ایبوپروفن ( Ibuprofen )

نویسنده : سندس ولدبیگی

ایبوپروفن جزو داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی  (NSAIDs) است.داروهای شناخته شده دیگر این دسته ،آسپرین، دیکلوفناک و پیروکسیکام است .
این داروها همان طور که از اسمشان پیداست ضد التهاب هستند و در توقف نشانه ها و علائم التهاب نقش دارند.این داروها اثر ضد درد و ضد تب هم دارند .
فعالیت ضد التهابی  NSAIDها عمدتا با مهار سنتز(ساخت)پروستاگلاندین ها که واسطه هایی برای ایجاد التهاب هستند صورت می گیرد.این اثر با مهار عمل دو آنزیم COX1  و COX2  صورت می گیرد که ایبوپروفن روی آنزیم COX1  اثر دارد.اما داروهایی که روی COX2  اثر می کنند برای دستگاه گوارش بی خطر ترند.
این داروها حساسیت عروق خونی را نسبت به دو ماده برادی کینین و هیستامین که گشاد کننده عروق هستند ،کاهش می دهند و گشادی عروق ناشی از التهاب را معکوس می کنند و باعث کاهش علائم التهاب می شوند.

ایبوپروفن برای تسکین علائم آرتریت (التهاب مفصل)، دیس منوره (قاعدگی دردناک)، حملات نقرس و آسیب‌های حین ورزش و نیز به عنوان تب‌بر و ضد درد به ویژه در دردهای ناشی از التهاب استفاده می‌شود.
ایبوپروفن در دوز ۲۰۰ تا ۴۰۰ میلی‌گرم در بیشتر کشورها بدون نسخه فروخته می‌شود. مدت تأثیر آن با توجه به مقدار از ۴ تا ۸ ساعت متغیر است.
در دوزهای حدود mg/d2400 معادل g4 آسپرین اثر ضد التهابی دارد و در دوزهای پایین تر از این مقدار اثر ضد دردی دارد اما فاقد اثر ضد التهابی است.
این دارو به صورت غیر نسخه ای تحت نام های تجاری گوناگون در دوزهای کم قابل دسترسی است.
در سه فرم خوراکی(قرص،کپسول،قطره،سوسپانسیون)، موضعی (پماد) و مقعدی (شیاف) موجود است.
فراورده ژل مایع ایبوپروفن با اثر بخشی سریع در دردهای بعد از جراحی دندان موثراست.
فراورده جدید این دارو،کرم موضعی است که از طریق پوست جذب می شود و در درمان التهاب مفصل زانو موثر است.

روش مصرف :
قرص ایبوپروفن را بهتر است با غذا و همراه یک لیوان پر از آب خورد.

اگر روزی یک یا دو بار ایبوپروفن مصرف می‌کنید و یک نوبت را فراموش کردید، اگر حداکثر تا ۲ ساعت آن را به یاد آورید بلافاصله مصرفش کنید، در غیر این صورت نوبت فراموش شده را رها کرده، به برنامه منظمتان برگردید.
اگر روزانه بیش از دو نوبت ایبوپروفن مصرف می‌کنید، به محض این که نوبت فراموش شده را به یاد آورید مصرفش کنید. اما اگر تقریبا موقع نوبت بعدی رسیده بود، نوبت فراموش شده را مصرف نکنید.
مقدار دارو را دو برابر نکنید.
هنگام مصرف ایبوپروفن ، نباید بیش از مقدار مشخص شده بر روی جعبه دارو مصرف کنید، مگر طبق دستور پزشک. این دارو می‌تواند موجب کبودی و خونریزی زیاد شود چون داروهای این دسته باعث کاهش تجمع پلاکتی می شوند.

عوارض جانبی :
ایبوپروفن مانند خیلی از داروهای این دسته  محرک معده است  می تواند منجر به درد یا سوزش معده؛ تهوع یا استفراغ یا  زخم های گوارشی و خونریزی شود.
بیشترین تحریک گوارشی را آسپرین دارد و داروهای جدیدتر حساسیت کمتری ایجاد می کنند.
این داروها عوارض کلیوی شامل احتباس ادرار و گاهی عوارض کبدی هم دارند.ایبوپروفن در مقایسه با ایندومتاسین که از داروهای این گروه است کمتر باعث احتباس ادرار می شود.
در افرادی که به آسپرین حساسیت ریوی و برونشی دارند نباید ایبوپروفن تجویز شود.
استفاده همزمان ایبوپروفن وآسپرین درافرادی که در معرض خطر قلبی عروقی هستند اثر محافظت کنندگی قلبی عروقی آسپرین را کاهش می دهد.