کرمانشاه – خبرگزاری مهر: لباس محلی مدرکی برای به رخ کشیدن اصالت فرهنگی چندین هزار ساله است. از بازار سنتی و قدیمی کرمانشاه (تاریکه بازار) که عبور می‌کنی آنچه چشم‌ها را به دام خود می‌اندازد زرق و برق لباس‌های محلی است که پر از سنگ، پولک و منجوق دوزی است.
لباس‌هایی که چندین دهه است زیور زنان کرد بوده است و درسال‌های اخیر بیشتر در اعیاد و جشن‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.
به گزارش خبرنگار مهر، پوشش زنان و مردان ایران از زمان‌های قدیم از اهمیت ویژه‌ای برخودار بوده و دارای تنوع فروان در رنگ، طرح و … است و این تنوع با شرایط جغرافیایی، آب و هوا، فرهنگ قومی و وضعیت اقتصادی رابطه مستقیمی دارد. اما امروز به دلایل مختلف این تنوع در حال نابودی است و فقط در بعضی از استان‌ها لباس‌های محلی هنوز هم مورد استفاده قرار گرفته و توانسته اند تا حدودی اصالت خود را حفظ کنند.
مردم کرد لباس محلی را بخشی از فرهنگ خود دانسته یا آن را نشانه هویت فرهنگی خود می‌دانند.
لباس محلی زنان کرد پیراهنی بلند است دارای رنگ‌های متنوع و پولک‌های پرزرق و برق که روی این پیراهن جلیقه‌ای که به زبان محلی به آن «سوخمه» می‌گویند می‌پوشند که بیشتر از جنس مخمل است و بسته به شرایط اقتصادی با سکه به هم وصل می‌شوند. گاهی نیز بر روی سوخمه پیرهنی بلند به نام «کوای» و در بعضی اوقات نیم تنه‌ای به نام «سلته» می‌پوشند که مناسب مجالس شادی است. شلوار زنان کرد، شلواری گشاد بیشتر از جنس ساتن است.
لباس محلی مردان نیز شامل پیرهن کوتاهی به نام چوخه که از جنس پشم و کتان است و شلواری گشاد به نام رانک که از مچ پا تنگ است. بر روی این لباس شالی(پشون) تقریبا به طول ۱۰متر بسته می‌شود و کت کوتاهی از جنس نمد بر روی آن می‌پوشند.
حفظ پوشش کردی نشان اصالت فرهنگی
رئیس میراث فرهنگی استان کرمانشاه در خصوص تاریخ تولید لباس محلی کردی گفت: لباس کردی مردانه بر می گردد به یکی از نقش برجسته های " بلاش" بیستون که فردی در آن شلواری محلی به پا دارد که از پایین تنگ شده و شبیه لباس محلی امروزه است که می تواند نشان دهنده سابقه ۱۰۰۰ ساله لباس کردی باشد.
سپهر ادامه داد: اقوام کرد همیشه سربند به سر داشتند که نوع آن برای زنان و مردان بسته به شرایط سنی متفاوت بوده است. دختران جوان سربندی به نام گلونی که دارای کنتراستی مساوی بین سفیدی و سیاهی بود می پوشیدند. در این میان مسنترها از پارچه ای مخصوص از جنس پنبه که رنگ قهوه ای در آن بیشتربه کار برده می شد و زنان میانسال از پارچه ای لطیف که رنگ مشکی آن بیش از رنگ های دیگر به چشم می خورد استفاده می کردند و گاهی اوقات نیز در بین سربند خود نوعی تاج و تخته قرار می دادند که علاوه بر اینکه وقار آنها را چند برابر می کرد بر قد آنان نیز می افزود.نوع دیگری گلونی وجود دارد که ریشه آن به پشت پا و قدمت آن به بیش از ۱۵۰۰ سال می رسد.
وی افزود: البته نوع بستن سربند یا همان گلونی در قبایل کرد متفاوت است.
وی ادامه داد: سه نوع لباس نمدی چند هزار ساله به اسم های " کرک، کله بال، فرنچی" وجود دارد، که پوشش هر یک از این لباس ها اعتبار اجتماعی افراد را مشخص می کند.
سپهر در رابطه با نوع کفش کردی گفت: در پوشش کردی انواع پاپوش ها وجود دارد، پاپوش های رو رنگی، سوزن دوزی شده با پارچه ای از جنس گلابتون و ابریشم که با منجوق و سنگ بر روی آن نقوش هندسی ایجاد می کردند.
پاپوش های زیر پارچه برای مردان جوان، زیر چرمی مردان میانسال و زیر آجیده برای پیر مردان استفاده می شود.
وی در خصوص کلاه کردی گفت: در پوشش کردی کلاه از جنس نمد به نام "گبور" وجود دارد که تاریخ آن به بیش از ۱۰۰۰ سال قبل بر می رسد که نمونه هایی از آنها در نقش برجسته های تاریخی کرمانشاه مشاهده می شود.
سپهر در رابطه با تنوع کلاه کردی در اقوام مختلف افزود: در ایل کلهر کلاه را با دستمال استفاده می کنند و ایل لکستان، کنگاور و سنقر به گونه ای کلاه را به سر می گذارند که شبیه کلاه لری و زنجانی می شود. کلاه زنان نیز از جنس مخمل است و روی آن را با سکه و سنگ تزیین می کنند.
وی افزود: در پاوه و جوانرود نیز نوعی عرق چین به سر می گذارند که با دیگر قبایل کرد تفاوت دارد.
رئیس میراث فرهنگی استان کرمانشاه ادامه داد: یک نوع لباس کردی به اسم مرس باف وجود دارد، که از موی بزی به نام مرس و با استفاده از دستگاهی به "جولای" که از قدیمی ترین دستگاه های بافت تاریخ بشر است بافته می شود.
در این کلاه فقط از رنگ های اصلی استفاده شده و بر روی آن شالی که فقط سه گره می خورد به نشانه آیین زردتشت یعنی همان "گفتار نیک پندار نیک و کردار نیک" بسته می شود.
وی در توصیف لباس زنان کرد گفت: پیراهنی بلند است بیشتر بارنگ های اصلی " قرمز، آبی، زرد" که بر روی آن با اشکال مختلف منجوق دوزی می شود، و جزء لباس های کاملا پوشیده محلی در ایران به شمار می رود، شلوار آن نیز کاملا پوشیده است .
سپهر افزود: زنان کرد بسته به شرایط اقتصادی از انواع سنگ های قیمتی و نیمه قیمتی با شکل های هندسی و اسلیمی به صورت مچ بند، گردنبند، گوشواره و انگشتر بر روی لباس خود استفاده می کردند.
وی در رابطه با چگونگی حفظ اصالت لباس کردی گفت: لباس کردی به خاطر زیبایی و تنوع فراون، سنگینی و وقاری که به افراد می دهد، پوشش کاملی محسوب می شود و پایبندی اقوام کرد به سنت باعث شده است که تا به امروز اصالت خود را حفظ کند.
سپهر افزود: البته ما باید بیش از اینها به فکر حفظ اصالت پوشش کردی باشیم، و این امر با معرفی فراوان لباس کردی به جهانیان، ترغیب به پوشش لباس و درک بیشتر ارزش های سنتی، خوب خود صورت می گیرد.
وی در پایان افزود: مدت زیادی است که لباس های فرنگی پوشش های محلی ما را تا حدودی از بین برده اند، هر چند این لباس ها با باور و خلقیات ما متفاوت است اما توانسته خود را در دل جوانان جای دهد، ما نباید مرغ همسایه را غاز بدانیم لباس های محلی و بومی خود را فراموش کنیم، قطعا خرید از تولیدات محلی می تواند اشتغال و اقتصاد استان کرمانشاه را بهبود بخشد، پس همه با هم و دست در دست هم می توانیم در معرفی هرچه بیشتر داشته های بومی خود تلاش کنیم که این نیز به نفع استان خواهد بود.
ثبت دیدگاه