روی صورت ولباس دختربچه ی ۵ ساله لکه های شکلات دیده میشد ، مادر پرسشگرانه گفت :«شکلات های روی میز راتو ندیدی؟». دخترک مظلومانه جواب داد:«نه من ندیدم .» مادر پرسید :
:«تو ندیدی کسی آنها را بخورد؟» دخترک این بار هم جواب داد:«نه ندیدم شاید داداش کوچیکه اونوخورده باشه !» مادر عصبانی شد وداد زد :«ای دروغگوی کوچولو،چرا دروغ می گویی ؟پس این لکه ها چیه روی صورت ولباست ؟ باید تنبیه شوی تا دیگه دروغ نگویی وبی اجازه به چیزی دست نزنی ……»
زمانی که کودک دروغ می گوید ،والدین خشمگین می شوند به خصوص وقتی دروغ آشکار است ودروغگو ناشی!!
به این چند نکته توجه نمایید : والدین نباید از کودکان سؤالاتی بپرسند که کودکان به منظور دفاع از خود پاسخ دروغ بگویند. کودکان از سؤالاتی که نقش دام دارند بیزارند ،مخصوصاً زمانی که والدین پاسخ سؤالات را می دانند . در این گونه موارد والدین بهتر است شیوه ی راستی وصداقت را به کار ببرند وخیلی صادقانه موضوع را با او در میان بگذارند به طور مثال بگویند :«می بینم شکلات ها را خورده ای ! دلم می خواست اول از من اجازه می گرفتی ! حالا بهتره بری صورت ولباسهایت را تمیز کنی !!»
سؤال پیچ کردن کودک وبزرگ جلوه دادن موضوع ،کودک را وادار می کند که برای دفاع از خود دروغ بگوید وما عصبانی واین به نفع هیچ کس نیست .پس :
۱ـ سؤالاتی از کودک نپرسید که آنان مجبور به دروغگویی شوند .
۲ـ اگر جواب سؤالی برایتان روشن و واضح است از فرزندتان بازجویی نکنید بلکه صادقانه موضوع را با او در میان بگذارید.
۳ـ تنبیه را از شیوه ی تربیتی خود حذف کنید،خطاها واشتباهات کودکان را با خشونت پیگیری نکنید.
۴ـ به آنها اطمینان دهید که با گفتن حقیقت ،با اشتباهش با ملایمت ومهربانی برخورد خواهد شد.
۵ـ از بکار بردن لفظ دروغ ودروغگو پرهیز کنید.( می توانید به جای اینکه بگویید :«دروغ نگو» بگویید :«راستش را بگو».)
(با احساسات کودک منطقی برخورد کنیم.)
ما اگر می خواهیم راستگویی را به کودک خود آموزش دهیم باید خود را برای شنیدن حقایق تلخ آماده کنیم.به این داستان توجه کنید:
پسر بچه ی ۶سا له اظهار می کند از خواهر شیرخوارش بدش می آید ،مادر با عصبانیت با او برخورد کرده واین حرف پسر بچه را بسیار بد وناخوشایند تلقی می کند واو را از خود می راند.!!
ساعتی بعد پسر کوچولو با خنده به مادرش می گوید که حالا خواهرش را دوست دارد .مادر بدون توجه به دلایل این سخنان متضاد ،در مقابل این سخن کودک را در آغوش گرفته ومی بوسد.
درابتدا کودک احساس واقعی خود را بیان کرد چرا که او کودک است واز اینکه خواهرش بیشتر مورد توجه قرار بگیرد نگران ، اما چون توجه دریافت نمی کند به دروغ متوسل میشود ونتیجه می گیرد .به نتایج بعدی او توجه کنید:
۱ـ در مقابل راستگویی تنبیه می شود.
۲ـدر مقابل دروغگویی تشویق می شود.
۳ـاحساسات بد ومنفی را باید مخفی کرد.
۴ـ مادر دروغگوها را دوست دارد.
اگر می خواهیم کودک صادق وراستگو باشد نباید او را تشویق وتحریک کنیم که درباره ی احساساتش دروغ بگوید بهتر است ما در مقابل احساسات منفی کودک واقع بین باشیم وبه او اجازه دهیم این احساسات را بیان کند واز راهی صحیح آنها را تخلیه کند نه اینکه این احساسات را کتمان نماید ودروغ بگوید.در مقابل احساسات مثبت هم شرایط دمدمی مزاجی کودک را در نظر داشته باشیم.
(گاه کودک امیدها ،آرزوها ودلهره های خود را درقالب دروغ بیان می کند.)
وقتی کودکی می گوید:«من برای عیدی یک فیل زنده هدیه گرفتم.» به جای محکوم کردن او وگفتن جملاتی از این قبیل «چرا دروغ به این بزرگی می گویی؟»یا اینکه «چند بار گفتم دروغ نگو» بهتر است به میل درونی او توجه شود وبطور مثال بگوییم «تو دلت می خواهد یک فیل زنده داشته باشی» یا اینکه «تو دلت می خواست اینگونه باشد».
پس بیاد داشته باشیم :
۱ـاجازه ی بیان احساسات را به کودکانمان بدهیم .
۲ـبه فرزندانمان کمک کنیم تا احساس بهتری از خود داشته باشند (کودک را با دیگران مقایسه نکنیم تا کودک مجبور نشود برای اثبات توانایی های خود دروغ بگوید .)
۳ـ انتظاراتمان را از آنها کم کنیم ،کودک باید بداند که برای پذیرش خود از طرف ما نیازی به دروغ ندارد،به کودکانمان ثابت کنیم که همانطور که هستند آنها را دوست داریم وبرای خود شیرینی نیاز به دروغ ندارند.
(مراقب رفتارهای دوگانه ی خود باشیم)
زمانی که ما آشکارا در نزد کودکان دروغ می گوییم ،به طور مثال هنگام پاسخگویی به تلفن ،وکودکان شاهد این قضیه هستند ویا زمانی که در حضور کسی از او تعریف وتمجید کنیم وبعد پشت سر او بدگویی نماییم در حالی که کودک شاهد این ماجراست ،چه نتیجه ای از رفتار دوگانه ی ما خواهد گرفت ؟
یا وعده ای می دهیم و خیلی راحت به آن عمل نمی کنیم (حتی قول های کوچک ) . انتظار کودکی صادق داشتن انتظاری محال است .پس باید بدانیم :
۱ـ ما خود باید نمونه ای عالی در راستگویی باشیم .
۲ـ به قول ها و وعده هایی که به فرزندانمان می دهیم عمل کنیم .
۳ـ در برابر فرزندانمان از کسی تمجید نکنیم که به محض دور شدن از ما پشت سر او بدگویی کنیم.«رفتار دوگانه نداشته باشیم»
وبالاخره :به فرزندانمان همانند بزرگسالان شخصیت داده وبرایشان احترام قایل شویم.
موسسه قرآن و سنت نبوی شهرستان روانسر
ثبت دیدگاه