نــه وروز گــول

گردآورنده: میلاد یوسفی 

نـــه وروز گــــول خیــزان، نـــه وروز گــول خیـــزان

واده ی وه هـــــــــاره ن، نـــه وروز گــول خیــــزان

بـــــــه ده ن کــــافووران، خــــــال خـــــورده ریـــــــــزان

پوشــان مایــه ی عــه تـر بـوی عــه نـبــه ر بیــــــــــزان

نـــــه وروز گــــول جـاسووس گولانــی تــــــــــازه ن

وه هـــــــــار کیـــــانـــــــان، مـــــــزانــــــــی وازه ن

بافتــــه ن پـــــــه ی زینــــــه ت ره ندانــی دولبـــــــه ر

چـــــــوون جــوقــــــــه ی تــاوس بپیـکان وه ســـــــه ر

قــاســــــد نـــه وروزان نـــــه پـــای هـــــــه رده وه

یــــه ک یــــه ک بــــه ر ئـامـان نـه تـوی پـه رده وه

هیمــای خــــو زمســـان تـــــه شـریف نــــه بــــه رده ن

نـــــه وروز گـــــول مــــوژده ی وه هــــــــــار ئـــــاورده ن

مــــــــــزانـــی بـــــــــدو زو مســــــان ویــــــــه رد

تــه ختی یــه خ بـه ندش هـه وا دا بــه گـــــــه رد

ئــه ر ســـه د کــه هــه وای ســه ردیش بـــه رو تـــه ن

خــورشید مــــه نـــزلگاش نــــه بــورجـــی حــوتـــــــه ن

بـــــه لـی، جـارچیـان نـــه وروز جـــــار مـــــــه دان

جـــــاری پـادشــــای نــــه و وه هـــــار مــــــه دان

بـــــادی واده ی وه شــت جــــــه کوسـار مــــه یــــــو

یـــــــاران مزانــــــی، نــــــه و وه هــــــار مـــــه یــــــو

پـادشــــــای وه هــــــــار واده ی وه ختشــــــــه ن

بــه تــه عجیــل مــه یــو، ئـامـای جـــه ختشـــه ن

وه ختـــــه ن شــــای وه هــــــار بنیشــو نــــه ده و ر

جـــــار بکیشـو ره عــــد، تـــه مـــه لـــوول و هــــه ور

وه ختـــــــه ن بـگیـــرو رووی ده شتــــی ســـــــارا

کـــه وکـــه بــــه ی وه هــــار و ینــه ی شــای دارا

وه ختــــــه ن بــــه یــــو بــــه ر ئـــوردووی گـــولالان

گیــــران ده رو ده شت، چـوون هـــه رده ی جـــاران

وه ختــــه ن شـــــای وه هـــــار بـکیـانـو خـــــه لات

سه وزی ئه تله س ره نگ په ی رووی سه ربیسات

وه ختـــــــه ن شــــه قایــــق ســـه ر بــاوه رو بــه ر

هوردو ئـــالای ســـــوور جــــــه بـالای کــــه مـــــه ر

وه ختـــــــه ن بــــولبـــولان جــــه شیریــن خــــاودا

بیــــدار بــــان جـــه مـولـک خـاســه ی زه هــــاو دا

وه ختــــه ن ساریــش بــــو خــاترشـــــان جــــه داخ

کــه ت بنیـان بــه عــه زم گــول گــه شتـی لــه یلاخ

فـه سلی نـه و وه هـار وه ختی گـول گـه شتــه ن

سـه رزه مین بـه ره نـگ سارای بــه هـه شتـــه ن

وه ختــی شـادی و عــه یش ئــه یـامی سـه یـره ن

پـه نـه ش دلشاده ن، ئـه ر وه حش، ئـه ر تـه یـره ن

ئــــه گــــه ر خــاتــر یــو نــــاچـــاخــــه ن، زویــــر

وه هــــار بــی کـــه یفیـش مــه بــه رو جــه ویـــر

چــــونکـــه شــــای وه هــــــار شــــادی مــــه وازو

هیـچ کـــه ســـی خـــه منـاک، مـــه لــوول، نمــازو

«صـه یـدی» چـوو ن مـه لـوول هیجرانـی یـــاره ن

فیشتـه ر خـــه مناکیـش فــه سـلی وه هــــاره ن 

۱- گل نوروز بیرون آمده، موقع بهار است و به همین خاطر گل نوروز بیرون آمده و سبز شده است.

۲- سفید تنان و گل های خال خالی کوچک خود را با بوی عطر خوششان آراسته اند.

۳- بهار گل نوروز را برای جاسوسی فرستاده تا با خبر شود و برای بیرون آمدن گلها و آمدن فصل بهار مژدگانی بدهد.

۴- دلبرهای جوان برای آراستن خود گل نوروز را همچون تاج طاووس بر سر خود می گذارند.

۵- قاصد نوروز از دامن دشت یک یک در حال بیرون آمدن از پرده است.

۶و۷- هنوز که زمستان نرفته ، گل نوروز مژده بهار را آورده است که مژدگانی بدهد زمستان رفت.

۸- اگرچه سردی هوا بدن را بی حس می کند ولی آفتاب در برج حوت است.( یه ضرب المثل عربی هست که میگه: اذا دخل الشمس فی الحوت، البرد یموت)

۹-بله، ندا دهندگان نوروز و پادشاه بهار تازه را ندا می دهند.

۱۰-بادی که وعده ی بارارن بهاری را می دهد از کوهساران می آید، ای دوستان این مژدگانی بهاری تازه است.

۱۱- موقع آمدن پادشاه بهار است، که با سرعت و شتاب می آید.

۱۲- نزدیک است که پادشاه بهار بر سر تخت بنشیند و ندادهندگانش(ابر و رعد و برق)آمدنش را ندا دهند.

۱۳- نزدیک است که شکوه و عظمت بهار چهره در و دشت را مانند شاه دارا بگیرد.

۱۴- نزدیک است که سپاه گلها بیرون بیاید و در و دشت را مانند سابق بپوشاند.

۱۵- نزدیک است که گلها به هزار رنگ، زرد و سفید و قرمز همچو پارچه ی فرنگ بدرخشند.

۱۶- نزدیک است که شاه بهار از رنگهای سبز و اطلسی برای زمین هدیه و خلعت بفرستد.

۱۷- نزدیک است که شقایق سرش را بیرون بیاورد و بر روی شاخه هایش پرچم قرمز را بلند کند.

۱۸- نزدیک است که بلبل ها در شهر ذهاب از خواب شیرین بیدار شوند. (ذهاب: شهری گرمسیر در استان کرمانشاه)

۱۹- نزدیک است که دل بلبل ها  از غم و اندوه التیام پیدا کند و به لیلاخ رو کنند. (له یلاخ: قسمتی از کردستان ایران. منظور شاعر از دو بیت بالا این است که: نزدیک است بلبل ها از مناطق گرمسیر به سمت مناطق سردسیر کوچ کنند.)

۲۰- فصل بهار است، زمان رسیدن گلها و زمین همچون بهشت رنگارنگ است.

۲۱- زمان شادی و گردش و تفریح است و همه جانداران از بهار دلخوش و شادمانند.

۲۲- اگر دل کسی غمگین باشد بهار آن دلتنگی و ناراحتی را از بین می برد.

۲۳- زیرا بهار از خوشی و شادی خوشش می آید، به همین دلیل است که هیچ کس را غمگین نمی گذارد.

۲۴- صیدی چون از دوری یار غمگین و دلتنگ است، بیشتر دلتنگیش فصل بهار است.

منبع: دیوانی صه یدی-هونراوه ی:مه لا موحه مه د سوله یمانی کوری حاجی سه یید مه حموودی هه ورامی -کو کردنه وه و شی کردنه وه ی: محمد امین کاردوخی-که ره تی چاپ:چواره م ،۱۳۸۹- بلاوکردنه وه ی کوردوستان