیاری او را تا ۱۰۰ درصد بهبود می دهد.

چرت زدن به شما کمک می کند چیزها را به خاطر بیاورید

موقع چرت زدن، عملکرد ذهنی و توانایی حفظ اطلاعات افزایش پیدا می کند. چرت زدن، ارتباطات عصبی که خاطرات ما را تشکیل می دهند، تقویت می کند.

در طول خواب، مناطقی از مغز که در بازیابی حفظیات درگیر هستند، ممکن است دوباره فعال شوند. اساسا عملکرد عصبی در خواب مجددا فعال می شود. با این اتفاق، خاطره ها دوباره بازیابی و در حافظه بلندمدت ذخیره می شوند. یک مطالعه نشان داد وقتی که شخص چرت می زند، کلماتی که آموخته، ۵ برابر بهتر یادآوری می شوند.

چرت زدن باعث بهبود سلامت قلب می شود

نه تنها خواب برای مغز مفید است، به حفظ سلامت قلب نیز کمک می کند. قلب و عروق در هنگام خواب استراحت می کنند، زیرا در طول خواب یک کاهش کلی در خروجی های قلبی عروقی وجود دارد. در عوض سیستم پاراسمپاتیک که به عنوان پاسخ استراحت و هضم شناخته شده است، اجرا می شود. 

یک مطالعه در کشور یونان نشان داد کسانی که به طور منظم خواب نیمروزی دارند، ۳۷ درصد کمتر از دیگران بر اثر مشکل قلبی می میرند. همین طور اثبات شده است که کمبود خواب می تواند به بروز مشکلات قلبی منجر شود.

چرت زدن استرس را کاهش می دهد

خواب آلودگی با افزایش فشار خون و سطوح هورمون استرس (کورتیزول) ارتباط دارد. بنابراین کاهش استرس از طریق چرت زدن میسر است و سطح کورتیزول در طی خواب کاهش پیدا می کند. چرت زدن می تواند کمبود خواب شب ناشی از کورتیزول را از بین ببرد. 

آن هایی که در طول روز چرت می زنند، کاهش فشار خون بیشتری نسبت به آن هایی که این کار را انجام نمی دهند دارند. چرت زدن روزانه میزان هورمون استرس را در بدن کاهش می دهد که خود برابر است با کاهش استرس و کاهش خطر ابتلا به بیماری های قلبی.

چرت زدن به کاهش وزن کمک می کند

همه این را می دانیم که نمی توان از میان وعده های شیرین در بعد از ظهر چشم پوشی کرد. این حالت ناشی از یک شیب طبیعی در ریتم شبانه روزی بدن (ساعت داخلی بدن) است که باعث می شود بعدازظهر شما احساس خستگی کرده و نیاز به مصرف چنین میان وعده هایی پیدا کنید. اما اگر چرت نیمروزی داشته باشید، هوس مصرف خوراکی های ناسالم از بین می رود و در نتیجه دچار اضافه وزن نمی شوید. 

شواهدی وجود دارد که نشان می دهد در هنگام خواب هورمون گرلین (موجب افزایش اشتها می شود) محدود شده و در عوض هورمون لپتین ( که موجب کاهش اشتها می شود) افزایش می یابد. به همین دلیل افرادی که شب ها خوب نمی خوابند، بیشتر به مصرف هله هوله روی می آورند. به ویژه ممکن است برای جبران انرژی از دست رفته، بیشتر به سمت مصرف نوشیدنی ها و خوراکی های شیرین بروند. از این نقطه نظر، چرت زدن یک روش سالم برای مبارزه با چاقی است.

چرت زدن باعث بهبود خلق و خو می شود

اگر شب ها خوب نخوابیم، تعادل عصبی و هورمونی بدن به هم می ریزد که منجر به احساس تحریک پذیری و خستگی ما خواهد شد. چرت زدن باعث می شود سیستم غددی عصبی به سطوحی که باید بعد از خواب خوب شبانه برسند، بازگردند. اما باید مطمئن شوید که بعد از خواب نیمروزی احساس سستی و ضعف و بی حالی نداشته باشد. سعی کنید فقط ۲۰ تا ۳۰ دقیقه چرت بزنید.

چرت زدن موجب تقویت سیستم ایمنی بدن می شود

یکی دیگر از مزایای چرت زدن، این است که به بدن ما در دفع میکروب ها کمک می کند. بی خوابی ممکن است کار سیستم ایمنی بدن را مختل کند، ولی چرت زدن می تواند به حفظ عملکرد مناسب سیستم ایمنی بدن کمک کند. 

یک مطالعه نشان داد که تعداد گلبول های سفید خون (که با عفونت مبارزه می کنند) طی یک شب بی خوابی افزایش می یابند، اما چرت زدن سطح گلبول های سفید را به حالت طبیعی باز می گرداند. این تاثیر در گروهی که تنها اجازه داشتند در شب بخوابند، اما اجازه ی چرت زدن نداشتند، دیده نشد. همچنین چرت زدن به بازسازی پوست و بافت ها کمک می کند.

چرت زدن عملکرد جسمی را بهبود می بخشد

چرت زدن مهارت های شما را بهبود می دهد. سیستم حرکتی می تواند دچار خستگی خیلی شدید به خاطر فعالیت بیش از اندازه شود که منجر به کندی یا کاهش دقت عملکرد سیستم حرکتی می شود. چرت می تواند خستگی این سیستم را کاهش دهد و سرعت و دقت را دوباره بالا ببرد. 

بهتر است قبل از فعالیت چرت بزنید یا بعد از آن؟ بدیهی است هر دو مفیدند. از آنجا که افزایش سطح هورمون ها در خواب متوقف می شود، بهترین فرصت برای عضلات و بافت همبند است تا خود را بازسازی کنند. همچنین در تحقیقاتی نشان داده شده است که چرت زدن برای ورزشکارانی که کمبود خواب داشتند، سرعت دویدن را بیشتر کرده است.

چرت زدن حواس را قوی تر می کند

شما هم احتمالا وقتی خوابتان می آید، خستگی چشم را تجربه کرده اید. در این حالت گوش هایتان به سر و صدا حساس تر می شوند. مهارت های حسی بستگی به توانایی مغز به شکل دادن ارتباطات عصبی جدید دارد که ممکن است در طول خواب تقویت و تثبیت شود. ممکن است خواب به ما کمک کند تا اطلاعات حسی پریشان کننده ای که به مغز ما هجوم آورده اند را فیلتر کنیم. 

حواس ما نیز می توانند خسته شوند، اما یک خواب نیمروزی می تواند باعث استراحت آنها شود، به خصوص برای مهارت های ادراکی، مانند کمک به یک رادیولوژیست جهت پیدا کردن تومور در تصاویر پزشکی.

چرت زدن خلاقیت را افزایش می دهد

چرت زدن به طور کلی می تواند بسیاری از عملکردها را تقویت کند. همچنین می تواند به طور خاص خلاقیت را نیز افزایش دهد.

وقتی یک کامپیوتر هنگ می کند، برایش خوب است، زیرا نشان می دهد فایل های زیادی قبلا در آن باز شده اند و راه اندازی مجدد آن مستلزم پاک شدن بی نظمی هاست و در نتیجه عملکرد دستگاه بهتر می شود. وقتی هم شما چرت می زنید و یا می خوابید، مغز شما آشفتگی ها و بی نظمی ها را پاک می کند و مجددا راه می افتد. به همین دلیل زمانی که شما بعد از یک آشفتگی ذهنی به خواب می روید، حتی به اندازه یک چرت کوتاه، به طور ناگهانی راه حل ها و ایده های جدیدی به ذهن تان می آید. 

نیمکره ی راست مغز که با خلاقیت ارتباط دارد، در طول چرت زدن بیدار است، اما نیکره ی چپ در این زمان آرام باقی می ماند. چرت طولانی به افراد اجازه می دهد که به مرحله ی REM خواب وارد شوند و به مسائل نیازمند خلاقیت کمک می کند تا حل شوند. به همین دلیل در شرکت های بزرگی مانند گوگل، به کارمندان اجازه ی چرت زدن می دهند. برای بهره مندی بیشتر از چرت زدن، می توانید از چشم بند و گوشی استفاده کنید و از زنگ ساعت تلفن همراه تان برای بیدار شدن کمک بگیرید.