نظام سلیمانی / استان کرمانشاه در غرب ایران حدود ۳۷۰ کیلومتر مرز مشترک با کشور عراق و اقلیم کردستان دارد ، در آنسوی مرز استان کرمانشاه در کشور عراق استانهای سلیمانیه ، حلبچه و دیاله قرار دارند .
استان کرمانشاه در طول این مرز وسیع دارای شش مرز رسمی و بازارچه مرزی است ، مرز رسمی خسروی ، پرویزخان ، سومار و بازارچه های مرزی شوشمی ، شیخ صله و تیله کوه دروازه های تبادلات تجاری ، صادرات و مسافر میان این استان و کشور همسایه ی غربی آن هستند .
اما بنا بر شواهد تاریخی یکی از قدیمی ترین گمرکات و مرزهای رسمی استان کرمانشاه مرز نوسود و گمرک شوشمی است ، که از سال ۱۳۰۶ هجری شمسی ( یعنی حدود ۹۱ سال پیش ) تاکنون به صورت رسمی گذرگاه مهم در مبادلات مرزی و مسافری میان دو کشور ایران و عراق مطرح بوده است ، هرچند این تاریخ طولانی نود ساله شاهد حوادثی بوده است که قرارداد ۱۹۷۵ الجزایر ،جنگ هشت ساله ، ناامنی های سیاسی دهه شصت و نابسامانی های سالهای اخیر کشور همسایه مرز ریشه دار و قدیمی استان را از رونق گذشته انداخته است …
اما همه آن دلایلی که ۹۰ سال موجب رسمیت این مرز و استقرار گمرک در آن گردید ، امروز هم وجود دارد .
این مرز نزدیک ترین مرز به شهرهای حلبچه و سلیمانیه است ، این مرز در میانه مسیری کوتاه و جذاب میان دو کلان شهر تاریخی و مهم کرمانشاه و سلیمانیه می باشد .
اثبات و اصرار منطقی بر این مدعا که مرز نوسود و گمرک نود ساله شوشمی ، “قابلیتی بی بدیل” برای سه استان دو سوی مرز و بویژه استان کرمانشاه است ، هرگز دشوار نخواهد بود .
میگوییم “پتانسیلی بی بدیل ” است و کاملا به معنای این واژه ” بی بدیل ” آگاه هستیم .
می توان اثبات کرد ، استدلال کرد ، و اصرار نمود که هرگز و هرگز تا آینده ای دور هیچیک از مرزهای موجود در استان کرمانشاه نخواهد توانست جایگزین قابلیت ها و پتانسیل های منحصربفرد نهفته در مرز تاریخی نوسود و شوشمی بعنوان کوتاهترین ،جذاب ترین و اقتصادی ترین مسیر میان شهرهای کرمانشاه ، حلبچه و سلیمانیه شود .
استان کرمانشاه سالهاست در وضعیت اقتصادی مناسبی قرار ندارد، بیکارترین استان کشور سالهاست عنوانی برای این استان است! لازم است مدیریت عالی استان این تداوم ناکامی ها برایش تلنگری باشد در لزوم بازنگری سیاست ها و رویکردها بویژه در حوزه مرزهای فعال امروز استان باشد . مرزهای فعال کنونی که هرگز نتوانسته است تحولی ملموس در اقتصاد و بازار و تجارت و توریسم کلانشهر کرمانشاه ایجاد نماید .
آنچه به عنوان قابلیت “بی بدیل” – بویژه مرز مسافری – نوسود مطرح می نماییم ، به دلایل بسیاری که ذکر آنها می تواند موضوع نوشتار دیگری باشد و البته ورود سالانه صدها هزار نفر گردشگر از اقلیم کردستان و حتی بخش های جنوبی عراق! ، قادر خواهد بود ، گره ” کور ” رونق اقتصاد و بازار ، رونق فرودگاه و راه آهن ، توریسم تجاری ، درمانی و دانشگاهها ی کلان شهر کرمانشاه را باز نموده و نقطه عطفی در رشد و توسعه استان کرمانشاه و بویژه شهر کرمانشاه ایجاد نماید .
نویسنده این سطور ، تمام دروازه های مرزی استان کرمانشاه را دیده است ، انبوه تریلرها و کامیون های موجود در مرز پرویزخان را دیده است ، زیرساخت های مناسب مرز خسروی را دیده است ، قابلیت های نوظهور مرز سومار را در تجارت دیده است …….
اما نویسنده همچنان و با قاطعیت معتقد است که مرز شوشمی نوسود بیش از همه این مرزها می تواند در رشد و توسعه اقتصاد امروز استان کرمانشاه و کلان شهر کرمانشاه نقش موثر داشته باشد .
این ظرفیت بی بدیل استان کرمانشاه در سایه تنگ نظری های سخیف منطقه ای ( اورامانات ) و البته بی توجهی ها ی ناشی از بی مهری در مدیریت کلان استان کرمانشاه هنوز تنها بعنوان یک ظرفیت بالقوه برای منطقه و استان کرمانشاه باقیمانده است ! هرچند این مهمترین ظرفیت و پتانسیل توسعه شهرستان پاوه و استان کرمانشاه ، در گذر زمان ممکن است در سایه عدم شناخت و عدم برنامه ریزی مناسب برای همیشه از دست برود!
سخنی با مسئولین محلی شهرستان پاوه
باور کنیم مرز مسافری نوسود می تواند به عنوان کوتاهترین ، جذاب ترین و اقتصادی ترین راه تاریخی میان شهر بزرگ کرمانشاه و شهرهای سلیمانیه و حلبچه در یک کلام اقلیم کردستان و ایران باشد . اگر نود سال قبل اینگونه بوده است ، امروز هم همان است ! و این مهم ترین پتانسیل شهرستان پاوه در توسعه پایدار خواهد بود ، نه مربوط به این نسل که متعلق به همه نسل های این منطقه خواهد بود .
راهی که در انتهای کنارگذر شهر شاهو ، به بن بست رسید ، آغاز نادیده گرفتن این ظرفیت بود ، مقاومت های غیرکارشناسی در احداث کنارگذر جنوبی شهر پاوه ، زخم مهلکی بر این پتانسیل بی بدیل خواهد بود و البته کوتاهی احتمالی در عدم برنامه ریزی مناسب مسیر کنارگذر در شهر نوسود از سوی مسئولین محلی این شهر …
در جهت استفاده از این ظرفیت بالقوه مرز اما کارهای بسیاری می توان انجام داد و البته کارهای بسیاری ” نباید ” انجام داد ! اگر می پذیریم که این مرز همچنان مهمترین قابلیت و پتانسیل شهرستان پاوه است ، چاره ای جز این نیست که تمام برنامه ریزی های شهرستان بر محور و مدار این موضوع صورت گیرد ….
چاپ شده در شماره ۵ دوهفته نامه کۆمەکاڵ
ثبت دیدگاه